Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

348
2.3. Polo`ba i prava na strankite vo istragata
1. Napred vidovme deka vo svojata aktvinost istra`niot sudija
se potpira vrz pridonesot {to vo otkrivawe i pribirawe na dokazi go
davaat krivi~noprocesnite stranki. Imeno, vo tekot na istragata strankite:
ovlasteniot tu`itel (javniot obvinitel, o{teteniot kako tu-
`itel i privatniot tu`itel) i obvinetiot (i negoviot branitel),
imaat pravo na istra`niot sudija da mu stavaat predlozi da se izvr{at
oddelni istra`ni dejstvija koi spored nivno nao|awe se vo interes na
istragata (~l. 160 ZKP). Pritoa, ako predlogot e podnesen od obvinetiot,
negoviot branitel ili o{teteniot, istra`niot sudija go usvojuva
ili go otfrla predlogot i protiv taa odluka koja e kone~na navedenite
lica nemaat pravo na praven lek. Me|utoa, ako predlogot za
izvr{uvawe na oddelno istra`no dejstvie, {to mo`e da bide kako na
{teta, taka i vo korist na obvinetiot, go podnel javniot obvinitel, a
istra`niot sudija ne se soglasuva so toj predlog, toga{ kone~nata
odluka ja donesuva sudskiot sovet.
2. Strankite isto taka imaat pravo da prisustvuvaat pri prezemaweto
na oddelni istra`ni dejstvija. Taka:
1 0 tu`itelot i branitelot imaat pravo da prisustvuvaat pri
ispituvaweto na obvinetiot (~l. 161 st. 1 ZKP),
2 0 tu`itelot, o{teteniot, obvinetiot i branitelot imaat pravo
da prisustvuvaat pri uvidot i soslu{uvaweto na ve{taci (~l. 161
st. 2 ZKP),
3 0 tu`itelot i branitelot imaat pravo da prisustvuvaat pri
pretresuvaweto na dom (~l. 161 st. 3 ZKP), i
4 0 pri soslu{uvaweto na svedok imaat pravo da prisustvuvaat
tu`itelot, obvinetiot i branitelot: a) koga e verojatno deka svedokot
nema da dojde na glavniot pretres, b) koga istra`niot sudija }e najde
deka e toa celesoobrazno, ili v) koga edna od strankite barala da prisustvuva
na soslu{uvaweto. O{teteniot mo`e da prisustvuva na soslu-
{uvaweto na svedok samo koga e verojatno deka svedokot nema da dojde
na glavniot pretres (~l. 161 st. 4 ZKP).
3. Za ostavruvawe na navedenite prava, istra`niot sudija e dol`en
na pogoden na~in da go izvesti tu`itelot, branitelot, o{teteniot
i obvinetiot za vremeto, mestoto na izvr{uvaweto na istra`nite
dejstvija na koi tie mo`at da prisustvuvaat, osven koga postoi opasnost
od odlagawe. Ako obvinetiot ima branitel, istra`niot sudija,
po pravilo, go izvestuva samo branitelot (~l. 161 st. 5 ZKP). Ako lice
do koe e upateno izvestuvawe za istra`no dejstvie ne e prisutno, dejstvieto
mo`e da se izvr{i i vo negovo otsustvo (~l. 161 st. 6 ZKP).
Zaradi razjasnuvawe na rabotite, licata {to prisustvuvaat na
istra`nite dejstvija na istra`niot sudija mo`at da mu predlo`at da
mu postavi opredeleni pra{awa na obvinetiot, na svedokot ili na ve-
{takot, a po dozvola od istra`niot sudija, mo`at i samite neposredno