T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

Recommendations

Info

A h i l i k A n s i k l o p e d i s i 274 TABAÇKA CAMİİ Saraybosna şehir merkezindedir. Osmanlı döneminde Saraybosna şehri kurulduğunda Türk esnaf teşkilatının hızlı bir şekilde yapılanmasıyla birlikte çarşılar da birer birer ortaya çıkmaya başladı. Debbağlar için suya ihtiyaç olduğundan Milyaska nehrine akan Ramiçler Deresi’nin ağzında Saraybosna Debbağhanesi kuruldu. Deri işlenirken yayılan kokunun cemaati rahatsız etmemesi için kendisi de debbağ olan Hacı Osman Ağa, debbağhanede debbağ esnafına 1022’de (1613) cami inşa ettirdi ve bu mabedin bakım ve onarımı için para vakfı kurdu. Evliya Çelebi tarafından Hacı Osman Ağa Camii adıyla zikredilen ve minaresi minaresi bulunmayan Tabaçka Camii, Halaçlar ve Tabakçılar çarşılarının birleştiği noktada yapıldı. Girişi tonoz taştan, kapısı ise dövme demirden olan caminin eskiden kubbesi tahta olup üzeri kurşunla örtülmüştü. Kalın kerpiç duvarları olup gösterişli bir mihrabı vardı. Günümüzde üzeri ahşap çatılı ve kiremitlidir. Tabaçka Camii yapıldığı tarihten itibaren dikkati çeken ve sürekli ziyaret edilen bir ibadethane olmuştur. Evliya Çelebi’ye göre caminin kapısı üzerinde bulunan kitâbedeki yazı şöyle idi:“Binâ-yı câmi‘i cennetmisâl-i Hacı Osmân’ın, Aceb a‘lâ ibâdetgâh-ı erbâb-ı safâ oldu, ziyâret eyleyen hayrâtının itmâmına târîh, dediler câmi‘-i ra‘nâ makâm-ı dil-küşâ oldu. Sene 1022.” KAYNAKÇA: Evliya Çelebi, Seyahatname, VI, (haz. Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı), İstanbul 2002, s. 255; Hamdiya Kreşevlyakoviç, “Dzamije i Mescidi u Sarajevu”, İzabrana Djela, Sarajevo 1991, s. 37. Cemile TEKİN TABAKHANE CAMİİ (ANKARA) Ankara’da Altındağ ilçesi, Bendderesi mahallesinde yer almaktadır. 1428 tarihli vakıf kaydına göre caminin XV. yüzyılın ilk yarısında Kadı Necmeddin tarafından yaptırıldığı kabul edilir. Yayınlarda, giriş kapısı üzerinde bulunduğu ancak daha sonra kaybolduğu belirtilen 1318 (1900-01) tarihli onarım kitâbesinde ise caminin Kadı Necmeddin’in torunlarından Şükrü Efendi tarafından yeni baştan inşa ettirildiği bildirilmektedir. Boyuna dikdörtgen planlı cami düz ahşap tavanla kaplı olup, dıştan Marsilya kiremitli dört omuzlu kırma çatıyla örtülüdür. Taş temel üzerinde yükselen kerpiç duvarlar çimento harcıyla sıvanmıştır. Harimin kuzeydoğu köşesinde yükselen tek şerefeli minareden başka, kıble cephesine bitişik, özgün minareye ait kaide bölümü günümüze gelebilmiştir. Harime giriş kuzey cephe ortasındaki çift kanatlı kapıdan sağlanır. İç mekân kuzeyde iki alt ve bir kapı üstü, doğu ve batıda üçer alt ve ikişer üst ile güney cephede açılan iki pencereyle aydınlatılmıştır. Alt pencereler dikdörtgen çerçeveli, üsttekiler ise yarım daire kemerlidir. Ahşap tavanın ortasında boyalı süslemelere sahip bir göbek yer almaktadır. Kuzeyde, ahşap mahfilin üzerinde yine benzer bir göbeğe rastlanılır. Mihrap ve minber yenidir. Eski fotoğraflarda, caminin güneyinde sıbyan mektebi olduğu düşünülen bir eklenti görülür. İbrahim Hakkı Konyalı, caminin yakınında tabakhanelerin bulunduğunu belirtmektedir. KAYNAKÇA: İbrahim Hakkı Konyalı, Ankara Camileri, Ankara 1978, s. 87; Abdülkerim Erdoğan-Gökçe Günel,-Ali Kılcı, Ankara Tarihi ve Kültürü Dizisi:2-Osmanlı’da Ankara, Ankara 2007, s. 141-143. Tolga BOZKURT TABAKHANE CAMİİ (BEYPAZARI) Ankara Beypazarı Beytepe mahallesi, Çarşı sokak no 41’de, tarihî ticarî doku içerisinde yer almaktadır. Caminin adının, “Tabaklar” ailesinden geldiği söylenmekle birlikte, onarım kitâbesine göre 1314 (1896-97) yılında, “Söylemezzâde El-
A h i l i k A n s i k l o p e d i s i hac Hafız Hüseyin” adlı bir zat tarafından yeni baştan inşa ettirilmiştir. Yapı, tarihi ticarî doku içerisinde yer alan diğer yapılar gibi kentin geçirdiği büyük yangınlardan birinde harap olmuş ve 1896-97’de yerine bugünkü kâgir cami inşa edilmiştir. Yapının, orijinal giriş cephesi üzerinde yer alan ancak bugün son cemaat yerinde, asma kat seviyesinde izlenebilen zarif sülüs yazılı, dört satırlık onarım kitâbesi şöyledir: Bi tevfiki teâla iş bu cami-i şerif Söylemezzâde Elhac Hafız Hüseyin Efendi tarafından tecdid[en] İnşâ ettirilmiştir, Sene 1314 Yapı, giriş cephesi hariç üç yönden beden duvarlarına bitişik dükkânlarla çevrilidir. Zaman içerisinde yetersiz kalan caminin kuzeyine kâgir olarak bugünkü ilave kısım yapılmıştır. İlk halinde, harimin önünde açık bir avlu olması muhtemeldir. Ancak sonradan gelişen sokak dokusuyla uyumlu hale getirilmek amacıyla caminin avlusu kapatılarak, son cemaat yerine dönüştürülmüştür. İki şerefeli minarenin de, yapının kuzey yönde genişletilmesini müteakip, son cemaat yerinin kuzeybatı köşesine yine sonradan yerleştirildiği düşünülmektedir. Yapının kuzey yönde uzatılmasına, caminin kuzeybatısına bitişik vaziyetteki dükkân sırasının inşası sebep teşkil etmiş olmalıdır. Söz konusu sıra dükkânlar, iki sokağın kesiştiği yerde doksan derecelik bir iç köşe oluşturmaktadır. Dolayısıyla, caminin bu köşe kenarını takip eden bugünkü giriş cephesiyle düz sokak çizgisinin devamı sağlanmıştır. Cami bugünkü haliyle, içten içe yaklaşık 7.80 x 10.25 m ölçülerinde, mihraba dik uzanan dikdörtgen plânlı harim ile önünde, düzgün olmayan yedi kenarlı son cemaat yerinden meydana gelmektedir. Yapı, içten düz ahşap tavan ve dıştan kırma çatıyla örtülüdür. Çift şerefeli minare son cemaat yerinin kuzeybatı köşesinde yükselmektedir. Caminin dış cephelerine bitişik dükkânlar, sıkışık ticarî doku içerisinde yer alan yapının dış cephe siluetlerini büyük oranda kapatmaktadır. Harimin önüne sonradan eklenen düzensiz planlı son cemaat yerine ait doğu ve batı cepheler, kırık hatlı sağır ek duvarları halindedir. Doğu ve batı cepheler, bitişik dükkânlarla bağımsız siluetlerini kaybederek ticarî dokuyla bütünleştirilmişlerdir. Harimin doğu cephesinde, güney köşeye yakın açılmış bir adet büyük pencere açıklığı vardır. Batı cephede ise doğudaki büyük pencere ile aynı aksta yer alan yine bir adet büyük pencere ile kuzeye doğru 1.50 m arayla ve daha yüksek kotta açılmış iki küçük pencere bulunmaktadır. Güney cephe, arazinin güneydoğu yönündeki eğiminden dolayı yüksek bir görünüm sergilemektedir. Bu cepheye sonradan bitiştirilen kâgir dükkânlar, caminin üzerinde yükseltildiği düz platform şeklindeki alt kısmının görünümünü kapatmıştır. Mihrabın iki yanına yerleştirilmiş, birer büyük pencere açıklığı ile mihrap üzerinde yuvarlak tepe penceresi bulunmaktadır. İlave kısmın kuzey cephesi, harimin kuzey cephesiyle benzer karakterde düzenlenmiştir. Orijinal giriş cephesi gibi düzgün kesme taşla inşa edilen bu cephenin de kemerli kapı ve pencere açıklıkları vardır. Cephenin ortasında, dört basamakla ulaşılan, yarım daire kemerli giriş kapısı yer almaktadır. Kapı çerçevesi profilasyonludur Harime, kuzey cephe ortasındaki iki kanatlı ahşap kapıdan girilmektedir. İç zemin kotunun dolguyla yükseltilmesinden dolayı ön giriş mekânına, 1.20 x 1.85 m ölçülerinde bir ayakkabılıktan sonra gelen iki basamaklı bir merdivenle çıkılmaktadır. Son cemaat yeri olarak kullanılan ön giriş mekânı, sokak çizgisine çekilmiş ilave giriş cephesi ile asıl giriş cephesi arasında kalan bölümün kapatılmasıyla meydana getirilmiştir. Asma katla birlikte, iki katlı olan bu ön mekânın üst katı, mahfilin geriye doğru devamı şeklinde değerlendirilmiştir. Son cemaat yeri düz çıtalı ahşap tavanla kaplıdır. Harim bol ışıklı, ferah ve küçük bir mekândır. Güney, doğu ve batı cephelerde yer alan büyük ebatlı pencere açıklıkları, yanlardan içe doğru çok hafif verev yapılarak genişletilmişlerdir. Merkezde, onikigen çerçeve içerisine alınmış şemse motifli bir göbeği bulunan düz çıtalı ahşap tavan, harimle birlikte mahfil katını da kaplar. Mahfil, önde ikisi bağımsız, diğer ikisi beden duvarına bitiştirilmiş dört; arkada ise giriş açık- 275
Page 3:
Sahibi T.C. Gümrük ve Ticaret Bak
Page 6 and 7:
BAKAN Nurettin CANİKLİ BAKAN YARD
Page 11 and 12:
kısaltmalar AKÜ : Afyon Kocatepe
Page 14 and 15:
A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 194 and 195:
Page 196:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223: A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 272: A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 324 and 325:
Page 326:
Page 329 and 330:
Page 332 and 333:
Page 334 and 335:
Page 338:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
I-X
Page 361 and 362:
Page 363:
Page 366 and 367:
Page 368 and 369:
Page 370 and 371:
Page 372 and 373:
Page 374 and 375:
Page 376 and 377:
Page 378 and 379:
Page 380 and 381:
Page 382 and 383:
Page 384 and 385:
Page 386 and 387:
Page 388 and 389:
Page 390 and 391:
Page 392 and 393:
Page 394 and 395:
Page 396 and 397:
Page 398 and 399:
Page 400 and 401:
Page 402 and 403:
Page 404 and 405:
Page 406 and 407:
Page 408 and 409:
Page 410 and 411:
Page 412 and 413:
Page 414 and 415:
Page 416 and 417:
Page 418 and 419:
Page 420 and 421:
Page 422 and 423:
Page 424 and 425:
Page 426 and 427:
Page 428 and 429:
Page 430 and 431:
Page 432 and 433:
Page 434 and 435:
Page 436 and 437:
Page 438:
Page 441:
show all

T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ​

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı