T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
234<br />
Sources and Studies on the Ottoman Black Sea<br />
vol. I The Customs Register of Caffa, 1487-1490<br />
(Cambridge 1996) adı altında yayımlanmıştır.<br />
Harvard Uni<strong>ve</strong>rsitesi Ukrainian Research Institute<br />
yayınları arasında çıkan bu eser, dört bülümden<br />
oluşmaktadır.<br />
Eserin Birinci Bölümünün girişinde, Başbakanlık<br />
Osmanlı Arşivi’nde bulunan <strong>ve</strong> Osmanlıca olarak<br />
yazılan gümrük defterinin (Kâmil Kepeci Tasnifi,<br />
nr. 5280 Mükerrer) tanıtımı <strong>ve</strong> bu bağlamda<br />
defterin yazılış sistemi, kullanılan yazının <strong>ve</strong> rakamların<br />
özellikleri, aynı anlama gelen <strong>ve</strong> defterde<br />
bazen farklı şekillerde yazılan hususi terimler<br />
hakkında bilgi <strong>ve</strong>rilir (s. 3-6). Bunu takiben defterin<br />
Osmanlıca alfabeyle yeniden dizilmiş orijinal<br />
metni (s. 9-51), sonra Osmanlıca metnin İngilizce<br />
çevirisi (s. 53-77) <strong>ve</strong> metnin indeksi (79-87) yer<br />
alır. Eserin İkinci Bölümü, Karadeniz ticareti üzerine<br />
yazılmış bir seri yazıyı ihtiva eder (91-139).<br />
Bu yazılar, Osmanlı gümrük sistemi <strong>ve</strong> Karadeniz<br />
ticareti; 1487-1506 tarihlerinde Karadeniz’deki<br />
gemi sahipleri, kaptanlar <strong>ve</strong> tüccarlar; 1487-1490<br />
Kefe gümrük kaydına göre Kefe’de ithal <strong>ve</strong> ihraç<br />
edilen eşyalar <strong>ve</strong> mallar; 1750’de Kırım’ın ithalatı;<br />
Mart-Eylül 1505 tarihinde Kili’de ithal <strong>ve</strong> ihraç<br />
edilen eşya <strong>ve</strong> mallar; 1541 kanunnâmesine göre<br />
Kerş <strong>ve</strong> ticareti ile ilgilidir. Eserin son kısmında<br />
tablolar <strong>ve</strong> bazı belgelerin metinlerinden başka<br />
Kefe, Akkerman, Kırım, Kafkasya <strong>ve</strong> Nogaylarda<br />
ağırlık <strong>ve</strong> ölçü birimleri, sözlük (s. 141-196) <strong>ve</strong><br />
sonda ise bazı belge <strong>ve</strong> dükümanların tıpkı basımları<br />
yer alır.<br />
Halil İnalcık’ın bu önemli çalışmasından anlaşıldığına<br />
göre, Kefe sancağının gelirleri arasında<br />
en büyük pay, Kefe gümrüğüne aittir. Ancak İnalcık<br />
bu çalışmada sadece Kefe gümrüğünü değil,<br />
Karadeniz’in ticareti <strong>ve</strong> konuyla ilgili kayıtların<br />
bir değerlendirmesi <strong>ve</strong> analizini de yapmıştır. Bu<br />
bağlamda Kırım’ın ithalatı <strong>ve</strong> ihracatı, önemli birer<br />
yerleşim <strong>ve</strong> liman şehri hüviyetinde olan Akkerman,<br />
Kili <strong>ve</strong> Kerş ticareti ile ilgili yeni kayıtlar<br />
<strong>ve</strong> bunların değerlendirilmesi <strong>ve</strong>rilmiştir. Bu bağlamda<br />
Karadeniz’deki gemi sahipleri, kaptanlar<br />
<strong>ve</strong> tüccarlar; ağırlık <strong>ve</strong> ölçü birimleri; kullanılan<br />
para birimleri v.s. ile ilgili tablolar; deyim <strong>ve</strong> terimlerle<br />
ilgili sözlük, bu konuda yapılacak çalışmalara<br />
örnek teşkil edecek mahiyettedir.<br />
Belirtilen hususlar çerçe<strong>ve</strong>sinde eser, Osmanlı döneminde<br />
Karadeniz’in kısa sürede nasıl bir ticaret<br />
bölgesi haline geldiğini <strong>ve</strong> bu ticarî imkânlardan<br />
sadece Osmanlıların değil, Karadeniz’in kuzeyindeki<br />
ülke <strong>ve</strong> halkların da âzami ölçüde faydalandığını<br />
ortaya koyar.<br />
İlhan ŞAHİN<br />
SOYKUT, REFİK H.<br />
(d. 1921-ö. 1998)<br />
Ahilik <strong>ve</strong> Yunus Emre üzerine yaptığı çalışmalarıyla<br />
bilinen Refik H. Soykut, Kırşehir’de doğdu.<br />
İlk <strong>ve</strong> orta eğitimini tamamladıktan sonra<br />
Harbiye’ye girdi <strong>ve</strong> 1941 yılında mezun oldu. Polatlı<br />
Topçu Okulu’ndaki hizmetini takiben Türk<br />
Silahlı Kuv<strong>ve</strong>tleri’nin bazı birliklerinde görev<br />
aldı. 1944’de üsteğmen oldu.1951 yılında gönüllü<br />
olarak Kore Harekâtı’na katıldı. 1961’de<br />
yüzbaşı unvanıyla İstanbul Tuzla’da görev yapmaya<br />
başladı. 1963’te Albay rütbesinde iken<br />
ordudan ayrıldı <strong>ve</strong> katıldığı seçimlerde Kırşehir<br />
Belediye Başkanı oldu. Bir yıl sonra görevinden<br />
istifa etti. Müteakiben yedi yıl süreyle Türk Hava<br />
Kurumu’nda neşriyat müdürü olarak çalıştı.<br />
Kore’de aldığı maaşın bir kısmını <strong>ve</strong> Kore dönüşünde<br />
yazdığı kitabın gelirini Kırşehir Yüksek Öğrenim<br />
Gençliği Derneği’ne bağışladı. Uzun yıllar<br />
Kırşehir Esnaf Odaları Birliği’nde basın danışmanı<br />
olarak görev yaptı. 1972’de yeniden şekillenen<br />
Esnaf <strong>ve</strong> Sanatkârlar Kredi Kooperatifi’nin<br />
bölge <strong>ve</strong> merkez birliğinin kurucu üyesi oldu. Bu<br />
dönemde Kırşehir, Ahilik <strong>ve</strong> Yunus Emre ile ilgili<br />
çalışmalara katıldı <strong>ve</strong> Kırşehir’de düzenlenen<br />
Ahilik ile ilgili toplantıların <strong>ve</strong> konferansların<br />
düzenlenmesinde önemli bir rol oynadı. Ayrıca<br />
Mustafa Karagüllü ile birlikte Ulupınar’da Ziyaret<br />
Tepe’de Yunus Emre Türbesi’nin gün ışığına<br />
çıkmasını <strong>ve</strong> türbesinin yapılmasını sağladı. 24<br />
Aralık 1998’de Ankara’da <strong>ve</strong>fat etti.<br />
Kitapları: Ahi Evran, Ankara 1976; İnsanlık Bilimi<br />
Ahilik, Ankara 1980; Orta Yol Ahilik, Ankara<br />
1980; Emrem Yunus: Ahiliği-Kültürü-Yurdu, Ankara<br />
1982<br />
Mustafa KARAGÜLLÜ
Change language