Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

4 0 vo slu~aj na izrekuvawe na kazna, obezbeduvawe na nejzinoto
izvr{uvawe.
2. Osnovi za opredeluvawe na pritvorot. Vo sovremenite zakonodavstva
postojat najrazli~ni sistemi za opredeluvawe na osnovite
za pritvor. Tie sistemi mo`at da se podelat vo tri grupi: a) sistem na
taksativno naveduvawe na osnovite za opredeluvawe na pritvor (Germanija,
Polska, Jugoslavija, Makedonija i dr.), b) sistem na naveduvawe
samo na oddelni osnovi kako primer, so mo`nost po pat na analogija da
se opredeluva pritvor i vo sli~ni situacii (Francija, Rusija i dr.) i
v) sistem na generalno ovlastuvawe dadeno na dr`avnite organi vo
zakon pritvorot da se opredeluva vrz osnova na ocenkata na negovata
celishodnost vo konkretniot slu~aj (Anglija, Italija, [panija i dr.).
[to se odnesuva do samite osnovi za opredeluvawe pritvor, nivnata
podelba se vr{i na: a) materijalnopravni osnovi (osnovano somnevawe
deka odredeno lice storilo krivi~no delo) i b) procesnopravni
osnovi. Procesnite osnovi, koi sekoga{ se dadeni alternativno,
natamu se delat na objektivni (vid ili visina na propi{ata kazna vo
prethodnata postapka ili vid i visina na izre~enata kazna so prvostepenata
presuda) i subjektivni (nemo`nosta da se utvrdi identitetot na
obvinetiot, opasnost od negovo sokrivawe i begstvo, strav od recidivizam
i sl.).
Na{iot zakonodavec se opredelil za sistemot na taksativno
naveduvawe na osnovite za opredeluvawe na pritvorot. Koga postoi
osnovano somnevawe deka opredeleno lice storilo krivi~no delo pritvorot
mo`e da se odredi samo pod to~no propi{ani osnovi (uslovi)
{to pretstavuvaat garancija za negovata pravilna primena. Tie uslovi
spored ~l. 184 st. 1 ZKP se:
1 0 a) ako se raboti za lice koe se krie (odbegnuvawe da se primi
pokanata, promena na adresata na `iveewe i sl. bez pritoa da se promeni
i samoto mesto na `iveewe), 255 b) ako ne mo`e da se utvrdi negoviot
identitet (skitnik, stranec i drugo lice koe ne saka samoto da se
identifikuva) ili v) ako postojat drugi okolnosti {to uka`uvaat na
opasnost od begstvo (povedenieto na obvinetiot pred i po izvr{enoto
krivi~no delo i poveduvaweto na krivi~nata postapka, ~esti menuvawa
na rabotnoto mesto i prestojuvali{teto i sl.).
- Vo slu~aj na ispolnuvaweto na nekoj od ovie uslovi se raboti
255
Obvinetiot se krie koga se znae deka e vo odredeno mesto ili vo
odredeno podra~je, me|utoa go odbegnuva dopirot so organite na postapkata i
pot~inuvaweto na nivnite naredbi. Obvinetiot e vo begstvo koga go napu{-
til svoeto dotoga{no `iveali{te ili prestojuvali{te so namera da se trgne
nadvor od dosegot na dr`avnite organi, da go izbegne vodeweto na krivi~nata
postapka, taka {to voop{to ne se znae negovoto momentno `iveali{te ili
prestojuvali{te. Vasiljevi}, T. op. cit. str. 761.
317