T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
karya Üni<strong>ve</strong>rsitesi İlahiyat Fakültesi Temel İslâm<br />
Bilimleri Bölümü’nde araştırma görevlisi olarak<br />
çalışmaktadır.<br />
KAYNAKÇA:<br />
http://www.iince.sakarya.edu.tr/tr, (Erişim: 24 Haziran 2014)<br />
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp,<br />
(Erişim: 24 Haziran 2014).<br />
Caner ARABACI<br />
32<br />
İPEK HANI<br />
Bursa’da kent merkezinde İvaz Paşa Camii yakınındaki<br />
eser şehrin en büyük ticaret <strong>ve</strong> konaklama<br />
tesisi olup, Sultan Hanı <strong>ve</strong> Han-ı Harir isimleri<br />
ile de anılmaktadır. İki katlı <strong>ve</strong> açık avlulu yapının<br />
ortasında bir su tesisi ile üstünde mescidi bulunmaktadır.<br />
Yuvarlak kemerli bir niş içine alınan<br />
basık kemerli kapısı ile üst tarafı, taş- tuğla sıralarından<br />
oluşan almaşık duvar örgüsüne sahip<br />
olup, bu örgü tekniği bilhassa kemerlerle, üstündeki<br />
pencerenin bulunduğu alanda uygulanmıştır.<br />
Uzun bir koridorla geçilen kareye yakın büyük<br />
dikdörtgen avlunun etrafı dört taraftan revaklarla<br />
çevrilmiş, giriş taraftaki revak sırasının iki<br />
tarafına üst kata çıkan bir merdi<strong>ve</strong>n yapılmıştır.<br />
Sivri beşik tonozla örtülü revakları taşıyan köşelerde<br />
“L”, aralarda dikdörtgen kalın ayaklar sivri<br />
kemerlerle birbirine bağlanmıştır. Arkadaki beşik<br />
tonozla örtülü kare odalar dışarıdan büyük birer<br />
pencere ile aydınlanırken kemerli birer kapı ile de<br />
avluya açılırlar. Köşe odaları diğerlerinden daha<br />
büyük tutulmuş, girişleri, köşelere açılan kapılarla<br />
sağlanmıştır. Yapının duvarları dıştan kaba<br />
yonu kesme taş, avludaki ayaklarla, silmeler, saçak<br />
<strong>ve</strong> kemerler tuğla ile örülmüştür. Saçaklardaki<br />
tuğlalar testere dişi şeklinde sıralanırlar. Zemin<br />
katın kemer yüzleri üç sıra yatay kesme taş<br />
<strong>ve</strong> arlarında dikey tuğlalarla inşa edilmiştir.<br />
Üst katın sivri kemerlerle birbirine bağlanan revaklarının<br />
tamamı kubbelerle örtülmüş, odalar<br />
ise alttaki gibi dairevi beşik tonozlarla kapatılmıştır.<br />
Bütün odalarda yarım daire planlı birer<br />
ocak yer almakta, altta olduğu gibi dıştan pencere,<br />
içten revak koridoruna açılan birer kapısı<br />
bulunmaktadır. Daha büyük olan köşe odaları da<br />
aynı şekilde köşelerine açılan birer kapıyla dışarı<br />
irtibatlandırılmıştır.<br />
Avlunun ortasındaki tesisin altı şadırvan, üstü<br />
mescid olarak düzenlenmiştir. Yüksek bir merdi<strong>ve</strong>nle<br />
çıkılan 12 kenarlı fevkanî mescidin üstü<br />
kubbe ile örtülüdür. Eserle ilgili detaylı araştırma<br />
yapan Ekrem Hakkı Ay<strong>ve</strong>rdi, Osmanlı <strong>ve</strong>sikalarını<br />
da inceleyerek şöyle bir sonuca ulaşır: “Bütün<br />
bu <strong>ve</strong>sikalarda oda adedi bir keresinde alt üst<br />
otuz sekizden 76, son hesaplara göre 78 oda <strong>ve</strong> iç<br />
dış 24 üst pencereli yani 12 kenarlı bir mescidi,<br />
altında dört oda <strong>ve</strong> şadırvan olduğu anlaşılmaktadır.<br />
Bazı odalar ahır olarak kullanılmıştır”. Hanın<br />
tamiratı le ilgili 963 (1557) tarihli bir belgede<br />
<strong>ve</strong> daha sonra 1155 (1742) tarihli diğer <strong>ve</strong>sikada<br />
ahır, dükkânlar, çatı, saçaklar <strong>ve</strong> 16 hücre ile yakınındaki<br />
köprü için Divân-ı Hümâyun’a 16632<br />
akçelik keşif bedelinin sunulması, bu dönemdeki<br />
mevcut birimlerin belgelenmesi açısından ipucu<br />
<strong>ve</strong>rmektedir. 1557, 1682, 1742, 1775 yıllarında<br />
onarım gördüğü kayıtlarla belgelenmiş olan <strong>ve</strong><br />
zaman zaman kullanılamayacak kadar metrûk<br />
hale gelen yapı son yıllarda köklü bir onarım görerek<br />
hizmete açılmıştır.<br />
KAYNAKÇA:<br />
Ekrem Hakkı Ay<strong>ve</strong>rdi, Osmanlı Mimarisinde Çelebi <strong>ve</strong> II. Sultan<br />
Murad Devri 806-855(1403-1451), II, İstanbul 1972, s.119-123;<br />
Komisyon, Türkiye’de Vakıf Abideler <strong>ve</strong> Eski Eserler III, Ankara<br />
1983, s.333: Albert Gabriel, Une Capitale Turgue-Brousse, Paris<br />
1958; Kazım Baykal, Bursa <strong>ve</strong> Anıtları, İstanbul 1950.<br />
Yaşar ERDEMİR<br />
ÎSÂ<br />
Ahilik geleneğinde çok seyahat yaptığından dolayı<br />
seyyahların piri olarak kabul edilir. Büyük<br />
peygamberlerden olup, doğum tarihinin MÖ 4 olduğu<br />
tahmin edilmektedir. Otuz yaşlarına geldi-
Change language