T.C Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
1WQPJ6Jax
1WQPJ6Jax
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A h i l i k<br />
A n s i k l o p e d i s i<br />
288<br />
da idam emri de <strong>ve</strong>rebilir. Koçu, bekâr uşakları<br />
başlığı altında, İstanbul’a, evli olmayan insanların<br />
geliş, çalışma, barınma şartlarını değerlendirir.<br />
Bekâr uşaklarının düzeni, kontrolü, İstanbul kadısı,<br />
yeniçeri ağası, bostancı başı ağa <strong>ve</strong> esnaf loncalarının<br />
görevidir.<br />
İstanbul’a çalışmaya gelen işçiler, yalın ayaklılar<br />
da bekâr uşakları gibi, zincirleme kefaletle gelip<br />
çalışabilmektedirler. Kefalet <strong>ve</strong> gedik usulü, kötülüğe<br />
sapacaklar için güçlü birer engeldir. Koçu,<br />
Esnaf nizamı başlığı altında, İstanbul esnafının<br />
tabi olduğu kuralları anlatır. Çırak çıkarma kısmında<br />
tarikat dönemi <strong>ve</strong> sonrası kalfa, ustalık<br />
törenlerini aktaran Koçu, Narh defterleri başlığı<br />
altında, fiyatlarla ilgili örnekler <strong>ve</strong>rir.<br />
Kitabın, Ordu esnafı kısmında, fütuhat devrinde<br />
ordunun peşi sıra, terziden hamamcı <strong>ve</strong> berberine<br />
kadar âdeta koca bir çarşının yürüdüğü anlatılır.<br />
Ordu esnafı, seferin devam ettiği sürece ordunun<br />
ihtiyaçlarını karşılamak, bedeli karşılığı mal<br />
temin etmekle yükümlüdür. Koçu, Saray düğünlerinde<br />
esnaf alayları <strong>ve</strong> esnafın düğün hediyeleri<br />
başlığı altında, padişah evlatlarının doğum, sünnet,<br />
düğün şenlikleri hakkında bilgi <strong>ve</strong>rir. Esnafın<br />
yeniçeriliği <strong>ve</strong> sofa tezkereleri başlığı altında,<br />
devşirme usulü sonrasındaki, yeniçeri-esnaf ilişkisi<br />
ele alınır. İstanbul, Edirne, Bursa gibi şehirlerin,<br />
yakışıklılığı ile şöhret bulmuş esnaf gençleri<br />
üzerine o gençlerin adlarının yazıldığı “şehrengîz”<br />
denilen eserler meydana getirildiğine işaret edilir.<br />
Koçu eserini, sona eklediği sözlükle tamamlamıştır.<br />
Bu haliyle kitap, asırlarca başkent olan İstanbul<br />
esnafının panoramik bir bakışı <strong>ve</strong>rir. Bu bakış<br />
açısı ile İstanbul, bütün ülkenin modeli, şekillendiricisi<br />
durumundadır.<br />
Caner ARABACI<br />
TARİHTE<br />
KIRŞEHRİ-GÜLŞEHRİ:<br />
BABAİLER-AHİLER VE<br />
BEKTAŞİLER<br />
Ahiliğin manevî merkezi Kırşehir tarihi üzerinde<br />
öncü <strong>ve</strong> ilk monografik eserler <strong>ve</strong>ren Cevat Hakkı<br />
Tarım’ın bu eserinin (İstanbul 1948, 138 s.) altı<br />
kısım üzerine tertip edildiği görülüyor. İlk kısımda<br />
tarihî süreç içinde Kırşehir <strong>ve</strong> yöresinin coğrafî<br />
yapı bakımından özellikleri <strong>ve</strong> önemi üzerinde<br />
durulduktan sonra Hacı Turaoğlu Şah Mehmet<br />
Vakfiyesi, Kırşehir yöresinde Türk hâkimiyetinin<br />
tesisi <strong>ve</strong> şehrin Ortaçağ kültür tarihindeki yeri <strong>ve</strong><br />
Gülşehri adıyla bilinmesi gibi konular hakkında<br />
bilgi <strong>ve</strong>rilir. Müteakip kısım, Kırşehir tarihinde<br />
Babaîlere hasredilmiş <strong>ve</strong> bu bağlamda Baba İlyas,<br />
Muhlis Paşa, Âşık Paşa <strong>ve</strong> Vakfiyesi ile Kara<br />
Kurt <strong>ve</strong> Kalender Baba ayrı ayrı incelenmiştir.<br />
Üçüncü kısmı, Kırşehir’de Mevleviliğin temsilcisi<br />
olan Şeyh Süleyman Türkmanî <strong>ve</strong> onun soyundan<br />
gelenler teşkil eder. Dördüncü kısımda Ahiler,<br />
Ahi Evran, Ahi Evran’ın soyundan gelenler,<br />
bunların vakıfları, dinî <strong>ve</strong> sosyal tesisleri yer alır.<br />
Beşinci kısım, Hacı Bektaş, Hacıbektaş dergâhı<br />
<strong>ve</strong> bu dergâha tasarruf eden kimselere tahsis<br />
edilmiştir. Son kısısmda ise Caca Bey, Caca Bey<br />
vakfiyesi, vakfiyenin özellikleri <strong>ve</strong> sûretlerine<br />
dair bilgiler <strong>ve</strong>rilir.<br />
Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında <strong>ve</strong><br />
Cumhuriyet döneminde kendisini Kırşehir’in tarihi<br />
ile ilgili araştırmalara hasreden Cevat Hakkı<br />
Tarım, Kırşehir tarihi ile ilgili ilk monografik<br />
eserleri <strong>ve</strong>ren kimse olarak önemlidir. Bu bağlamda<br />
o dönemin zor şartları altında bugün bazıları<br />
mevcut olmayan belge <strong>ve</strong> dökümanları kullanması<br />
da her türlü takdirin üzerindedir.<br />
İlhan ŞAHİN<br />
TARİHTE LİDER KADINLAR <strong>ve</strong><br />
FATMA BACI<br />
Ahmet Vehbi Ecer tarafından yayınlanan kitap<br />
(İstanbul 2012) dört bölümden oluşur.<br />
Giriş’te kadının toplum, aile <strong>ve</strong> iktisadî hayat<br />
içindeki konumu ele alınır <strong>ve</strong> ilk kadın teşkilatlarının<br />
tarihî süreçteki fonksiyonlarına değinilir.<br />
Birinci bölümde İslam dininin kadınlara tanıdığı<br />
haklar, Asr-ı Saadet döneminde kadınların<br />
edindikleri bu hak <strong>ve</strong> hukuk sınırları içerisinde<br />
devlet yönetimi <strong>ve</strong> meclis toplantılarındaki rollerine<br />
işaret edilir. Bu bağlamda Hz. Ayşe <strong>ve</strong> Hz.<br />
Fatma’nın hayatından örneklerle konu sağlam<br />
bir zemine oturtulmaya çalışılır. İkinci bölümde<br />
İslamiyetin yayılmaya başladığı andan itibaren<br />
Müslüman kadınların yapmış oldukları iş <strong>ve</strong><br />
mesleklerle toplum hayatına katkılar sağladık-
Change language