T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
meseleleri ele alınır <strong>ve</strong> bu bağlamda pazarlama<br />
konusu, pazarlamanın olmazsa olmazı olan ticaret<br />
yolları, yolların gü<strong>ve</strong>nliği ile pazarlamayı gerçekleştiren<br />
tüccarlar <strong>ve</strong> onların dağıtım faaliyetleri<br />
işlenir. Bölümün tüketim kısmında, fiyatların<br />
tespiti <strong>ve</strong> kontrolü ile belli başlı eşyaların bilinen<br />
fiyatları ele alınır.<br />
Ömer Demirel, bu eseri ile Sivas örneğinde Osmanlı<br />
taşrasının iktisadî hayatı <strong>ve</strong> esnaf teşkilatı<br />
hakkında model olabilecek bir çalışma yapmıştır.<br />
Saim SAVAŞ<br />
MAHYACI<br />
Ramazan aylarında <strong>ve</strong> dinî bayramlarda geceleri<br />
çift minareli camilerde minareler arasına çekilen<br />
iplere kandiller asarak ışıklı yazı yazıya <strong>ve</strong>ya resim<br />
panosuna mahya, bu işi yapan meslek erbabına<br />
mahyacı denirdi. Mübarek gün <strong>ve</strong> gecelerde halkın<br />
rahatça ibadetini yapabilmesi için gece boyu<br />
açık kalan camilerde kandil yakılması İslamiyetin<br />
ilk dönemlerine kadar gitmektedir. Dikili direkler<br />
arasına gerilmiş iplere kandil astırma geleneği,<br />
sonradan Osmanlı icadı olan minareler arasına<br />
ipler <strong>ve</strong> kandillerle mahya kurulmasına ilham <strong>ve</strong>rdiği<br />
düşünülmektedir. Osmanlılar döneminde ilk<br />
mahyanın ne zaman kurulduğu bilinmemekle birlikte<br />
1578 yılında İstanbul’a gelen Schweigger adlı<br />
Alman seyyahın seyahatnâmesinde yer alan bir<br />
tasvirde minareler arasında mahyalar bulunması,<br />
bu tarihten önce mahyacılığın mevcut olduğunu<br />
gösterir. III. Murad’ın mevlid kandilinde Regaib<br />
<strong>ve</strong> Berat gecelerinde olduğu gibi minarelerin kandillerle<br />
donatılmasını içeren tezkeresi mahyacılık<br />
geleneğine resmiyet kazandırmıştır. Mahyaların<br />
en güzel örneklerine İstanbul’daki selâtin camilerde<br />
rastlanılmaktaydı. Ramazan ayında İstanbul<br />
camilerinde kurulan mahyalarda çoğunlukla Feth<br />
süresinin ilk ayeti yazılırdı. Mahyaların kurulması<br />
oldukça zor <strong>ve</strong> meşakkatliydi. Bu meslek genelde<br />
babadan oğula geçmekteydi. Mahyacılar ramazan<br />
ayında bir ay çalışıp yılın geri kalan kısmında çırak<br />
yetiştirerek geçirirlerdi. İstanbul Fatih’te bir<br />
sıbyan mektebinde onlar için ayrılmış odaları<br />
bulunuyordu. Günümüzde de mübarek günlerde,<br />
ramazan ayında <strong>ve</strong> bayramlarda mahyacılar eski<br />
geleneklere uygun şekilde camilere yazılar <strong>ve</strong> resimli<br />
panolar yapmaktadırlar.<br />
KAYNAKÇA:<br />
Serkan Özburun, Kaybolan Meslekler, İstanbul 2006, s. 149; Nebi<br />
Bozkurt, “Mahya”, DİA, XXVII, İstanbul 2003, s. 396-398.<br />
M. Murat ÖNTUĞ<br />
MAKING A LIVING IN<br />
OTTOMAN LANDS 1480-1820<br />
Osmanlı iktisadî <strong>ve</strong> sosyal tarihi adına birçok<br />
çalışması bulunan Suraiya Faroqhi’nin bu eseri,<br />
1480-1820 yılları arasında Osmanlı şehirlerinde<br />
sosyal yaşam ile iktisadî hayatı anlatan on üç makalenin<br />
bir araya getirilmesiyle oluşmuştur.<br />
Eserin ihtiva ettiği “The Anatolian Towns and its<br />
Place within the Administari<strong>ve</strong> Structure of Ottoman<br />
State (1500-1590)” adlı makalede, XVI.<br />
yüzyılda Osmanlı idaresinde Anadolu kentleri,<br />
onu ortaya çıkaran cami, çarşı, bedesten, okul<br />
gibi yapılar <strong>ve</strong> bu kentlerin İstanbul ile olan ilişkileri<br />
ele alınır. “Towns, Agriculture and the State<br />
in Sixteenth Century Ottoman Anatolia” adını taşıyan<br />
makalede, XVI. asırda Osmanlı toprakları<br />
üzerinde ticarî faaliyetlerin <strong>ve</strong> iletişimin nasıl<br />
gerçekleştiğine <strong>ve</strong> ayrıca kentler <strong>ve</strong> köyler arasındaki<br />
ticaret yollarına <strong>ve</strong> uzaklıklarına değinilir.<br />
“The Fieldglass and the Magnifing Lens: Ottoman<br />
studies of Crafts and Craftmen” adlı makalede<br />
ise Osmanlı topraklarında bulunan zanaat faaliyetlerinden<br />
bahsedilir <strong>ve</strong> zanaatkârların envanteri<br />
çıkarılır. Bunun yanında Avrupalı <strong>ve</strong> Osmanlı<br />
tüccarlarının birbirleri arasında gerçekleşen<br />
ticarî rekabetten <strong>ve</strong> bunun yanında sanayileşmenin<br />
Osmanlı esnafını nasıl zayıflattığından bahsedilir.<br />
“Ottoman Guilds in the Late Eighteenth<br />
Century: The Bursa Case” adlı makalede, XVIII.<br />
yüzyılın sonlarında Bursa örneğinden yola çıkarak<br />
Osmanlı Devleti’ndeki lonca teşkilatının kurumları,<br />
işleyişi <strong>ve</strong> hükümet ile bu kurumların<br />
ilişkileri işlenir. Bunun yanında Lonca teşkilatlarının<br />
Bursa’da vakıflar kurdukları <strong>ve</strong> bu vakıfların<br />
tacirlere ekonomik olanak sağladıkları ile<br />
ilgili bilgiler de <strong>ve</strong>rilir.<br />
Bursa şehrinde ticarî faaliyetlerde bulunan diğer<br />
etnik unsurlar <strong>ve</strong> farklı bölgelerden gelen<br />
ipek kumaşların Bursa’da nasıl satıldığı ile ilgili<br />
bilgiler, “Bursa at the Crossroads: Iranian<br />
Silk, European Competilion and Local Economy<br />
1470-1700” adlı makalede yer alır. Burada ayrıca<br />
coğrafî keşifler sonucu Avrupa’nın Uzak Doğu ile<br />
93
Change language