Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

minalitet koj vo golema mera dobiva internacionalni razmeri. Toj
problem ja isfrli na preden plan potrebata od {to poefikasna za-
{tita od takvite vidovi na kriminalitet. Ottamu ne treba da za~uduva
{to sovremenite zakonodavstva poka`uvaat tendencija kon iznao|awe
sredstva so koi na najdobar mo`en na~ini }e mu se sprotivstavat na
sovremenoto zlo koe vo ovie procesi najde pogodni uslovi ne samo za
parazitska egzistencija, tuku i za ogromno metastazirawe. Vo taa nasoka
se zasili i potrebata na zaemnata krivi~nopravna pomo{ kako
neophodna komponenta {to treba da pridonese kon zasiluvawe na efikasnosta
na taa za{tita. Me|unarodnata zaednica e nesomneno zainteresirana
za razvivawe na me|unarodna sorabotka vo suzbivawe na toj
kriminalitet. Se pove}e prodira sfa}aweto deka borbata protiv kriminalitetot
e vo op{ interes i deka ottamu ne e samo dol`nost tuku
korisno za sekoja dr`ava da se otpovika na pokana na dr`avata vo koja
se vodi krivi~na postapka i da í ja uka`e baranata pomo{ vo rasvetluvaweto
na kriminalnite slu~ai, fa}aweto i esktradiraweto na prestapnicite.
Zainteresiranosta za pouspe{no otkrivawe, gonewe i suzbivawe
na kriminalitetot vo prv red se odnesuva na negovite klasi-
~ni oblici kako {to se napadite na `ivotot i teloto, imotot i stopanstvoto.
Osven kon spre~uvaweto na napadite vrz op{topriznaenite
vrednosti na ~ovekovoto op{testvo, toj interes e nesomneno naso~en i
dava nekoe me|unarodno zana~ewe, odnosno predizvikuva nekoja rezonanca vo
me|unarodni relacii." Spored eden necelosen popis stranski element postoi:
"ako stranecot izvr{il nekoe krivi~no delo vo opredelena dr`ava, ako vo
opredelena dr`ava krivi~noto delo go izvr{il doma{en dr`avjanin na {teta
na stranec, ako bilo koj vo opredelena dr`ava izvr{il krivi~no delo na
{teta na interesite na stranska dr`ava, ako krivi~noto delo go izvr{il
dome{en dr`avjanin vo stranstvo, ako vo opredelena dr`ava mu se sudi na
stranec za krivi~no delo izvr{eno vo stranstvo, ako krivi~noto delo e izvr{eno
na teritorijata na pove}e dr`avi, ako krivi~noto delo e izvr{eno na
prostorot {to ne pripa|a pod suverenitetot na niedna dr`ava, ako krivi-
~noto delo go storilo lice koe u`iva me|unaroden imunitet, ako e vo pra{awe
krivi~no delo koe ve}e e presudeno vo stranstvo, ako e vo pra{awe krivi~no
delo za koe se vodi krivi~na postapka vo stranstvo, ako edna dr`ava i
uka`uva pomo{ na druga vo forma na ekstradicija ili druga pravna pomo{,
ako edna dr`ava bara od druga lice koe tamu u`iva azil, ako stanuva zbor za
krivi~no delo koe kako takvo e predvideno so op{toto ili so konvencionalnoto
me|unarodno pravo, ako stanuva zbor za krivi~no delo kaj koe treba da
se uva`i porane{na osuda izre~ena vo stranstvo, ako stanuva zbor za krivi-
~no delo koe go izvr{il pripadnik na stranski vooru`eni sili so poseben
status, ako stanuva zbor za nadle`nost na me|unarodnite organi vo krivi~nite
predmeti, ako stanuva zbor za krivi~en predmet vo koj treba da se primeni
ili da se zeme predvid stransko pravo." Zlatari}, B. Me|unarodno krivi~no pravo,
Informator, Zagreb, 1979, str. 5-6.
496