Njerëz që i dua - Gazeta Kritika

- Para disa vitesh ju kam bërë një fotografi në krye të një
demonstrimi masiv antiracist. Çfarë penelatash do t’i shtonit sot
portretit të njohur të racizmit këtu?
- Racizmi është një fenomen i njohur. Vetë grekët e kanë
provuar mbi vetvehten, sepse janë një popull që ka provuar
momente të dhembshme dhe emigrime të mëdha si një
aksident. Unë mendoj se shoqëria greke, pavarësisht nga
kontradiktat dhe fobitë, po fillon pak nga pak të mësohet me
fenomenin e emigracionit. Problem i madh janë institucionet.
Ato e konsiderojnë emigracionin si aksident historik. Prandaj
në Greqi sot ndodh një prej fenomeneve më skandaloze në të
gjithë Europën: në Greqi nuk ekzistojnë emigrantë të paligjshëm
dhe të ligjshëm, por emigrantë të paligjshëm dhe gjysmë të
ligjshëm. Kjo bëhet që emigrantët mos të ndjehen kurrë të sigurt,
që të kalojnë me lehtësi nga gjendja e emigrantit të ligjshëm
tek ai i paligjshëm, që të përdoren si të duan punëdhënësit e
tyre dhe policia. Që ta themi me pak fjalë, që të jenë qytetarë të
dorës së katërt, pa të drejta dhe pa të ardhme. Mos të jenë
subjekte, por objekte.
Për sa i përket racizmit popullor, do të thosha se ai
pasqyrohet në britmat e prindërve të cilët bëhen xhindë kur
shohin një nxënës shqiptar që del më i miri i shkollës dhe duhet
të mbajë flamurin grek. Dikur racizmi në Greqi, si gjithkund
në Ballkan, shprehej nëpërmjet asimilimit të dhunshëm, ndërsa
sot shprehet nëpërmjet përjashtimit të dhunshëm. Racizmi sot
nuk do që shqiptari të ndjehet i barabartë me grekun, do të
ruajë stereotipin e emigrantit, i cili është i destinuar të luajë
rolin e skllavit dhe jo atë të qytetarit. Kjo përbën sot sfidën më
të madhe për shoqërinë greke dhe emigrantët.
- Gazmend Kapllani; filozof, poet, publicist, një intelektual i ri
shqiptar me formim të gjithanshëm, befas u ndodh në syrin e ciklonit
të zi: Si dhe pse?
- Kjo është një pyetje shumë e gjatë. Siç ndoshta e keni
mësuar, një mëngjes lajmërohem prej Zyrës së Emigracionit
që Leja ime e Qëndrimit nuk ripërtërihet, sepse policia greke
275