T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
mektedir. Bu dönemde bir taraftan çöküntü zihniyetinin<br />
bürokratik yapıya sinmiş olduğu, diğer<br />
taraftan da ulus-devlet milliyetçilik akımının<br />
dünyada yaygınlık kazanmış olması gibi iki temel<br />
durum, Osmanlı Devletini <strong>ve</strong> ticarî olumsuz<br />
etkilemiştir. Devletin ortaya çıkan bu olumsuzlukları<br />
aşmak için yeni programlar, kanunlar <strong>ve</strong><br />
nizamnâmeler çıkarmış olduğu görülmektedir.<br />
“Sanayi Islah komisyonu” <strong>ve</strong> “<strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> Ziraat”<br />
meclisi kurularak ticaret kanunlarının hazırlanması,<br />
Borsaların idaresi, <strong>Ticaret</strong> <strong>ve</strong> Sanayi<br />
Odalarının açılması gibi ticarî, sanayi <strong>ve</strong> tarımsal<br />
alandaki gelişmelere dinamizm kazandıracak<br />
meslekî organizasyonel yapılanmalar oluşturulmuştur.<br />
Üçüncü dönem ise “Cumhuriyetin İlanından<br />
sonraki süreci” kapsamaktadır. Bu dönemde ise<br />
meslekî yapısal organizasyonda belli bir programa<br />
göre hareket edildiği görülmektedir. Bu programın<br />
dayanmış olduğu temel anlayış bir yandan<br />
“millilik” öte yandan da girişimciliği <strong>ve</strong> girişim<br />
faaliyetlerini geliştirme üzerine kurgulanmıştır.<br />
Buna göre ticarî <strong>ve</strong> iktisadî faaliyetleri, “millileştirmek”<br />
<strong>ve</strong> girişimciliğe yönelik ticarî <strong>ve</strong> iktisadî<br />
faaliyetleri özellikle Türk vatandaşının yönetmesi<br />
arzu edilmiştir. Bu bağlamda yeniden yapılan<br />
tüm kanunların Türk vatandaşına geniş haklar<br />
<strong>ve</strong>recek şekilde yapılandırıldığı görülmüştür.<br />
KAYNAKÇA:<br />
Samet Ağaoğlu-Celal Yerman, Türkiye İktisadi Teşkilatında <strong>Ticaret</strong><br />
<strong>ve</strong> Sanayi Odaları Esnaf Odaları <strong>ve</strong> <strong>Ticaret</strong> Borsaları, Ankara,<br />
1943.<br />
Osman ŞİMŞEK<br />
TÜRKİYE ODALAR VE<br />
BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB)<br />
Türkiye’nin kâr amacı gütmeyen en büyük iş<br />
kuruluşu konumundadır. Türkiye Odalar <strong>ve</strong><br />
Borsalar Birliği, 365 oda <strong>ve</strong> borsayı kapsayan,<br />
üst kuruluştur. Tüm ülke çapında yayılmış olan<br />
oda <strong>ve</strong> borsalara, çeşitli büyüklüklerde <strong>ve</strong> bütün<br />
sektörlerden 1 milyon 200 binin üzerinde firma<br />
kayıtlı bulunmaktadır. Bu işletmelerin temsilcisi<br />
durumundadır. Türkiye’nin tüm bölgelerinden<br />
değişik sektörlerde <strong>ve</strong> büyük-küçük bütün ölçeklerden<br />
firmaların oluşturduğu üye ağıyla, en<br />
etkili meslek şemsiye kuruluşudur. Adını taşıyan<br />
5174 sayılı Türkiye Odalar <strong>ve</strong> Borsalar Birliği ile<br />
Odalar <strong>ve</strong> Borsalar Kanunu ile yasal zemini belirlenmiştir.<br />
TOBB’nin kuruluş çalışması, yasayla 1950 yılında<br />
başlar. 8 Mart 1950 tarihinde hazırlanan Odalar,<br />
Borsalar <strong>ve</strong> Birlik hakkındaki 5590 sayılı Kanun,<br />
15 Mart 1950 tarihinde 7457 sayılı Resmi<br />
Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. 5590<br />
sayılı Kanun, yasal zeminini oluşturmuştur. Yarım<br />
asır sonra ticaret <strong>ve</strong> sanayi odaları, ticaret<br />
odaları, sanayi odaları, deniz ticaret odaları, ticaret<br />
borsaları ile Türkiye Odalar <strong>ve</strong> Borsalar<br />
Birliği’nin kuruluş <strong>ve</strong> işleyişine ilişkin esasları<br />
düzenlemek amacıyla yasal zemini değiştirilir.<br />
1 Haziran 2004 tarihinde yürürlüğe giren 5174<br />
sayılı Kanun, oda <strong>ve</strong> borsaların kuruluşları, organlarının<br />
nitelikleri <strong>ve</strong> seçim usulleri, görev <strong>ve</strong><br />
yetkileri, çalışma usulleri, üyeleri ile olan karşılıklı<br />
hak <strong>ve</strong> yükümlülükleri, gelir <strong>ve</strong> harcamaları,<br />
bütçelerine ilişkin esasları kapsar.<br />
TOBB’un yönetimi demokratik usullerle belirlenmektedir.<br />
Genel Kurul, Odalar <strong>ve</strong> Borsalar<br />
Konseyi, Yönetim Kurulu, Yüksek Disiplin Kurulu<br />
gibi organları, demokratik usulle seçilir. Yerel<br />
oda <strong>ve</strong> borsaların meclis üyelerinin, 4 yıllığına<br />
belirlediği 1000-1300 üyeden oluşan Genel Kurulu,<br />
oda <strong>ve</strong> borsaları temsilen 5 konsey oluşturur.<br />
Başkan <strong>ve</strong> 14 Yönetim Kurulu üyesi, Genel<br />
Kurul üyeleri tarafından seçilir. Yönetim Kurulu<br />
da, oda <strong>ve</strong> borsaları temsilen 5 başkan yardımcısını<br />
4 yıllığına seçer.<br />
TOBB’un amacı, odalar <strong>ve</strong> borsalar arasında<br />
birlik <strong>ve</strong> dayanışmayı, ticaret <strong>ve</strong> sanayinin genel<br />
menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamaktır.<br />
Bunun için, üyelerinin meslekî faaliyetlerini<br />
kolaylaştırıp, birbirleri <strong>ve</strong> halkla olan ilişkilerinde<br />
dürüstlüğü, gü<strong>ve</strong>ni hâkim kılıp, meslek<br />
disiplinini, ahlakı korumayı hedefler. Bu amaca<br />
ulaşabilmek için TOBB, Türk girişimcisinin<br />
çalışmalarına öncülük ederek, özel sektörün<br />
ihtiyaçları doğrultusunda siyasî güce görüşlerini<br />
iletir. Sanayi <strong>ve</strong> ticaret alanında sorumluluk<br />
üstlenen kuruluş olarak KOBİ’lere, hak ettikleri<br />
payı alması için oda <strong>ve</strong> borsalar kanalıyla bilgi <strong>ve</strong><br />
danışmanlık hizmeti sunar. Yararlı her türlü bilgiyi<br />
üyelerine iletir. Ekonomik raporlar hazırlar,<br />
yabancı denk kuruluşlarla bağlar kurar, işbirliği<br />
anlaşmaları imzalar, firmaların anlaşmazlıklarını<br />
dostane yollarla çözmeye çabalar. TIR Karnesinin<br />
dağıtımını gerçekleştirir, ATA Karnesi dü-<br />
313
Change language