Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

) Neprekluzivnite rokovi se onie koi mo`at da se prodol`at
i nivnoto propu{tawe nema za posledica zabrana od prezemawe na takvoto
dejstvie. Sudskite rokovi se od prekluzivno dejstvo dokolku ne
se zapazeni od opravdani pri~ini.
3 0 Zna~ajna e i podelbaat na subjektivni i objektivni rokovi.
Subjektivni se onie rokovi koi zapo~nuvaat da te~at od soznanieto na
nekoe lice za nastanot spored koi se smeta rokot, a objektivni, onie
koi se smetaat od nastapuvaweto na odreden nastan.
3. Presmetuvawe na rokovi. Nezavisno od toa za koi vidovi rokovi
se raboti tie se presmetuvaat na godini, meseci, denovi i sati.
Inaku zakonot to~no go opredeluva momentot koga zapo~nuva i koga zavr{uva
oddelen rok. Vo toj pogled se izgradeni i opredeleni op{ti
pravila koi se sostojat vo slednoto:
1 0 ako rokot e opredelen so saati ili denovi, prviot saat ili
den ne vleguavat vo rokot, tuku toj zapo~nuva da te~e od sledniot saat,
odnosno den od odreden nastan, odnosno od koj e izvr{eno dostavuvaweto
ili soop{tuvaweto. Takov e, na primer, rokot za soop{tuvawe na
presuda, odnosno re{enie. Po~etokot na rokovite koi se odredeni so
meseci ili godini, me|utoa zapo~nuva da te~e istiot den vo koj pa|a nastanot
(~l. 84 st. 1 ZKP).
2 0 rokovite zavr{uvaat so protekot na posledniot saat ili den
smetano kalendarski, odnosno do 24 ~asot (na primer, do 15 oktomvri
vo 24 ~asot). Me|utoa, toga{ koga posledniot den pa|a vo nedela ili za
vreme na dr`aven praznik, rokot avtomatski se prodol`uva do ponedelnikot,
odnosno za tolku vreme kolku {to trae dr`avniot praznik.
Opredeleni procesni dejstvija koi se vo pismena forma (izjavi)
mo`at da se prezemaat taka {to blagovremeno }e se ispratat po po-
{ta. Vo takov slu~aj po{tenskiot `ig pretstavuva dokaz deka dejstvieto
e prezemeno vo opredeleniot rok.
4. Za razlika od rokovite, ro~i{te pretstavuva to~no opredelen
termin (den i ~as) koga mora da se prezeme odredeno procesno dejstvie
so u~estvo na strankite i drugi procesni u~esnici. Taka na primer,
ro~i{te e odredeniot den vo koj }e se odr`i glavniot pretres
(~l. 271 st. 1 ZKP). Propu{taweto na ro~i{teto mo`e da ima posebni
posledici. Taka na primer, ako svedok ne se javi na pokanata na istra-
`niot sudija ili na sudskiot sovet, mo`e da bide prisilno doveden.
3.3. Vra}awe vo porane{na sostojba (restitutio in integrum)
1. Poim na vra}awe vo porane{na sostojba. Vra}aweto vo porane{na
sostojba e procesen institut e vrzan so prekluzivnite
rokovi, odnosno so odbegnuvaweto na nivnoto {tetno dejstvo vo slu~aj
koga se propu{teni bez vina na strankite. Imeno, iako propu{taweto
na zakonskite rokovi ima za posledica nemo`nost propu{tenite procesni
dejstvija da se izvr{at, vo krivi~noto procesno zakonodavstvo
202