T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

Recommendations

Info

A h i l i k A n s i k l o p e d i s i 170 Anadolu’dan gazilerin akın yolunu kesen Gelibolu Kalesi’ne saldırı, Aydınoğlu-Saruhanoğlu ve Orhan arasında bir görüşme sonunda kararlaştırılmış görünmektedir. Bu sırada emektar uç beylerinden Konuralp, Akyazı ve Mudurnu’ya yönelik akın faaliyetlerini sürdürürken Bolu tarafındaki Uzuncabel’de çetin bir savaş verilerek Akyazı’da Tuz Pazarı’na gelinmişti. Diğer taraftan Gazi Abdurrahman, Geyve Boğazı’nda Karaçepüş ve Absu’ya yerleşti. Batıda Bizans’a karşı savaşan bir diğer uç beyi Akça Koca ise Kocaeli’nde Kandıra’yı ve Ermini-ili’ni fethedip yerleşti. Bu esnada Samandıra fethinden sonra Aydos’ta üslenen Bizans askeriyle çetin savaşlar yapıldı. Bu savaşlar sonrasında yani 1329 Pelekanon zaferinin ardından Kocaeli’de Hereke ve sahil kasabaları Üsküdar’a kadar Osmanlı topraklarına katıldı. 733 (1333) yazında III. Andronikos, Chalkidike’den hareket ettiği sırada Orhan’ın İzmit’i büyük bir ordu ve mancınıklarla kuşattığı haberini aldı. İmparator aldığı haber üzerine süratle şehrin yardımına koştuğu esnada Orhan bir elçi heyeti göndererek, “ antlaşmaya razı olduğu takdirde savaştan çekileceğini, fakat savaşmak isterse buna hazır olduğunu” bildirdi. İmparator barışa razı olarak anlaşma sağlandı. Anlaşma gereğince Orhan imparatorun dostu olacak ve Bizans’a tâbi şehirlere karşı düşmanca hareketlere girişmeyecekti. Ayrıca İzmit önünde yapılan antlaşma bağlamında imparator, İzmit kuşatmasının kaldırılması karşılığında Orhan’a yılda 12.000 altın ödemeyi kabul etmiştir. Söz konusu anlaşma ile ilk defa Bizans haraç-güzâr bir duruma düşmüştür. 1337 yılında ise Bizans imparatoru Arnavutluk’ta asilere karşı seferde iken Orhan bunu fırsat bilerek İzmit’i kuşattı. Âşıkpaşazâde’ye göre, “İzmit’in sahibesi bir hatun idi, İstanbul tekfuruna taalluku vardı”. Hatun Orhan ile anlaşıp kaleyi ahidnâme ile teslim etmek zorunda kaldı. Fetihten sonra Orhan, Aydos’taki gazileri şehrin muhafazasına tayin etti. Kiliseler mescide çevrildi. İdarî tedbir olarak da Şehzade Süleyman İzmit’e vali tayin edildi. Ayrıca İzmit-Yalova Marmara sahilini koruma görevi Kara Mürsel’e verildi. Bizans’tan gelebilecek saldırıları önlemek için Kandıra bölgesindeki uç gazileri buraya getirildi. Boş kalan Akmeşe bölgesi Yahşi Bey’e Kandıra bölgesi ise Ak-Baş’a verdi. İzmit’in fethinden sonra Orhan Bey ülkenin diğer bölgelerinde de yeni idarî görevlere atamlar yaptı. Bu çerçevede Bursa sancağına ikinci oğlu Murad’ı gönderdi, bölgeye “Bey sancağı” adı verildi. Eskişehir yakınında ilk payitaht Karacahisar’a amcasının oğlu Gündüz Alp’i tayin etti. Yeni idarî yapılanmadan sonra Osmanlı unsurları birçok koldan taarruza geçtiler. Süleyman Paşa, İzmit ucundan doğuda Taraklı Yenicesi, Göynük ve Mudurnu’yu doğrudan Osmanlı idaresi altına aldı. Kaynaklara göre Süleyman Paşa adaletle idareyi tesis ederek, birçok köy halkı müslüman olmuştu. Diğer yandan Bizans tarihçisi Gregoras, 738 (1337) yılı yazı sonunda İstanbul’a karşı Orhan’ın bir saldırısından söz ederek imparatorun Edirne’de bulunduğu esnada Orhan’ın otuz altı gemilik bir donanma ile İstanbul civarına çıkarma yaptığını ayrıntılı biçimde söz eder. Olay İstanbul’da korku uyandırmıştı. İstanbul önünde Osmanlılar’ın ilk defa görünmesi Bizans’ın İzmit’e yönelik girişimi önlemeye dönük olmalıdır. Osmanlı Beyliği’nin Batı Anadolu Beylikleriyle ilişkileri genelde gazâ iş birliği çerçevesindeydi. Ancak bu işbirliğin daha çok sınırlı kuvvetlerle gazalara katılmayı esas alan carî işlem esasında kalmıştı. Osmanlının merkez güç olma yolunda yürüyüşü doğal olarak Karesi ve Germiyanoğulları ile rekabeti kaçınılmaz kıldı. Nitekim Orhan
A h i l i k A n s i k l o p e d i s i döneminde Karesi beyi Demirhan ile Aclan arasındaki gerginlik vuku bulmuş ve bu bağlamda Demirhan ile III. Andronik anlaşmıştı (1328). Ayrıca başlangıçtan beri Germiyan beyleri bütün Batı Anadolu beyleri üzerinde egemenlik iddiasındaydı. Ancak Osman’ın beyliği onun Bizans topraklarında akınına engel olmaktaydı. Hatta Germiyanoğulları’nın tarihî rolünü şimdi Osmanlı Beyliği üzerine almıştı. Başlangıçta Osmanlı Müslüman sınır komşusu beyliklerin temel politikaları rekabet üzerine inşa edilirken zaman içinde Osmanlı çekim gücü haline gelmesine bağlı olarak aynı kültürel tabana sahip halk kitlelerinde Osmanlı yönetimine karşı ciddi bir dönüşüm gerçekleşti. Tabanda zuhur eden Osmanlı sempatisi zamanla askerî bürokrasi kesimde ve hatta hanedan üyeleri içinde parçalanmalara neden oldu. Bu gelişimler çerçevesinde Karesi gazileri gazâya devam etmek için Bizans’a karşı güçlü Osmanlı beyi ile birleşmek istiyordu. Orhan’ın yanına sığınmış olan Demirhan’ın küçük oğlu Tursun’u Karesi gazileri desteklemeye karar verdiler. Hacı İlbey ile Karesi aristokratları Demirhan’ın ölümü üzere Tursun’u davet ettiler. Orhan, bu çerçevede İslam ülkesi olan Karesi Beyliği’ni ülkesine katma noktasında meşruiyeti sağladı. Tursun’a Behramkale ile zengin tuz geliri olan Kızılca-Tuzla bölgesi bırakıldı. Osmanlı kroniklerine göre Orhan, Ulubat’ı emanla almış ve tekfuru yerinde bırakmıştı. Göl etrafındaki kaleleri ele geçirip, bundan sonra Orhan ilk aşamada Balıkesir üzerine yürüyüp ele geçirdikten sonra Bergama Kalesi’ni kuşattı. Kale altına kardeşiyle konuşmak üzere giden Tursun kaleden atılan bir okla hayatını kaybetti. Buna içerleyen Orhan, bütün gücü ile şehir üzerine yürüyerek fethi gerçekleştirdi (735 / 1334-35). Karesi sancağına Süleyman Paşa’yı tayin eden Orhan içeride tepede yer alan Biga’yı uç (uc) merkezi yaptı. Süleyman Paşa idareyi ele aldıktan sonra Bizans’a ait stratejik Bursa-Lapseki yolu üzerinde Kapıdağı, Aydıncık, Biga, Kemer, Lapseki ve bütün sahil ovasını ve sahilde yüksek antik surlarla korunan yarımadada Bizans’ın Pegae Kalesini fethetti. Burası stratejik bakımdan son derce önemlidir. Zira Bursa-Lapseki sahil yolu Anadolu’dan savaşçı gazi, göçmen ve tüccarın Rumeli’ye geçiş yolu olarak büyük önem kazanacaktır. Biznas’ta Kantakuzenos’un önünü çektiği önemli bir kesim hiç olmazsa Doğu-Roma topraklarının Avrupa yakasını elde tutmanın Türk askerî gücünün elde edilmesinden geçtiğini düşünmekteydi. Esasen birçok Türk, bu dönemde ücretli asker olarak Bizans ve Latin devletlerinin hizmetine girmiş, onların başlıca savaş gücünü oluşturmuştu. Kantakuzenos’un Osmanlı ittifakı o dönemin şartları dikkate alınırsa tamamıyla olağan bir politika idi. Çünkü daha önce Gazi Umur Bey ile de benzer ittifaklar içinde bulunulmuştu. Bu çerçevede olsa gerek Kantakuzenos 1346’da kızı Theodora’yı zevce olarak Orhan’a verdi. Merasim Kantakuzenos hatıratlarında detaylı anlatılır ve hatta o, kızının İslamiyeti kabul etmediğini söyler. Halbuki Kantekuzenos, kızının ne olduğundan ziyade Orhan’dan isteyeceği askerî yardımı düşünüyordu. Nitekim Kantekuzenos, Orhan ile gerçekleştirdiği ittifaktan bir yıl sonra maiyetindeki 1000 kişilik kuvvetle İstanbul’a girip sarayı kuşattı ve genç imparatorun ortağı olarak tahta oturdu. Kantakuzenos’un İstanbul’a ortak imparator olarak yerleştiği sırada Sırp Kralı Duşan, Selanik’i kuşatma altına almıştı. Kantakuzenos, Orhan ve Umur’un göndereceği kuvvetlerle Duşan’a darbe vurmak üzere bir plan hazırlayarak 1348 baharında Orhan, Süleyman Paşa kumandasında Sırplar’a karşı büyükçe bir kuvvet gönderdi. Kantakuzenos’un oğlu Mattheos, Sırplar’a karşı yürürken Süleyman ile 22 gemiden oluşan Türk deniz kuvveti Strumca/ Strymon nehri ağzına geldiği sırada gazi lideri Aydın beyi Umur Bey’in ölümü (Safer 749 / Mayıs 1348) Kantakuzenos’un Sırplar’a karşı planını sonuçsuz bıraktı. Süleyman, Kavala’nın Sırplar eline düşmesinin ardından daha ileriye gitmedi ve Anadolu’ya döndü. Serbest kalan Sırplar bütün Kuzey Yunanistan’ı, Tesalya ve Epir’i işgal ettiler. Bu gelişmelere bağlı olarak V. Ioannes Palaiologos gelip Mattheos’u Edirne’de kuşatma altına aldı. İstanbul’da Kantakuzenos güveni kaybetmişti. Trakya’da durum kötüleşince Kantakuzenos, Cenevizliler’le barış yaparak bir Türk kuvvetiyle hemen Trakya’ya hareket etti. Ona karşı V. Ioannes Palaiologos ve Sırp ile Bulgar kuvvetlerinden anti-Osmanlı bloku oluştu (1352 güz). Orhan, Kantakuzenos’un oğlunu desteklemeye karar verdi. Böylece Mattheos’a karşı savaş Orhan’ın önemli rol aldığı bir Balkan savaşına dönüştü. Sırp ve Bulgar askerleri Meriç boyunca yerleşti. Orhan’ın, oğlu Süleyman kumandasında gönderdiği 10-12.000 kişilik süvari ordusu duruma hâkim oldu. Süleyman Meriç üzerinde Empithion’da Bulgarlar’ı yendi (1353 kışı). 171
Page 3:
Sahibi T.C. Gümrük ve Ticaret Bak
Page 6 and 7:
BAKAN Nurettin CANİKLİ BAKAN YARD
Page 11 and 12:
kısaltmalar AKÜ : Afyon Kocatepe
Page 14 and 15:
A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120: A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 147: A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238 and 239:
Page 240 and 241:
Page 242 and 243:
Page 244 and 245:
Page 246 and 247:
Page 248 and 249:
Page 250 and 251:
Page 254 and 255:
Page 256 and 257:
Page 258 and 259:
Page 260 and 261:
Page 262 and 263:
Page 264 and 265:
Page 266 and 267:
Page 268 and 269:
Page 270 and 271:
Page 272:
Page 275 and 276:
Page 277 and 278:
Page 279 and 280:
Page 281 and 282:
Page 283 and 284:
Page 285 and 286:
Page 287 and 288:
Page 289 and 290:
Page 291 and 292:
Page 293 and 294:
Page 295 and 296:
Page 297 and 298:
Page 299 and 300:
Page 301 and 302:
Page 303 and 304:
Page 305 and 306:
Page 307 and 308:
Page 309 and 310:
Page 311 and 312:
Page 313 and 314:
Page 315 and 316:
Page 317 and 318:
Page 320 and 321:
Page 322 and 323:
Page 324 and 325:
Page 326:
Page 329 and 330:
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 338:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
I-X
Page 361 and 362:
Page 363:
Page 366 and 367:
Page 368 and 369:
Page 370 and 371:
Page 372 and 373:
Page 374 and 375:
Page 376 and 377:
Page 378 and 379:
Page 380 and 381:
Page 382 and 383:
Page 384 and 385:
Page 386 and 387:
Page 388 and 389:
Page 390 and 391:
Page 392 and 393:
Page 394 and 395:
Page 396 and 397:
Page 398 and 399:
Page 400 and 401:
Page 402 and 403:
Page 404 and 405:
Page 406 and 407:
Page 408 and 409:
Page 410 and 411:
Page 412 and 413:
Page 414 and 415:
Page 416 and 417:
Page 418 and 419:
Page 420 and 421:
Page 422 and 423:
Page 424 and 425:
Page 426 and 427:
Page 428 and 429:
Page 430 and 431:
Page 432 and 433:
Page 434 and 435:
Page 436 and 437:
Page 438:
Page 441:
show all

T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ​

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı