T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı

Recommendations

Info

A h i l i k A n s i k l o p e d i s i 284 Vakfı Cedid Defter ve Belgeleri: Genellikle sultanların, vezirlerin, valide sultanlar ile paşa ve ilmiye sınıfına mensup üst düzey devlet erkânınca kurulmuş vakıfların vakfiye, mülknâme, hudutnâme gibi kayıtlarını içeren defter ve belgelerdir. Mülknâme: Osmanlı padişahlarının çeşitli sebeplerle bir yerin mülkiyetini herhangi bir kimseye ya da vakfa temlik etmesiyle ilgili hazırlanmış belgelerdir. Zabıt Kayıt Defterleri: Taşınmazların vilayet, sancak, nahiye, köy, mevki, cins, muamele görüp görmemesi gibi bilgilerin belli bir sıra dâhilinde kayıt altına alındığı defterlerdir. Bunlar aracılığıyla belli bölgelerdeki ve şahıs isimleri başta olmak üzere arazinin mikdarı, değeri tarımsal faaliyetler gibi pek çok bilgiye erişilebilmektedir. Hasılat Kayıtları: Osmanlı Devleti’nde mülkiyete esas kayıtların tescilinde doğan bir boşluğun doldurulması maksadıyla hazırlanmıştır. 1872 tarihine kadar taşınmazlar ile alakalı iş ve işlemler ve tapulama işlemlerinden geçen taşınmazlar ikinci bir deftere kaydedilirdi ki buna Hasılat Defteri denmiştir. Tapu Senetleri: 21 Mayıs 1847 tarihli Tapu Hakkında İcra olunacak Nizamât ile tasarruf senetlerinin Defterhane-i Hakani Eminliği, Defterhane-i Amiri Kaleminden verilen tapu senetleriyle tescili kararlaştırılmıştır. Taşınmaza esas defterler merkeze gönderilir ve burada Defterhanece Tuğralı Tapu Senetleri hazırlanırdı. Bu arada gecen zamanda malike muvakkat ilmühaberi verilirdi. Cumhuriyetin ilanıyla ise ikili tapu senetlerinin düzenlenmesi usulüne geçildi. Tapu Müdürlüklerinin düzenlendiği tapu senetlerinin bir nüshası malike diğeri ise arşive kaldırılmaktaydı. 1932 tarihinde başlayan bu uygulama 2002 tarihine kadar Arşiv Dairesi Başkanlığı’nda 307.341 cilt ikinci nüsha tapu senedinin oluşmasına yol açmıştır. 2001 tarihide ise söz konusu ikinci nüsha tapu senetlerinin ilgili Bölge Müdürlüklerince arşivlenmesi karara bağlanmıştır. Tapu Kütükleri: Aslında Zabıt Defterleri’nin devamı mahiyetindedir. Farklı ebat ve içerikte iki nüsha olarak hazırlanır. Bunlardan malik sayısını onarlı olarak gösteren ikinci nüshalar yine 2002’ye kadar Arşiv Dairesi Başkanlığı’na gönderilerek arşivlenmiştir. Daha sonra ise ilgili bölge müdürlüğünde arşivlenmesi kararlaştırılmıştır. Tablo-Mahzen Defterleri: Tapu Müdürlüğünde tutulan taşınmaza esas kayıtların Tapu Sicil Tüzüğünün ilgili maddesi gereği hazırlanmıştır. Tüzük gereği zabıt defteri, yevmiye, senet, yardımcı sicillerin Tablo Mahzen defterlerine yazılması şartı vardı. Bu defterler yıl sonunda Genel Müdürlüğe gönderilirdi. Zabıt Defterlerinde işlenmiş kayda dair bilgiler aylık ve yıllık kategoriler halinde kaydedilirdi. Her bir birim için ayrı ayrı tutulması zarureti nedeniyle toplam 1004 Tablo Mahzen Defteri hazırlanmıştır. Tapu Sicil Tüzüğü’nde 2013 tarihinde yapılan değişiklik ile bu defterler Tapu-Envanter Defteri olarak adlandırılmış olup Müdürlüklerde bulunan bütün kütük, zabıt defteri, yevmiye defteri ve resmî senet ciltleri ile yardımcı sicillerin elektronik ortamda oluşturulan bu defterlere kaydedilmesi yoluna gidilmiştir. Köy Sınır Kayıtları, Mer‘a Yaylak-Kışlak Tahsis Evrakları: 1925 ilâ 1967 tarihleri arasında başta köy sınırları olmak üzere mer‘a, yaylak, kışlak kayıtlarının tespit edilerek köy tüzel kişiliği adına tescili maksadıyla gönderilmiş evraklardır. KAYNAKÇA: Erhan Afyoncu, “Defterhane”, DİA, IX, İstanbul 1994; aynı yazar, “XVII. Yüzyıl Osmanlı Bürokrasisinde İki Yeni Defter: Cebe ve Derdest Defterleri”. Tarih İncelemeleri Dergisi, S. 45, (2000), s. 221-229; İbrahim Atis, “Türk Hazine-i Evrakı”, Tarih Hazinesi, sy. 4 (1951), s. 175-177; A. Büyükakın, Gayrımenkul Tapu Mevzuatı ve Gayrımenkul Tasarruflarının Temel İlkeleri, Ankara 1990; A. Çetin, “Osmanlı Arşivciliği’ne Toplu bir Bakış”, Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, sy. 33(1984); Mehmet Akif Erdoğru, “Ondokuzuncu Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğunda Hafta Pazarları ve Panayırlar”, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İzmir 1999; Osman Kaşıkçı, “Osmanlı Hukukunda Taşınmazların Tasarruf Şekli ve Tasarruf Belgelerinin Günümüz Hukukunda Geçerliliği”, e-Akademi, Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, sy. 14 (2003); İshak Keskin, “Osmanlı Arşivciliğinin Teorik Dayanakları Hakkında”, Türk Kütüphaneciliği, sy. 21(3) (2007), s. 288, 300; Emine Erdoğan Özönlü, “Derdest Defterlerinin Kaynak Değeri Üzerine Bir Deneme: 493 Numaralı Ayntâb Derdest Defteri’nin Analizi”, Bilig, sy. 56 (2011); Fatih Rukancı, “Osmanlı Devleti’nde Arişivcilik Çalışmaları”, Türk Kütüphaneciliği, S. 22, 4 (2008); Refet Yiyanç, “Son Tahrir ve Evkaf Defterlerine Göre Osmanlı Kuruluş Dönemine Bakış”, IV. Vakıf Haftası 1-7 Aralık 1986, Türk Vakıf Medeniyeti Çerçevesinde Hacı Bayram-ı Veli ve Dönemi Seminerleri, Ankara 1986. Mustafa ENGİN TARIM, CEVAT HAKKI (1893-1964) Kırşehir tarihi ve Ahilik üzerine yaptığı araştırmalarla bilinen Cevat Hakkı Tarım, 1893’te Kırşehir’de doğdu. Babası Kocaağaoğlu Hakkı Efendi ve annesi Ayşe Hanım’dır. Kendisinin ailesi hakkında verdiği bilgilere göre anne tarafından kökeni, XIII. yüzyılda yaşayan Horasan erenlerin-
A h i l i k A n s i k l o p e d i s i den Şeyh Süleyman Türkmanî’ye kadar uzanır. Bu bağlamda Hakkı Efendi’nin annesi Fatma Hatun, Şeyh Süleyman Türkmanî’nin soyundan gelen ve 1292 / 1875’te vefat eden Kırşehir Mevlevi Dergâhı şeyhi Hasan Efendi’nin kız kardeşidir. Bu bakımdan Hasan Efendi, Tarım’ın babasının dayısıdır. Baba tarafından ise büyük dedesi Ahmet Ağa’dır. Kırşehir’in önde gelen ayan ve eşraf ailesine mensup olan Ahmet Ağa, Yeniçeri Ocağı’nın ortadan kaldırılmasından (1826) sonra Anadolu’dan İstanbul’a getirilerek yeni kurulan ordunun neferleri arasında yer aldı ve yüzbaşılık seviyesine kadar yükseldi. Ahmet Ağa’nın oğlu Himmet Ağa, Kırşehir’e bağlı Gölhisar çiftliğinde ziraatçilik yaparken Kaymakam (Mütesellim) olarak atandı. Himmet Ağa’nın oğlu ise Cevat Hakkı Tarım’ın babası Kocaağaoğlu Hakkı Efendi (1853-1926)’dir. Hakkı Efendi’nin Sariye ve Habibe adında iki de kız kardeşi vardır. Tarım’ın halası Sariye, Cumhuriyetin ilk yıllarında Kırşehir milletvekili olan Müfit Hoca’nın babası Vehbi Efendi ile evlendi. Tarım’ın Müfit Hoca ile akrabalıkları ve Müfit Hoca’nın Süleyman Türkmanî ile bağlantısı, Tarım’ın halası Sariye’den geliyor. Hakkı Efendi’nin hem Kocaağaoğlu sülalesi adıyla bilinmesi hem de Efendi unvanını taşıması, Kırşehir’in önde gelen münevver bir ailesine mensup olduğunu gösterir. Bu aile ortamı içinde büyüyen Hakkı Efendi, askerlik hizmetini iki yıl Selanik şehrinde yaptı. XIX. yüzyılda Selanik’in çağdaş ve değişik fikir akımlarına açık bir yer olması, Hakkı Efendi üzerinde önemli tesirler bırakmış olmalıdır. Hakkı Efendi, askerlik hizmetini takiben geniş bir dünya görüşüne sahip olarak Kırşehir’e döndü. Devamlı okuyarak kendisini geliştirmeye, Türkiye tarihine ışık tutacak belge ve yazma eserleri biriktirmeye başladı. Bu münevver kişiliği ile Kırşehir Belediye Başkanlığı (1306 / 1889), Mahkeme Kâtipliği, Kaymakam Vekilliği gibi çeşitli hizmetlerde bulundu. Bu arada makaleler yazmaya başladı. Bu ortam içinde 1893’te oğlu Cevat Hakkı Tarım dünyaya geldi. O da babasının çağdaş dünya görüşünden, eğitime verdiği önemden ve okuyup yazmasından etkilenip babasının izinden yürümeye başladı. Tarım’ın Süleyha adlı bir de kız kardeşi vardır. Süleyman Türkmanî’nin soyundan gelen Şemseddin Efendi (1870-1924) ile evlenen Süleyha, 1905 yılında vefat etti. Cevat Hakkı Tarım, Birinci Dünya Savaşı sırasında askerliğini yedek subay olarak yaptı. Temmuz 1916’da Kırşehir’de açılan Türk Ocağı Şubesi’nin kurucuları arasında yer aldı. Kurtuluş Savaşı’nın başlangıç evresi olan Kuvayı Milliye döneminde düşmanların vatandan atılması için Kırşehir bölgesinde kamuoyu yaratan gençlik önderlerinden biri oldu. Bu bağlamda Milli Mücadele öncesinde Kırşehir’e gelen (24 Aralık 1919) Atatürk’ü karşılayan gençler arasında öncü bir rol oynadı. Bu sırada 26 yaşında olan Cevat Hakkı Tarım, Kırşehir Gençler Derneği’nde Atatürk’e hitaben bir de konuşma yaptı. Kurtuluş Savaşı’nın son yıllarında Dirlik adlı bir dergi yayınlayan Tarım, Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren kendisini eğitime, tarihî ve kültürel araştırmalara verdi. 1925 yılında Kırşehir’de kurulan Vilayet Matbaası’nın müdürlüğüne atandı ve 3 Şubat 1925’te Kırşehir Özel İdaresi’nce yayınlanmaya başlanan Kırşehir adlı haftalık gazetenin başyazarlığına getirildi. Böylece Kırşehir’in basın tarihi, Tarım ile başlamış oldu. Gazetede sadece haberler değil, Cevat Hakkı Tarım’ın Kırşehir’in tarihi, kültürü ve ekonomik durumu ile ilgili yazıları da yer almaktaydı. Tarım, bu çalışmaları bağlamında Kırşehir Vilayet Matbaası Müdürlüğü görevinde iken Kırşehir Tarihi Üzerine Araştırmalar (Kırşehir 1938) adlı eserini yayınladı. Eserin en önemli özelliği, yayınlandığı tarih itibariyle Cumhuriyet döneminde Kırşehir tarihi üzerine yapılan ilk detaylı çalışma olmasıdır. Bunu takiben Kırşehir’in tarihi, coğrafyası, kültürü ve etnografyası ile Anadolu’nun sosyal ve kültürel tarihinde de önemli roller oynayan Babailer, Ahiler, Bektaşiler, Mevleviler hakkında eserler verdi. Bu arada Kılıçözü adıyla yayınlanan Kırşehir Halkevi Dergisi’nde makaleler ve yazılar da yazdı. Tarım, Kırşehir Belediye Başkanlığı (1944-1946) ve 1950’de kısa bir süre Ankara Çocuk Esirgeme Kurumu’nda yöneticilik gibi görevlerde de bulundu. Ancak O hep Kırşehir tarihi ile ilgili yaptığı bilimsel çalışma ve yayımlarıyla bilindi ve tanındı. Nitekim Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren yapmış olduğu bilimsel çalışmalar, dönemin yerli ve yabancı bilim adamlarının dikkatini çekti. Bu bağlamda Fuat Köprülü(1890-1966), Feridun Nafiz Uzluk (1902-1974), Franz Taeschner (1888- 1967), Paul Wittek (1894-1978) ve Kırşehir’de uzun süre kalan Walter Ruben (1889-1982) gibi bilim adamlarıyla hem dost hem de bilimsel istişareler içinde oldu. Ahilik alanındaki çalışmalarıyla bilinen Taeschner, Türkiye’ye geldigi zaman 285
Page 3:
Sahibi T.C. Gümrük ve Ticaret Bak
Page 6 and 7:
BAKAN Nurettin CANİKLİ BAKAN YARD
Page 11 and 12:
kısaltmalar AKÜ : Afyon Kocatepe
Page 14 and 15:
A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 114:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 194 and 195:
Page 196:
Page 199 and 200:
Page 201 and 202:
Page 203:
Page 207 and 208:
Page 209 and 210:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Page 222 and 223:
Page 224 and 225:
Page 226 and 227:
Page 228 and 229:
Page 230 and 231:
Page 232 and 233:
Page 234 and 235: A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 272: A h i l i k A n s i k l o p e d i s
Page 334 and 335:
Page 338:
Page 341 and 342:
Page 343 and 344:
Page 345 and 346:
Page 347 and 348:
Page 349 and 350:
Page 351 and 352:
Page 353:
Page 357 and 358:
Page 359 and 360:
I-X
Page 361 and 362:
Page 363:
Page 366 and 367:
Page 368 and 369:
Page 370 and 371:
Page 372 and 373:
Page 374 and 375:
Page 376 and 377:
Page 378 and 379:
Page 380 and 381:
Page 382 and 383:
Page 384 and 385:
Page 386 and 387:
Page 388 and 389:
Page 390 and 391:
Page 392 and 393:
Page 394 and 395:
Page 396 and 397:
Page 398 and 399:
Page 400 and 401:
Page 402 and 403:
Page 404 and 405:
Page 406 and 407:
Page 408 and 409:
Page 410 and 411:
Page 412 and 413:
Page 414 and 415:
Page 416 and 417:
Page 418 and 419:
Page 420 and 421:
Page 422 and 423:
Page 424 and 425:
Page 426 and 427:
Page 428 and 429:
Page 430 and 431:
Page 432 and 433:
Page 434 and 435:
Page 436 and 437:
Page 438:
Page 441:
show all

T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ​

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı