Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

e prifateno vo site pravni sistemni na civiliziranite dr`avi koi
mu davaat zna~ewe na vistinskata nezavisnost na sudiite.
Glavnata garancija za ostvaruvawe na ova na~elo e podelbata na
vlasta na zakonodavna, sudska i izvr{na.
1.3. Na~elo na aktivnost na krivi~niot sud.
Istoriski gledano polo`bata i ulogata na sudot vo krivi~nata
postapka bile podlo`eni na zna~itelni promeni. Taka vo klasi~nata
optu`na postapka, sudot bil pasiven arbiter vo sporot pome|u strankite:
negovata uloga se sostoela vo toa samo da go presudi krivi~niot
predmet. Vo sistemot na ikvizicionata krivi~na postapka polo`bata
na sudot celosno se menuva ottamu {to vo negovite race, pokraj funkcijata
na sudeweto se pomestuvaat funkciiite na obvinenie i odbrana.
Tuka sudot stanuva celosen gospodar na postapkata koj suvereno go istra`uva
i presuduva krivi~niot predmet. Najposle, vo sistemot na sovremenata
me{ovita krivi~na postapka, sudot e nositel na funkcijata
na sudewe i aktiven krivi~noprocesen subjekt koj svojata funkcija ja
vr{i vo soglasnost so na~elata na akuzatornost, kontradiktornost i
drugite na~ela na postapkata. Spored toa, ova na~elo vo na{ata krivi~na
postapka se sostoi vo toa {to sudot po obvinenieto po slu`bena
dol`nost rakovodi so krivi~nata postapka i gi prezema so zakon utvrdenite
dejstvija. Pritoa e od posebno zna~ewe negovata aktivnost vo
dokaznata postapka, zatoa {to tamu, zaradi rasvetluvawe i re{avawe
na krivi~niot predmet e ovlasten i samiot, nezavisno od predlozite
na strankite, da sobira dokazi. Sepak, aktivnosta na sudot e najvpe-
~atliva kaj presuduvaweto, zatoa {to toj so kreativna primena na pravoto
sozdava pravo za konkretniot slu~aj.
1.4. Na~elo na procesna akvizicija
Su{tinata na ova na~elo se sostoi vo toa {to potekloto na dokazot
vo krivi~nata postapka nema nikakvo zna~ewe. Dokaznoto sred-
Independence); Deklaracijata na prvata svetska konferencija za nezavisnost
na pravosudstvoto, tn. Universal Declaration on the Independence Of Justice (Montreal,
1983); dejnosta na Instituto superiore internazionale di scienze criminali koe
deluva vo Sirakuza pod pokrovitelstvo na Me|unarodnoto zdru`enie za krivi~no
pravo; Tokiskite principi za nezavisnost na pravosudstvoto vo Lavaziskiot
region (Tokyo Principles of the independence of the judiciary in the Lawasia
region) od 1982 godina. Krajniot domet vo ovaa sfera e sekako Univerzalnata
deklaracija na ON za nezavisnosta na sudstvoto, usvoena na VII Me|unaroden
kongres na ON za prevencija na zlostorstvata i postapuvawe so prestapnicite
(Milano, 1985) i potvrdena so rezolucii na Generalnoto sobranie na
ON 40/32 i 40/146 od 1985 god.
105