Dizionario di erudizione storico-ecclesiastica 19.pdf - Bibliotheca ...
Dizionario di erudizione storico-ecclesiastica 19.pdf - Bibliotheca ...
Dizionario di erudizione storico-ecclesiastica 19.pdf - Bibliotheca ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DIA<br />
Biancacci scrisse una <strong>di</strong>ssertazione,<br />
e il Car<strong>di</strong>nal Albizii ne parlò nel-<br />
l' interessante sua opera, de j'ur.<br />
card, in suis Eccles. , e noi al<br />
voi. V, pag. 63 e 64 del Dizio-<br />
nario, ne tenemmo proposito, come<br />
lo tenemmo nel seguente arti-<br />
colo. S. Antonino, par. 3, tit. 24,<br />
cap. 16, § 9, ecco come si esprime<br />
sulla bene<strong>di</strong>zione <strong>di</strong>aconale: Quamvis<br />
etiam bene<strong>di</strong>eant <strong>di</strong>aconi Car<strong>di</strong>-<br />
nales; sed hoc nullus archi<strong>di</strong>aconus<br />
praesumit. Ben ponilo adunque i Car-<br />
<strong>di</strong>nali bene<strong>di</strong>re il popolo nelle loro<br />
<strong>di</strong>aconie, ove tengono il luogo del<br />
sommo Pontefice, ed esercitare molti<br />
atti <strong>di</strong> autorità or<strong>di</strong>naria. Né<br />
deve tacersi, cbe non solo un Car-<br />
<strong>di</strong>nal <strong>di</strong>acono bene<strong>di</strong>ceva il cereo<br />
nel sabbato santo alla presenza del<br />
Papa, ma 1' ultimo de' Car<strong>di</strong>nali<br />
<strong>di</strong>aconi, dopo il battesimo che fa-<br />
cevasi dal Pontefice <strong>di</strong> tre catecu-<br />
meni, nel battisterio <strong>di</strong> s. Giovanni<br />
in fonte al Laterano, proseguiva<br />
a battezzare gli altri catecumeni,<br />
come <strong>di</strong>ce Cencio camerlengo .<br />
Egualmente narra il Car<strong>di</strong>nal Gae-<br />
tani p. 272, che l'ultimo de' Car-<br />
<strong>di</strong>nali preti nel sabbato santo faceva<br />
la bene<strong>di</strong>zione del fuoco, e 1' ultimo<br />
de' Car<strong>di</strong>nali <strong>di</strong>aconi accendeva<br />
il Lumen Christì, ed il cereo pa-<br />
squale. Abbiamo dal sept. synod.<br />
can. 14, che il <strong>di</strong>acono Car<strong>di</strong>nale,<br />
quando sia sacerdote, può nella<br />
sua <strong>di</strong>aconia conferire gli or<strong>di</strong>ni<br />
minori e la prima tonsura, e ciò<br />
per niun' altra ragione, se non perchè<br />
in esso ritrovasi il fondamen-<br />
to del sacerdozio, quantunque ciò<br />
non sia stato mai in uso nella<br />
Chiesa. Sui Car<strong>di</strong>nali <strong>di</strong>aconi vanno<br />
pure rammentati il padre Gattico<br />
Ada selecla caeremonialia, e il ci-<br />
tato de Luca, neh' altra opera, Rei.<br />
Rom. Curiae <strong>di</strong>sc. n. 5. Nell'opera<br />
voi, xix.<br />
DIA 289<br />
del Car<strong>di</strong>nal Agostino Valerio vescovo<br />
<strong>di</strong> Palestrina, stampata in Roma<br />
nel 1795, con questo titolo: De<br />
consolatone Ecclesiae, si legge nel-<br />
l' in<strong>di</strong>ce <strong>di</strong> tutti i suoi scritti ine-<br />
<strong>di</strong>ti, cioè LXV, num. 66 De oc-<br />
cupationibus <strong>di</strong>aconi Car<strong>di</strong>nalis<br />
<strong>di</strong>gnis ad Fridericum Car<strong>di</strong>nalem<br />
Borromeum, D. Caroli patruelem.<br />
Extat Venetiis fol. in <strong>Bibliotheca</strong><br />
Marciana. V . Co<strong>di</strong>ces manuscriptos<br />
Lalinos bibliothecae Nanianae a Ja-<br />
cobo Morellio relatos, et e<strong>di</strong>tos<br />
Venetiis typis Antonii Zattae 1776.<br />
Daremo termine a questo arti-<br />
colo con un ulteriore cenno sulla<br />
ozione de' Car<strong>di</strong>nali <strong>di</strong>aconi agli or-<br />
<strong>di</strong>ni presbiterale, ed episcopale, col<br />
riportare l' or<strong>di</strong>ne gerarchico delle<br />
<strong>di</strong>aconie car<strong>di</strong>nalizie, tanto esistenti<br />
che soppresse, al modo, che le descrive<br />
il Piazza, nella sua Gerar-<br />
chia Car<strong>di</strong>nalizia ', opera, che de<strong>di</strong>-<br />
cò a Clemente XI, De: <strong>di</strong>aconi car-<br />
<strong>di</strong>nali grado terzo.<br />
Non mai un Car<strong>di</strong>nal <strong>di</strong>acono<br />
può ottare all' or<strong>di</strong>ne de' Vescovi<br />
suburbicari (Ve<strong>di</strong>), se precedentemente<br />
non sia passato a quello dei<br />
preti. Sisto V, colla costituzione<br />
Postquam vetus, aveva stabilito, che<br />
se alcuna delle chiese suburbicarie<br />
venisse a vacare per la quarta<br />
volta, excluso ea tantum vice an-<br />
ticpdore prcsbyte.ro, prior <strong>di</strong>aconorum<br />
car<strong>di</strong>nalium, qui' praesens fue-<br />
rit, et in aetate legitima constitutus,<br />
vel si <strong>di</strong>e noluerit, vel nequiverit as-<br />
sumi, sequens <strong>di</strong>aconus eisdem qualitatibus<br />
prae<strong>di</strong>tus ad cani promo-<br />
vealur. Ma sotto Clemente VIII,<br />
essendosi da un consiglio rotale <strong>di</strong>-<br />
scusso il punto, se questo privile-<br />
gio, compartito da Sisto V ai Car-<br />
<strong>di</strong>nali <strong>di</strong>aconi sussistesse, fu deciso,<br />
che era tolto per non usurii. Ag-<br />
giunse però Clemente Vili, con<br />
'9