Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

2 0 Edno od najva`nite pravila vo koe doa|a do izraz na~eloto na
baraweto na vistinata e praviloto deka sudot e dol`en i po sopstvena
inicijativa da sobira dokazi, odnosno ne e ogarni~en na dokazniot materijal
{to go iznele strankite.
3 0 Na~elto na barawe na vistinata doa|a do izraz i vo praviloto
deka organite na krivi~nata postapka se dol`ni vo sekoj slu~aj
da go proverat priznanieto na obvinetiot (v. ~l. 215 ZKP). Ova
osobeno ottamu {to postojat slu~ai koga nevino lice, od psihopatolo-
{ki pri~ini, ili pak zaradi toa da za{titi drug, svesno saka da bide
osudeno.
4 0 Ova na~elo doa|a do izraz i vo praviloto spored koe podnesuvaweto
novi dokazi vo krivi~nata postapka ne mo`e da bide vrzano za
kakov i da e rok.
5 0 Na~eloto na barawe na vistinata doa|a do izraz i vo odredbata
spored koja krivi~niot sud e sosema samostoen vo re{avaweto na tn.
prejudicijelni pra{awa, bez ogled na toa dali nadle`niot organ tie
pra{awa ve}e porano pravosilno gi re{il ili ne (v. ~l. 20 ZKP).
Prejudicielni se onie pravni pra{awa od ~ie prethodno re{avawe vo
gra|anskata (parni~na, vonparni~na, izvr{na) ili upravnata postapka,
zavisi odlukata vo krivi~niot spor. Na primer, postoeweto ne
krivi~noto delo dvobra~nost od ~l. 195 KZ, e vo zavisnost od prethodnoto
re{avawe na pra{aweto na polnova`nosta na prviot brak. Me-
|utoa, iako bra~nite sporovi po svojata priroda spa|aat vo procesnata
postapka, tie mo`at da se re{avaat i vo krivi~nata postapka, {to zna-
~i deka nivnoto utvrduvawe vo krivi~nata postapka e fakultativno.
Takvo prejudicielno pra{awe, na primer, e i slu~ajot so utvrduvaweto
na sopstvenosta na nekoj podvi`en predmet kaj krivi~noto delo
kra`ba. 70 Pritoa, treba da se istakne deka prejudicielnite pra{awa
70
"Me|utoa, od okolnosta deka krivi~niot sud e samostoen vo reavaweto
na prejudicielnite pra{awa ne proizleguva deka toj sud nikoga{ ne treba
da go so~eka re{enieto na nadle`niot organ za prjudicielnoto pra{awe,
odnosno deka nikoga{ ne treba da ja uva`i pravosilnata odluka na nadle`niot
organ za toa pra{awe. Krivi~niot sud vo konkretniot slu~aj e dol`en
da ispita dali postoi opasnost za utvrduvawe na vistinata vo krivi~nata postapka
dokolku ja uva`i pravosilata odluka na nadle`niot organ. Samo vo
slu~aj ako ima pri~ini da misli deka utvrduvaweto na vistinata bi bilo zagrozeno
so uva`uvaweto na odlukata na drug organ, krivi~niot sud nema da ja
~eka odlukata na takviot organ za prejudicielnoto pra{awe, odnosno nema da
ja uva`i pravosilnata odluka na takviot organ. Me|utoa, ako nema opasnost za
utvrduvawe na vistinata dokolku se uva`i odlukata na nadle`niot organ za
prejudicielnoto praawe (nitu pak pri~inite za spre~uvawe na odolgovle~uvawe
na postapkata ne zboruvaat protiv toa), krivi~niot sud }e ja pri~eka odlukata
na nadle`niot organ, odnosno }e ja uva`i pravosilnata odluka na takviot
organ." Ibid, str. 176.
90