T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
döneminde Karesi beyi Demirhan ile Aclan arasındaki<br />
gerginlik vuku bulmuş <strong>ve</strong> bu bağlamda<br />
Demirhan ile III. Andronik anlaşmıştı (1328).<br />
Ayrıca başlangıçtan beri Germiyan beyleri bütün<br />
Batı Anadolu beyleri üzerinde egemenlik<br />
iddiasındaydı. Ancak Osman’ın beyliği onun Bizans<br />
topraklarında akınına engel olmaktaydı.<br />
Hatta Germiyanoğulları’nın tarihî rolünü şimdi<br />
Osmanlı Beyliği üzerine almıştı. Başlangıçta<br />
Osmanlı Müslüman sınır komşusu beyliklerin<br />
temel politikaları rekabet üzerine inşa edilirken<br />
zaman içinde Osmanlı çekim gücü haline gelmesine<br />
bağlı olarak aynı kültürel tabana sahip halk<br />
kitlelerinde Osmanlı yönetimine karşı ciddi bir<br />
dönüşüm gerçekleşti. Tabanda zuhur eden Osmanlı<br />
sempatisi zamanla askerî bürokrasi kesimde<br />
<strong>ve</strong> hatta hanedan üyeleri içinde parçalanmalara<br />
neden oldu. Bu gelişimler çerçe<strong>ve</strong>sinde<br />
Karesi gazileri gazâya devam etmek için Bizans’a<br />
karşı güçlü Osmanlı beyi ile birleşmek istiyordu.<br />
Orhan’ın yanına sığınmış olan Demirhan’ın küçük<br />
oğlu Tursun’u Karesi gazileri desteklemeye<br />
karar <strong>ve</strong>rdiler. Hacı İlbey ile Karesi aristokratları<br />
Demirhan’ın ölümü üzere Tursun’u da<strong>ve</strong>t ettiler.<br />
Orhan, bu çerçe<strong>ve</strong>de İslam ülkesi olan Karesi<br />
Beyliği’ni ülkesine katma noktasında meşruiyeti<br />
sağladı. Tursun’a Behramkale ile zengin tuz geliri<br />
olan Kızılca-Tuzla bölgesi bırakıldı. Osmanlı kroniklerine<br />
göre Orhan, Ulubat’ı emanla almış <strong>ve</strong><br />
tekfuru yerinde bırakmıştı. Göl etrafındaki kaleleri<br />
ele geçirip, bundan sonra Orhan ilk aşamada<br />
Balıkesir üzerine yürüyüp ele geçirdikten sonra<br />
Bergama Kalesi’ni kuşattı. Kale altına kardeşiyle<br />
konuşmak üzere giden Tursun kaleden atılan bir<br />
okla hayatını kaybetti. Buna içerleyen Orhan, bütün<br />
gücü ile şehir üzerine yürüyerek fethi gerçekleştirdi<br />
(735 / 1334-35). Karesi sancağına Süleyman<br />
Paşa’yı tayin eden Orhan içeride tepede yer<br />
alan Biga’yı uç (uc) merkezi yaptı. Süleyman Paşa<br />
idareyi ele aldıktan sonra Bizans’a ait stratejik<br />
Bursa-Lapseki yolu üzerinde Kapıdağı, Aydıncık,<br />
Biga, Kemer, Lapseki <strong>ve</strong> bütün sahil ovasını <strong>ve</strong><br />
sahilde yüksek antik surlarla korunan yarımadada<br />
Bizans’ın Pegae Kalesini fethetti. Burası stratejik<br />
bakımdan son derce önemlidir. Zira Bursa-Lapseki<br />
sahil yolu Anadolu’dan savaşçı gazi,<br />
göçmen <strong>ve</strong> tüccarın Rumeli’ye geçiş yolu olarak<br />
büyük önem kazanacaktır.<br />
Biznas’ta Kantakuzenos’un önünü çektiği önemli<br />
bir kesim hiç olmazsa Doğu-Roma topraklarının<br />
Avrupa yakasını elde tutmanın Türk askerî gücünün<br />
elde edilmesinden geçtiğini düşünmekteydi.<br />
Esasen birçok Türk, bu dönemde ücretli asker<br />
olarak Bizans <strong>ve</strong> Latin devletlerinin hizmetine<br />
girmiş, onların başlıca savaş gücünü oluşturmuştu.<br />
Kantakuzenos’un Osmanlı ittifakı o dönemin<br />
şartları dikkate alınırsa tamamıyla olağan<br />
bir politika idi. Çünkü daha önce Gazi Umur<br />
Bey ile de benzer ittifaklar içinde bulunulmuştu.<br />
Bu çerçe<strong>ve</strong>de olsa gerek Kantakuzenos 1346’da<br />
kızı Theodora’yı zevce olarak Orhan’a <strong>ve</strong>rdi. Merasim<br />
Kantakuzenos hatıratlarında detaylı anlatılır<br />
<strong>ve</strong> hatta o, kızının İslamiyeti kabul etmediğini<br />
söyler. Halbuki Kantekuzenos, kızının ne<br />
olduğundan ziyade Orhan’dan isteyeceği askerî<br />
yardımı düşünüyordu. Nitekim Kantekuzenos,<br />
Orhan ile gerçekleştirdiği ittifaktan bir yıl sonra<br />
maiyetindeki 1000 kişilik kuv<strong>ve</strong>tle İstanbul’a<br />
girip sarayı kuşattı <strong>ve</strong> genç imparatorun ortağı<br />
olarak tahta oturdu. Kantakuzenos’un İstanbul’a<br />
ortak imparator olarak yerleştiği sırada Sırp<br />
Kralı Duşan, Selanik’i kuşatma altına almıştı.<br />
Kantakuzenos, Orhan <strong>ve</strong> Umur’un göndereceği<br />
kuv<strong>ve</strong>tlerle Duşan’a darbe vurmak üzere bir plan<br />
hazırlayarak 1348 baharında Orhan, Süleyman<br />
Paşa kumandasında Sırplar’a karşı büyükçe bir<br />
kuv<strong>ve</strong>t gönderdi. Kantakuzenos’un oğlu Mattheos,<br />
Sırplar’a karşı yürürken Süleyman ile 22<br />
gemiden oluşan Türk deniz kuv<strong>ve</strong>ti Strumca/<br />
Strymon nehri ağzına geldiği sırada gazi lideri<br />
Aydın beyi Umur Bey’in ölümü (Safer 749 / Mayıs<br />
1348) Kantakuzenos’un Sırplar’a karşı planını<br />
sonuçsuz bıraktı. Süleyman, Kavala’nın Sırplar<br />
eline düşmesinin ardından daha ileriye gitmedi<br />
<strong>ve</strong> Anadolu’ya döndü. Serbest kalan Sırplar bütün<br />
Kuzey Yunanistan’ı, Tesalya <strong>ve</strong> Epir’i işgal<br />
ettiler. Bu gelişmelere bağlı olarak V. Ioannes<br />
Palaiologos gelip Mattheos’u Edirne’de kuşatma<br />
altına aldı. İstanbul’da Kantakuzenos gü<strong>ve</strong>ni kaybetmişti.<br />
Trakya’da durum kötüleşince Kantakuzenos,<br />
Cenevizliler’le barış yaparak bir Türk<br />
kuv<strong>ve</strong>tiyle hemen Trakya’ya hareket etti. Ona<br />
karşı V. Ioannes Palaiologos <strong>ve</strong> Sırp ile Bulgar<br />
kuv<strong>ve</strong>tlerinden anti-Osmanlı bloku oluştu (1352<br />
güz). Orhan, Kantakuzenos’un oğlunu desteklemeye<br />
karar <strong>ve</strong>rdi. Böylece Mattheos’a karşı savaş<br />
Orhan’ın önemli rol aldığı bir Balkan savaşına<br />
dönüştü. Sırp <strong>ve</strong> Bulgar askerleri Meriç boyunca<br />
yerleşti. Orhan’ın, oğlu Süleyman kumandasında<br />
gönderdiği 10-12.000 kişilik süvari ordusu<br />
duruma hâkim oldu. Süleyman Meriç üzerinde<br />
Empithion’da Bulgarlar’ı yendi (1353 kışı).<br />
171
Change language