Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

oceni deka samata presuda bez krivi~na sankcija ne e potrebna. 57
Vtor slu~aj koga javniot obvinitel ne e dol`en da prezeme krivi~no
gonewe, odnosno mo`e da se otka`e od goneweto postoi ako
osomni~eniot kako ~len na organizirana grupa, banda ili drugo zlostorni~ko
zdru`enie dobrovolno sorabotuva pred ili posle otkrivaweto
ili vo tek na krivi~nata postapka i ako takvata sorabotka i izjava
na toa lice e od bitno zna~ewe za otkrivawe i doka`uvawe na krivi~nite
dela i storitelite (~l. 146-a ZKP)
8 0 Isklu~oci koga javniot obvinitel mo`e da se otka`e od goneweto.
Spored ~l. 146 t. 1 ZKP javniot obvinitel mo`e da se otka`e
od goneweto ako vo Krivi~niot zakonik za krivi~noto delo e propi-
{ana pari~na kazna ili kazna zatvor do tri godini, a osomni~eniot
poradi delotvorno kaewe 58 go spre~il nastanuvaweto na {tetnite posledici
ili ja nadomestil seta {teta, i javniot obvinitel, so ogled na
konkretnite okolnosti na slu~ajot, oceni deka krivi~nata sankcija ne
bi bila osnovana.
9 0 Na~eloto na oportunitet se ostvaruva i so primena na krivi-
~nopravnite instituti: abolicija koja ednakvo e pomestena kaj amnestijata
(~l. 113 KZ) i pomiluvaweto (~l. 114 KZ) 59 i, zastarenost (~l.
107 KZ). 60
4. Fakti~ko vospostavuvawe na oportunitetot sprotivno na
zakonskite odredbi. Slu~aite na fakti~ko vospostavuvawe i primena
na na~eloto na oportunitet sprotivno na zakonskite odredbi, vo
osnova mo`at da se pomestat vo slednive dva grupi:
1 0 Slu~ai na neotkrivawe i nepodnesuvawe krivi~ni prijavi za
odredeni dela za koi organite za vnatre{ni raboti ocenuvaat deka vo
odreden vremenski periodi ne e celishodno da se gonat. Ovde naj~esto
57
Za osloboduvaweto od kazna vidi: Sulejmanov, Z. Krivi~no pravo,
op{t del, str. 356-358.
58
Vidi: ibid, str. 179-180.
59
Vidi, ibid, str. 424
60
Vidi: ibid, str. 419 i natamu. Inaku vo stranskite krivi~ni postapki
se pozaniti i brojni drugi otstapki od na~eloto na legalitetot koi se
opravduvaat so tn. konsensualen pristap. Taka, na primer, so ustanovata plea
bargaining (spogoduvawe za odbranata) vo SAD na javniot obvinitel mu se ovozmo`uva
da se spogodi so branitelot okolu oblikot na formalnata odbrana
vrz osnova na {to obvinetiot }e bide obvinet za polesno krivi~no delo odo-
{to ona koe navistina go storil. Vo Francija pak, duri kako profesionalna
ve{tina na sekoj javen obvinitel se smeta koga nekoj zlostor (crime) so ispu-
{tawe na kvalifikatornite okolnosti }e go definira kako polesno kaznivo
delo (délit) i na toj na~in predmetot }e go upati na re{avawe na tn. popraven
sudija (tribunal correctionel), namesto do sudot za najte{ki dela (cour d'asseses) i
na toj na~in }e go sprovede ona {to vo Francija se narekuva correctionalisation.
83