Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

G l a v a II
DOKAZI I DOKA@UVAWE
I. POIM NA DOKAZ I DOKAZNO SREDSTVO
1. Vo krivi~nata postapka kako osnovni se postavuvaat tri zna-
~ajni problemi: a) utvrduvawe na fakti koi ja izrazuvaat realnosta na
situacijata {to e predmet na postapkata, 182 b) utvrduvawe na pravnite
normi koi gi reguliraat faktite {to se vo pra{awe 183 i v) utvrduvawe
na koordiniranosta me|u fakti~kata sostojba i ona {to e sodr`ano vo
pravnata norma. Zaradi uspe{no razre{uvawe na ovie problemi od
osobeno zna~ewe e prethodnoto razre{uvawe nekoi zna~ajni procesnopravni
poimi. Od tie pri~ini najprvin }e se zadr`ime vrz nivnoto
opredeluvawe.
2. Odlukata na sudot za odreden krivi~nopraven predmet sekoga{
se zasnova vrz utvrduvaweto na fakti vo odnos na odreden kriminalen
akt. Fakti (okolnosti) pretstavuvaat seto ona {to objektivno e
dadeno i {to so ogled na toa mo`e da se doka`e. Tie gi opfa}aat site
nastani i sostojbi od nadvore{niot i li~niot svet, ili po{iroko,
site nastani, predmeti, pojavi, sostojbi, procesi, osobini ili odnosi
{to treba da se utvrdat i koj ottamu pretstavuva predmet na doka`uvawe.
Fakti se nastani i dejstvija na ~ovek, dokolku vrz nivna osnova
nastanuvaat ili prestanuvaat izvesni pravni odnosi.
Od aspekt na vremeto faktite se delat na fakti od sega{nosta
i fakti od minatoto. Fakti~kite tvrdewa se delat na pozitivni i negativni.
Kaj pozitivnite se tvrdi deka nekoja pojava postoi, a kaj negativnite
sprotivnoto. 184
Faktite koi se doka`uvaat mo`at da se odnesuvaat na materijalnoto
i na procesnoto zakonodavstvo. Prvite fakti, ne se odnesuvaat
samo na krivi~noto delo i krivi~nata odgovornost tuku i na li~nosta
na stroritelot i prognozata na negovoto idno odnesuvawe. Me|u vto-
182
Zaradi izbegnuvawe na kakvi i da e zabuni, dol`ni sme u{te na po-
~etok da naglasime deka poimi utvrduvawe na fakti i poimot doka`uvawe se
poimi so ednakvo zna~ewe (sinonimi) i vo ovoj u~ebnik kako takvi sekade gi
upotrebuvame.
183
Poimot utvrduvawe na pravnite normi go izedna~uvame so poimot
tolkuvawe na pravnite normi.
184
Zlatari}-Dama{ka, Rje~nik krivi~nog prava i postupka, Informator, Zagreb,
1966, str. 46.
219