Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

faktite vrzani za presudata mora vo celost da bidat doka`ani. 109
Me|utoa, postojat avtori spored koi praviloto in dubio pro reo
va`i vo dvata slu~ai. Spored toa mislewe, toga{ koga ne mo`e da se
isklu~i mo`nosta od postoewe na nekoj fakt povolen za obvinetiot,
no ne mo`e nitu to~no da se utvrdi, mora da se zeme deka toj fakt postoi.
Taka na primer, ako ne e isklu~ena mo`nosta od postoewe na situacija
na nu`na odbrana, treba da se zeme kako taa situacija da e utvrdena
(doka`ana). 110 Spored ova stojali{te, dosledno primeneto, na~eloto
in dubio pro reo se sveduva na toa deka site fakti {to pa|aat na tovar
na obvinetiot (faktite {to gi so~inuvaat obel`jata na posebnoto
i op{toto bitie na krivi~noto delo, faktite {to deloto go kvalificiraat
kako pote{ko krivi~no delo, faktite {to pretstavuvaat ote`nuva~ki
okolnosti, kako i faktite {to pretstavuvaat procesni pre-
~ki) mora da bidat utvrdeni so izvesnost (doka`ani), a ako taka ne se
utvrdat (ako ostane somenenie za nivnoto postoewe) se zema kako da ne
postojat, Naprotiv, za site fakti {to odat vo prilog na obvinetiot
(faktite {to pretstavuvaat osnovi za isklu~uvawe na protivpravnosta
i krivi~nata odgovornost, faktite {to deloto go pravat privilegirano,
faktite koi uslovuvaat popovolna odluka za kaznata: osnovite
za osloboduvawe od kazna i izrekuvawe na uslovna osuda, posebnite
osnovi za ubla`uvawe na kaznata i olesnuva~kite okolnosti),
ako se pojavi somnenie deka bi mo`ele da postojat, a toa somenenie ne
uspee so izvesnost da se isklu~i, }e se zeme deka postojat. 111
109
Vasiljevi}, T. op. cit. str. 315. Taka i Bayer, V. Osnove op}e teorije o dokazima
u krivi~nom postupku, II, JRKKP, Beograd, 1963/2, str. 147-148.
110
Na~eloto in dubio pro reo (vo dvoumewe vo korist na obvinetiot)
zna~i deka dilemata vo pogled na postoeweto na faktite treba da se re{i vo
korist na obvinetiot. Toa e zna~i, pravno pravilo za toa kako treba da se postapi
sudot koga ne mu e jasno dali postojat ili nepostojat opredeleni fakti.
Me|utoa mora da se opredeli vo edna nasoka, zatoa {to krivi~niot predmet
ne smee da ostane nere{en. Zlatari}-Dama{ka, Rje~nik krivi~nog prava i postupka,
Informator, Zagreb, 1966, str. 97. Ili kako {to veli Ba~i}: "koga se iscrpeni
site procesni dokazni sredstva a fakti~kata sostojba sepak dokraj ne e razjasneta,
a od dokazite proizleguva deka vo toj krivi~en predmet doa|aat vo predvid
pove}e fakti~ki mo`nosti, toga{ sudot se odlu~uva za dokaznite okolnosti
{to se popovolni za obvinetiot (na primer, pra{aweto dali poedinecot
e soizvr{itel ili pomaga~, dali postoi obid ili dovr{eno krivi~no
delo, dali se raboti za osnovno krivi~no delo ili za negov kvalificiran
oblik, dali e, na primer, samo bludno dejstvie ili obid za siluvawe). Ba~i}, F.
Krivi~no pravosu}e i ustavnost i zakonitost, str. 20.
111
Grubi{a, M. Postupanje protivno principu in dubio pro reo kao povreda
formalnog prava, Na{a zakonitost, Zagreb, 1963/1-2, str. 41.
118