T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
eser, Germiyanoğlu Beyliği’nin kadısı <strong>ve</strong> tanınmış<br />
âlimi İshak Fakih bin Hacı Halil tarafından<br />
1433-1434 yıllarında inşa ettirilmiştir. Cami,<br />
türbe, medrese, çeşme <strong>ve</strong> kütüphanesiyle birlikte<br />
küçük bir külliye niteliği taşır. Evliya Çelebi bu<br />
camiden “Tabakhane Camii” diye bahsetmiştir.<br />
Osmanlı döneminde <strong>ve</strong> 1958 yılında onarım geçiren<br />
cami kare planlı, tek kubbeli <strong>ve</strong> tek minareli<br />
olup üç bölmeli son cemaat yeri bulunmaktadır.<br />
Cephelerinin batı tarafı sağır bırakılırken, güney<br />
<strong>ve</strong> doğu cephesinin subasman seviyesinin biraz<br />
üstünde ikişer penceresi vardır. Bunlardan güneydekiler,<br />
yuvarlak boşaltma kemerlerinin altına<br />
yerleştirilmiş düşey dikdörtgen çerçe<strong>ve</strong> içine<br />
alınmışlardır. Doğu cephesinde ise zengindüşey<br />
dikdörtgen çerçe<strong>ve</strong> içine alınmış yuvarlak boşaltma<br />
kemerli <strong>ve</strong> lentolu açıklıklar söz konusudur.<br />
Sekizgen kasnağa oturan kubbe, onarımlar sonucu<br />
önceki halinden yükseklik, yapı malzemesi<br />
<strong>ve</strong> örtü bakımından değişiklikler göstermektedir.<br />
Kubbeye, Osmanlı üslûbunda prizmatik Türk üçgenleriyle<br />
geçilmektedir. Kasnağın çevresinde küçük<br />
aydınlık pencereleri görülmektedir. Yapının<br />
kuzeyini kaplayan üç bölmeli son cemaat yerinin<br />
cephesi, düzgün kesme taş işçiliği <strong>ve</strong> kemerleriyle<br />
hemen dikkati çeker. Köşelerdeki ayaklarla,<br />
ortadaki iki sütuna binen üç sivri kemer, birbirlerinden<br />
farklı bir tarzda inşa edilmişlerdir.<br />
Doğu taraftaki kemer ise kiremit kırmızısı <strong>ve</strong> beyaz<br />
taş kullanılarak almaşık düzende yapılmıştır.<br />
Tek kubbeyle örtülü kare planlı harim, güney<br />
<strong>ve</strong> doğu duvarlarındaki ikişer büyük pencere <strong>ve</strong><br />
kasnağın doğu, batı, güney kenarlarındaki küçük<br />
pencerelerle aydınlatılmaktadır. Güney duvarının<br />
ortasındaki mihrap, üzerindeki boyalar hariç<br />
orijinal, ahşap minber ise yenidir. Harimin kuzey<br />
duvarının doğu ucundaki açıklıkla minareye çıkılmaktadır.<br />
Yapının içerisine sonradan üç ahşap<br />
direğe oturan, ahşap korkuluklu bir mahfil inşa<br />
edilmiştir. Yapının iç kısımları sıvalı olduğundan<br />
malzeme anlaşılamamıştır. Duvarlar taş, kubbe<br />
tuğla, mihrap alçı malzemedendir. Orijinal bir<br />
tarafı bulunmayan minber ile sonradan eklenen<br />
mahfil <strong>ve</strong> kapı kanatları ahşaptandır.<br />
Kare prizmatik kaideli, silindirik gövdeli, tek şerefeli<br />
minare, harimin kuzeydoğu köşesine bitişiktir.<br />
Kaideden gövdeye geçişi sağlayan pabuç,<br />
üzerindeki prizmatik üçgenler vasıtasıyla yukarıya<br />
doğru daralmaktadır. Silindirik gövdenin<br />
başlangıç kısmında, burmalı kaval silmeden bir<br />
bilezik göze çarpar. Bunun hemen üstünde kaş<br />
kemerli kompozisyon meydana getirilmiştir.<br />
Caminin ahşap kapı kanatları, üzerlerindeki metal<br />
dövmeler, menteşelerin yılanlı destek uzatmaları<br />
<strong>ve</strong> kilit zırhındaki koç başlı kapakla, devrine<br />
kadar indirilmektedir. Minarenin tek kanattan<br />
ibaret ahşap kapısı da, üzerindeki bingisiyle birlikte<br />
çok eski görünmektedir.<br />
Yapı, özellikle son cemaat yerinin cephesiyle dikkati<br />
çekmektedir. Sütunların konsollu başlıkları<br />
<strong>ve</strong> ortadaki zengin kemer, bunu çerçe<strong>ve</strong>leyen<br />
profilli silme, cephenin iki yanındaki iri kabaralar<br />
plâstik unsurlarıdır. Ortadaki kemeri çerçe<strong>ve</strong>leyen<br />
silmenin kenarındaki kırılmanın altında<br />
yer alan taşın yüzeyine iki yandan birer Rumî<br />
motifi ile ortada palmetten meydana gelen bir<br />
kompozisyon işlenmiştir. Camide türbe kısmında<br />
çinilerden ibaret süslemeyle karşılaşıyoruz.<br />
Kaynaklarda türbenin duvarlarının <strong>ve</strong> zemininin<br />
turkuaz çinilerle kaplı olduğu belirtilmektedir.<br />
KAYNAKÇA:<br />
Ara Altun, “Kütahya Büyük Bedestendeki Renkli Nakışlar Üzerine<br />
Notlar”, I. Milli Türkoloji Kongresi, İstanbul 1980; Oktay Aslanapa,<br />
Osmanlılar Devrinde Kütahya Çinileri, İstanbul 1949, s. 46;<br />
Evliya Çelebi, Seyahatname, IX, İstanbul, 2010 s.22;Ali Osman<br />
Uysal, Germiyanoğlu Beyliğinin Mimari Eserleri, Ankara 2006,<br />
s.149; Mustafa Yeşil, Kütahya’nın Kısa Tarihi, Kütahya 1937.<br />
Coşkun ÖZDEMİR<br />
279
Change language