Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

odredeni 1 0 pozitivni i 2 0 negativni pretpostavki.
1 0 Pozitivnite pretpostavki se fakti (okolnosti) ~ie postoewe
dava pravo na nadomest na {tetata, osven vo slu~aite na isklu-
~ocite opfateni so negativnite pretpostavki. Taka spored ~l. 526 st.
2 ZKP, pravo na nadomest na {teta poradi neopravdana osuda ima liceto
sprema koe bila pravosilno izre~ena krivi~na sankcija ili koe e
oglaseno za vinovno, a e oslobodeno od kaznata, a podocna po povod
vonreden praven lek novata postapka pravosilno e zaprena ili so
pravosilna presuda e oslobodeno od obvinenieto ili obvinenieto e
odbieno.
a) Prviot uslov e da postoi osuda od prvostepen ili povisok
sud so koja e izre~ena krivi~na sankcija (zatvor, pari~na kazna, merka
na bezbednost, maloletni~ki zatvor, vospitna merka, uslovna osuda
ili sudska opomena) ili so koja storitelot na krivi~noto delo e oglasen
za vinoven, a osloboden od kazna. Pravoto na nadomest ne zavisi
nitu od vidot nitu od merata (visinata ili iznosot) na krivi~nata sankcija
{to mu e izre~ena na osudeniot.
b) Vtoriot uslov e so pravosilna osuda da e izre~ena nekoja
krivi~na sankcija ili obvinetiot da e oglasen za vinoven, a osloboden
od kazna, a podocna po povod vonreden praven lek novata postapka pravosilno
da e zaprena ili pravosilno osudenoto lice da e oslobodeno
od obvinenieto ili obvinenieto da e odbieno. Zapiraweto na postapkata,
osloboduvaweto ili odbivaweto dava pravo na nadomest na {teta
ako do niv do{lo po pravosilnosta na osudata, bez ogled dali postapkata
na vonredniot praven lek e povedena vo korist ili na {tata na
osudeniot. Seedno e i dali do neopravdanata osuda do{lo zaradi pogre{na
primena na zakonot ili zaradi gre{ki vo fakti~kata sostojba
(necelosna ili pogre{no utvrdena fakti~ka sostojba). Pri~inata za
neopravdanata osuda ne e va`na, tuku samo toa da se raboti za neopravsdana
osuda. Nema pravo na nadomest na {teta vo slu~aj na uspeh so
barawe za vonredno ubla`uvawe na kaznata (odlukata po toa barawe ne
mo`e da glasi na zapirawe na postapkata, osloboduvawe od obvinenieto,
nitu na odbivawe na obvinenieto). 342
2 0 Negativnite pretpostavki se fakti (okolnosti) ~ie postoewe
go isklu~uva pravoto na nadomest na {teta i pokraj toa {to
pozitivnite pretpostavki za ostvaruvawe na toa pravo se ispolneti.
Poinaku ka`ano, toa se fakti koi vo slu~aj na barawe za nadomest na
{teta ne smeat da postojat za pravoto na nadomest da se ostvari.
Pokraj pozitivnite pretpostavki, neopravdana osuda postoi i nadomestot
na {teta proizlezena od takva osuda mo`e da se dobie pod uslov
da ne nastapile slednive negativni pretpostavki koi se od objektiven
342
Gruba~, M. Uslovi za ostvarivanje prava na naknadu {tete zbog neopravdane
osude, Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu, Zagreb, 1978/3-4, str. 368-369.
485