Studia SlavicaSavariensia 1999

VLAŠIĆ-ANIĆ
5. NA METATEKSTNOJ RAZINI - Slučaj na železnoj doroge uspostavlja polemički
metatekstni suodnos (1) s mimetičkom poetikom RUSKOG REAL-
IZMA (Tolstoj, ) i RUSKOG SOVJETSKOG SOCREALIZMA - modelima prostornovremenskog
fabuliranja, karakterizacije, autorske umjetničke naracije s
estetskom, etičkom, moralnom i gnoseološko-didaktičnom funkcijom; (2) s
modelom racionalnog, logičkog, zdravorazumskog poimanja i oponašanja: (a) i
zbilje tradicionalnog ruskog “byta” (Flaker 1988) (“dom” Karenjinih i Vronski-
Karenjine), i (b) suvremene socrealističke bytologije. Dadaistčka “globalna citatna
polemika” (Oraić 1987) takoñer je usmjerena prema: (1) mimetičkoj umjetničkoj
tradiciji i (2) svim aksiološkim sustavima evropskog grañanskog svagdana.
6. NA RAZINI “ASOCIJATIVNOG NAČELA U IZGRADNJI ISKAZA”
(Flaker 1984:16) i “aleatoričkog jezičnog nihilizma” (Žmegač 1986:202) - Aleatorički
asocijativni dinamizam (estetski provokativno ispreplitanje intertekstualnih
impulsa u “citatnom trokutu” (Oraić 1987) u Slučaju na železnoj doroge,
varijantom aleatoričkog jezičnog nihilizma destruira smislenoznačenjski sustav
prototeksta parodijom, groteskom, alogizmom, ikonoklazmom, apsurdom. Redukcija
kanonizirane književnoumjetničke tradicije na apsurdni simultanistički
fragment, svodi je na stanje nulte semantičke točke: a) polemičko-destruktivne
prema “starom tekstu”, mimetičkoj poetici realističkog romanesknog oblikovanja
i racionalno-logičkim pretpostavkama njegove estetske egzistencije i
dekodiranja (recepcije njegova estetskog, etičkog, moralnog i socijalnog aksiološkog
sustava); b) afirmativno-konstruktivne u odnosu na “novi tekst” koji će
se ispisivati na “palimpsestu” - očišćenom od stare literarne pozlate, od žabokrečine
sentimenta, logike, racionalno-analitičkih filozofiranja ... na “palimpsestu”,
očišćenom za aracionalno, alogično, infantilno-ludističko, flnovo osjećanje
svijeta i njegovih predmeta” (DO) koje je Harms pokušao izraziti ozračjem
svoje TREĆE CISFINITNE LOGIKE (Druskin 1985).
LITERATURA:
ADP, 1985. ANTOLOGIJA DADAISTIČKE POEZIJE. Priredio B. Donat.
(Novi Sad: Bratstvo-jedinstvo).
BAL, HUGO, 1985. U: ADP - Pjesme zvukova i glasova, 49-55.
BARTHES, ROLAND, 1971. U: BEKER, 1986 - Od djela do teksta, 181-186.
S originala De l’oeuvre au texte, ”Revue d’esthetique” 3, 1971, prev. M. Beker.
BEKER, MIROSLAV, 1986. Suvremene književne teorije (Zagreb: SNL).
115