T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
232<br />
alakalı kısa bir bilgi <strong>ve</strong> ardından eserleri hakkında<br />
kısa bilgi <strong>ve</strong>rilir.<br />
Ekonomik <strong>ve</strong> sosyal ortamın tarihî gelişimi bölümünde,<br />
Anadolu’nun Türkler tarafından fethi,<br />
Anadolu’da Türk egemenliği döneminde sosyal<br />
sınıflar, bu dönemde kentsel yaşam, fütüv<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong><br />
Ahilik üzerinde durulur. Sosyal birliklerle ilgili<br />
bölümde Ahi Evran dönemindeki sosyal birliklerden<br />
Gaziyan-ı Rum, Ahiyan-ı Rum, Abdalan-ı Rum<br />
<strong>ve</strong> Baciyan-ı Rum hakkında bilgi <strong>ve</strong>rilir. Bölüm<br />
içerisinde Ahiliğin oluşmasında önemli etkenlerden<br />
biri olan Babai İsyanı, ardından Moğol felaketi<br />
<strong>ve</strong> Ahilik bölümünde, Kösedağı Savaşı <strong>ve</strong> savaş<br />
sonrası oluşan Moğol felaketinin ortaya çıkardığı<br />
toplumsal, sosyal, siyasî sonuçlara değinilir.<br />
Ahiliğin kaynakları bölümünde, Türk kültür <strong>ve</strong><br />
uygarlığı <strong>ve</strong> Yesevilik akımı işlendikten sonra İslamiyet<br />
<strong>ve</strong> İslami düşünce ekseninde Ahilik geleneği<br />
ele alınır. İlgili bölüm sonunda diğer tarikatlar<br />
<strong>ve</strong> düşünce akımlarından Bektaşilik, Mevlevilik,<br />
Bayramilik <strong>ve</strong> Babailik gibi düşünce oluşumları,<br />
Ahilik çerçe<strong>ve</strong>sinde değerlendirilir. Ayrıca Ahilik<br />
<strong>ve</strong> Ahilik ahlakının temel ilkeleri ile Ahilikte<br />
iş kolları, davranış kuralları, eğitim öğretim,<br />
meslekî eğitim aşamaları, iş ahlakı, Ahilik <strong>ve</strong> toplumsal<br />
ahlak ilkeleri <strong>ve</strong> bunların gündelik hayata<br />
yansımaları da işlenir. Ahilikte dört ana program<br />
bölümünde, Ahilik anayasası olarak nitelendirilen<br />
Şeriat Kapısı, Tarikat Kapısı, Hakikat Kapısı<br />
<strong>ve</strong> Marifet Kapısı hakkında bilgi <strong>ve</strong>rilerek, toplum<br />
düzeninin bireyden topluma <strong>ve</strong> toplumdan devlete<br />
kadar hukuki rasyonel yaptırımlarla şekillendiği<br />
üzerinde durulur.<br />
Ahilik <strong>ve</strong> sosyal gü<strong>ve</strong>nlikle ilgili kuruluşlar bölümünde,<br />
Ahilik sistemi <strong>ve</strong> günümüz sosyal gü<strong>ve</strong>nlik<br />
kurumları arası ilişki ortaya konurken, Ahilik<br />
sisteminin günümüz sosyal gü<strong>ve</strong>nlik sisteminin<br />
temelini oluşturduğuna vurgu yapılır. İlgili bölüm<br />
sonrasındaki bölüm olan Türk Standartlar Enstitüsü<br />
<strong>ve</strong> Ahilik kurumu bölümünde, günümüz<br />
dünyasında kullanılan standardizasyon <strong>ve</strong> kalite<br />
kontrol sisteminin ilk örneklerinin Ahi loncaları<br />
tarafından gerçekleştirildiği üzerinde durulur.<br />
Ahilik <strong>ve</strong> Atatürkçülük bölümünde Ahilik <strong>ve</strong><br />
Atatürkçülüğün Türk düşünce sisteminde çeşitli<br />
hususlar bakımından birbirinin tamamlayıcısı<br />
oldukları işlenir. Bölümde yer alan söz konusu<br />
ilişkiler, milli egemenlik, sosyal devlet-sosyal gü<strong>ve</strong>nlik,<br />
Türk kültürünü <strong>ve</strong> Türk dilini koruma <strong>ve</strong><br />
geliştirme, demokrasi-Cumhuriyet yönetimi, güzel<br />
sanatlar, kadınların korunması <strong>ve</strong> kadın hakları,<br />
sosyal dayanışma <strong>ve</strong> kooperatifçilik, bağımsızlık-özgürlük<br />
<strong>ve</strong> esnafın, küçük sanayicinin <strong>ve</strong><br />
tüccarın korunması eksenlerinde <strong>ve</strong>rilmektedir.<br />
Son bölüm olan Ahiliğin kültür dinamikleri bölümünde,<br />
Ahilik sistemi içerisindeki kültürel<br />
birikim, edebiyat, şiir <strong>ve</strong> felsefenin, Osmanlı’nın<br />
kültür kimliği, devlet geleneği <strong>ve</strong> yönetim ahlakı<br />
üzerindeki önemli etkileri üzerinde durulmakta<br />
<strong>ve</strong> dönemin edebi eserler ışığında genel bir değerlendirme<br />
yapılmaktadır.<br />
Birol MERCAN<br />
SOSYAL VE TARİHÎ<br />
BOYUTLARIYLA<br />
AHİ EVREN-MEVLÂNÂ<br />
MÜCADELESİ<br />
Mikâil Bayram tarafından kaleme alınan bu kitap,<br />
giriş <strong>ve</strong> altı bölümden meydana gelir. Girişte<br />
Türkiye’de Ahilik araştırmalarına eleştirel olarak<br />
bakan yazar, Hace Nasıreddin <strong>ve</strong> Ahi Evran /<br />
Hace Nasıreddin hakkında bugüne kadar bilinen<br />
kaynakları tenkidî bir süzgeçten geçirir.<br />
Müteakiben birinci bölümde Hace Nasıreddin /<br />
Ahi Evran’nin hayatını ele aldıktan sonra İkinci<br />
bölümde Mevlana <strong>ve</strong> Ahi Evran arasındaki ilişkileri<br />
Mevlana çevresinden masaya yatırır. Üçüncü<br />
bölümde Ahi Evran Hace Nasıreddin Mahmud’un<br />
<strong>ve</strong> Emir-i Dad Nusretüddin tarafından Şems’in<br />
öldürülmesi hadisesi ele alınır. Dördüncü bölümde<br />
Ahi Evran ile Alâeddin Çelebi’nin öldürülmesi,<br />
ölüm tarihlerinin tespiti <strong>ve</strong> bu çerçe<strong>ve</strong>de gelişen<br />
siyasî olaylar üzerinde durulur. Beşinci bölümde<br />
Mevlana ile Ahi Evran arasındaki mücadelenin<br />
tarihî seyrine yer <strong>ve</strong>rilir. Burada yazar Anadolu<br />
Türkmen tasavvuf anlayışı ile İran menşeli Fars<br />
tasavvuf anlayışı arasındaki farklılaşmanın, Mevlana<br />
ile Ahi Evran arasındaki çatışmaların asıl<br />
sebebi olduğunu iddia eder. Altıncı bölümde Nasıreddin<br />
Hoca’nın halk muhayyilesinde nasıl bir<br />
kimliğe büründüğü <strong>ve</strong> Nasıreddin Hoca adına<br />
anlatılan nüktelerin hangi kaynaklardan alındığı<br />
konusunu işler.<br />
Aziz AYVA
Change language