27.08.2015 Views

T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ​

1WQPJ6Jax

1WQPJ6Jax

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

A h i l i k<br />

A n s i k l o p e d i s i<br />

lojisinin ortaya çıkarılabileceği vurgulanır.<br />

Birinci bölümde XIII. yüzyıldan başlayıp XIX.<br />

yüzyıl sonlarına kadar Anadolu Selçuklu <strong>ve</strong> Osmanlı<br />

Türk devletlerinde esnaf <strong>ve</strong> toplumsal sınıflar<br />

arasında etkinliğini sürdürmüş olan Ahiliğin<br />

kaynakları irdelenir. Bu kurumun oluşmasında<br />

<strong>ve</strong> işleyişinde Fütüv<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong> Bizans’ın etkileri açıklanır.<br />

Ayrıca ilkelerini Kur’an <strong>ve</strong> sünnetten alan<br />

<strong>ve</strong> Ahi teşkilatına dayanak teşkil eden âyet <strong>ve</strong><br />

hadislerin bir kısmına yer <strong>ve</strong>rilir. Yetiştirilen elemanlar<br />

arasında çırak, kalfa <strong>ve</strong> usta hiyerarşisi<br />

kurularak bunlar baba-evlat ilişkisine bağlanır<br />

<strong>ve</strong> zanaatın sağlam temeller üzerine kurulduğu<br />

vurgulanır. Esnaf <strong>ve</strong> zanaatkârların iyi <strong>ve</strong> kaliteli<br />

mal yapmaları <strong>ve</strong> birbirleriyle anlaşmazlığa<br />

düşmeyecek şekilde organize olmaları üzerinde<br />

durulur.<br />

İkinci bölümde Ahiliğin örgüt yapısı açıklanır <strong>ve</strong><br />

bu bağlamda çırak, kalfa, usta, yiğitbaşı, kethüda<br />

gibi meslek elemanları tanımlanıp bunların<br />

görevleri <strong>ve</strong> çalışma koşulları anlatılır. Her esnafın<br />

bir yardım sandığının bulunduğuna <strong>ve</strong> buna<br />

Orta Sandığı denildiğine işaret edilir. Kethüda <strong>ve</strong><br />

yiğitbaşı ile ihtiyarların nezaret <strong>ve</strong> sorumluluğu<br />

altında bulunan Orta Sandığı sermayesinin esnaftan<br />

kapasitelerine göre toplanan hisselerden<br />

oluştuğuna vurgu yapılır.<br />

Sonuç kısmında Ahilik düzeninde ustaların<br />

yanlarında çalıştırdıkları insanların davranışlarından<br />

mesul olduğu ifade edilir. Çalışanların<br />

kötü huy <strong>ve</strong> hareketleriyle, bunların haksızlığa<br />

uğramalarından yalnız ustaların değil, kademeli<br />

olarak bütün esnafın sorumlu olduğu belirtilir.<br />

Günümüzde çalışma hayatının Ahilikten ilham<br />

alınarak yeniden düzenlenmesi gerektiği görüşü<br />

öne çıkarılır.<br />

Cemile TEKİN<br />

OSMANLI DEVLETİ’NİN<br />

KURULUŞU VE AHİLİK<br />

Galip Demir tarafından kaleme alınan bu kitap<br />

(İstanbul 2000), girişi müteakip, dört bölümden<br />

oluşmaktadır. Girişte, sosyal, iktisadî, siyasî,<br />

dinî birçok şartların Ahi birliklerini ortaya çıkardığı;<br />

ancak bunun fonksiyonlarının anlaşılabilmesi<br />

için geniş araştırmalara ihtiyaç duyulduğu<br />

belirtilir. Bu bağlamda eserde Anadolu Selçukluları<br />

<strong>ve</strong> Beylikler hakkında bilgi <strong>ve</strong>rildikten sonra Osmanlı<br />

Devleti’nin kuruluşunu hazırlayan şartlar <strong>ve</strong> Ahilerin<br />

oynadığı roller tahlil edilir.<br />

Aziz AYVA<br />

OSMANLI EKONOMİK<br />

HAYATINDA FÜTÜVVET<br />

TEŞKİLATLARININ YERİ<br />

Ender Boğazlıyan tarafından Marmara Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />

Ortadoğu <strong>ve</strong> İslam Ülkeleri Enstitüsü İktisat Anabilim<br />

Dalı’nda 1999 yılında yapılan yüksek lisans tezidir.<br />

87 sayfa olan tez, girişi müteakip üç bölümden<br />

meydana gelir.<br />

Giriş kısmında toplumların iktisadî tarihinin oluşumunda<br />

sahip oldukları din, dil, kültür gibi unsurlara<br />

vurgu yapılır. Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda etkin<br />

bir rol oynayan Ahiliğin, Selçuklulardan Osmanlılara<br />

geçtiği belirtilir. Müteakiben Osmanlı Devleti’nden<br />

önceki Türk-İslam <strong>ve</strong> İslam devletlerinde görülen<br />

Fütüv<strong>ve</strong>t teşkilatının benzerliğine işaret edilir. Ahiliğin<br />

anlayış <strong>ve</strong> köken olarak Fütüv<strong>ve</strong>t teşkilatının bir<br />

uzantısı olduğu ileri sürülür.<br />

Birinci bölümde fütüv<strong>ve</strong>tin lügat anlamı <strong>ve</strong> terminolojik<br />

kullanılışı üzerinde durulur. Fütüv<strong>ve</strong>tin<br />

kökeninin tasavvufi bir ahlak anlayışı <strong>ve</strong> öğretisine<br />

dayandığına değinildikten sonra bu kavramın<br />

esnaf örgütlerinde daha çok ekonomik bir hüviyet<br />

kazandığı belirtilir. Daha sonra Fütüv<strong>ve</strong>tlerin erken<br />

İslamî dönemden itibaren tarihî gelişimi <strong>ve</strong><br />

189

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!