T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
296<br />
rangozluk gibi mesleklerin ortaya çıktığına vurgu<br />
yapılır. Teşany bölgesinde halkın mey<strong>ve</strong>cilikle uğraştığını<br />
<strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong> işlemek için çeşitli araç <strong>ve</strong> aletleri<br />
yapan zanaatkârların ortaya çıkmasına işaret<br />
edilir. Nitekim pekmez kazancıları, mey<strong>ve</strong> kurutma<br />
fırıncıları gibi zanaatkârların bunlar arasında<br />
dikkat çekici olduğuna değinilir. Aynı zamanda<br />
hayvancılığın yaygın olduğunu, buna bağlı olarak<br />
ortaya çıkan deri <strong>ve</strong> yün işlemeciliği ile ilgili esnafların<br />
yapısıyla meslekleri incelenir.<br />
Üçüncü bölüm, iskân olarak Teşany şehrinin yeri<br />
<strong>ve</strong> rolüne ayrılmıştır. Teşany’ın tarihî, coğrafî <strong>ve</strong><br />
kültürel yapısı kısaca ele alındıktan sonra çok etnikli<br />
bir yapıya sahip olduğundan bahsedilir. Yoğun<br />
iskân sonucu siyasî, sosyal, ekonomik <strong>ve</strong> kültürel<br />
müesseselerin kurulduğuna <strong>ve</strong> şehirde âlim,<br />
esnaf, asker <strong>ve</strong> timar sahiplerinin yaşadıklarına<br />
dair bilgiler <strong>ve</strong>rilir. Ayrıca Teşany’ın büyük bir ticaret<br />
merkezi olduğunu <strong>ve</strong> diğer büyük ticarî merkezlerle<br />
bağlantı kurulduğu belirtilir. Üretimin<br />
yüksek olduğundan ticaretin çok yüksek düzeyde<br />
yapıldığı, bunun için han, kervansaray, hamam,<br />
mektep, medrese, tekke, zaviye <strong>ve</strong> çeşmeler inşa<br />
edildiği bilgisine yer <strong>ve</strong>rilir.<br />
Dördüncü bölümde belgeler, rivayetler <strong>ve</strong> hayatta<br />
olanların hatıralarından hareketle esnaflık konusu<br />
ele alınır. Bu bölüm beş alt başlıktan oluşur.<br />
Bu çerçe<strong>ve</strong>de Ortaçağ <strong>ve</strong> Osmanlı döneminde<br />
Teşany şehrinde esnafların teşkilatlanması ile<br />
uğraştıkları mesleklerin çeşitlerinden bahsedilir.<br />
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde<br />
esnaflarla ilgili bilgiler nakledilir. Osmanlı döneminde<br />
ortaya çıkan esnaf teşkilat yapısında değişikliğe<br />
gidildiği hususu üzerinde durulur. Katolik<br />
olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu güçlerinin<br />
İslamî özellikler taşıyan esnaf teşkilatlarını<br />
önce zayıflatıp sonra kaldırmak istedikleri ifade<br />
edilir. I. <strong>ve</strong> II. Dünya Savaşları arasındaki dönemde<br />
esnafların faaliyetlerini ele alıp çöküşten bahseder.<br />
1941-1992 yılları arasında sanayileşmenin<br />
ortaya çıkmasıyla eski zanaatların yavaş yavaş<br />
kaybolmaya başladığına <strong>ve</strong> eski usül esnaflığa ilginin<br />
azaldığına işaret yapar. Bosna-Hersek Savaşı<br />
öncesiyle savaş ortamındaki ekonomik durumu<br />
da inceler. Siyasî kargaşalar dolayısıyla ortaya çıkan<br />
ekonomik krizden halkın etkilenerek ülkeyi<br />
terk etmesiyle hem sanayide hem de zanaatlarda<br />
zayıflama olduğunu; bu yüzden tarihte en durgun<br />
noktaya gelindiğini belirtir.<br />
Beşinci bölümde ek olarak esnaf dükkânları <strong>ve</strong><br />
1945-1992 arasında nakliyatçılar listesi sunulmuş;<br />
esnafların farklı din <strong>ve</strong> milliyete mensup<br />
Ortodoks / Sırplar, Katolik / Hırvatlar <strong>ve</strong> Müslüman<br />
/ Boşnaklar olduklarına vurgu yapılmıştır.<br />
Sonuçta yazar Aliya Galiyaşeviç, Teşany şehrinde<br />
1642 -1992 tarihleri arasında esnaf örgütlenmesinin<br />
geçirdiği aşamaları genel hatlarıyla değerlendirmiştir.<br />
Cemile TEKİN<br />
TEŞKİLÂT-I AHİYÂN VE SEYR-İ<br />
TÂRÎH-İ ÂN<br />
Tahran Şehit Behişti Üni<strong>ve</strong>rsitesi Edebiyat <strong>ve</strong><br />
İnsani Bilimler Fakültesi Fars Dili <strong>ve</strong> Edebiyatı<br />
Bölümü’nde, Alirza Moqaddem tarafından 2010<br />
yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmış<br />
olup, 196 sayfadır.<br />
Araştırma, girişi müteakip dört bölümden meydana<br />
gelmektedir. Birinci bölümde “Tarih İçinde<br />
Fütüv<strong>ve</strong>t” başlığı altında “Fütüv<strong>ve</strong>t” kelimesinin<br />
anlamı <strong>ve</strong> kökeni; Kur’an <strong>ve</strong> hadiste, İslam’dan<br />
önceki Arap edebiyatı <strong>ve</strong> toplumunda Fütüv<strong>ve</strong>t;<br />
klasik şarkta civanmerdler; İslamî dönemde<br />
Fütüv<strong>ve</strong>t Teşkilatı; Fütüv<strong>ve</strong>t-tasavvuf ilişkisi <strong>ve</strong><br />
İslamî dönemde civanmerdlerin çeşitli grupları<br />
hakkında bilgiler <strong>ve</strong>rilmiştir.<br />
İkinci bölümde “Ahi” kelimesinin kökenine değinildikten<br />
sonra Ali Ferec Zencani, Ahi Şerafeddin,<br />
Ahi Ali Mir, Ahi Mohammad Dehistani,<br />
Ahi Ali Desti, Ahi Ali Kutluşah, Ahi Hayreddin<br />
Tebrizî, Ahi Sadeddin, Gazi Ahi Mezhebi, Ahi<br />
Halife Hemedani, Ahi Merem Şervani, Ahi Şehabeddin<br />
gibi İran tarihinin önemli bazı Ahileri<br />
üzerinde durulmuştur.<br />
Üçüncü bölümde Ahilerle ilgili olarak Mevlana’nın<br />
eserleri, Ahmed Eflâkî’nin Menâkıbu’l-<br />
Ârifin’i, Sultan Veled’in Divanı <strong>ve</strong> Evhadî<br />
Meragaî’nin Cam-ı Cem’i gibi eserler kaynak<br />
olarak gösterilmektedir. Buna ila<strong>ve</strong>ten İbn<br />
Batuta’nın Seyahatnâmesi’ne göre Ahiler hakkında<br />
bilgi <strong>ve</strong>rilmekte, Selçuklular döneminde<br />
Ahi Teşkilatı’nın genel durumu, Ahilerin<br />
Evhadüddin-i Kirmânî <strong>ve</strong> Mevleviler ile ilişkileri,<br />
ayrıca Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşunda<br />
yeri üzerinde durulmaktadır.<br />
Dördüncü bölümde Tevârih-i Âl-i Osman, Şakayik-i<br />
Nu’maniyye, Kunhu’l-Ahbar, Hacı Bektaş-ı Velî<br />
Vilayetnâmesi, Evliya Çelebi Seyahatnâmesi, Ahi
Change language