Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

produciraweto. Vo ovaa smisla ~esto se naveduva eksperimentot na
profesorot Gardner od univerzitetot vo Kalifornija, vo koj u~estvuvale
studentite po pravo, javni obviniteli i eden sudija na vrhoven sud
(vkupno 34 lica). 219 Stanuva zbor za klasi~en primer, so ogled na toa
{to bil stru~no voden so obrazovani lica koi go izu~uvaat ili go
izu~ile krivi~no procesnoto pravo, zna~i so lica ~ii zabele`uvawa
bi trebalo da dadat natprose~en uspeh. Sodr`inata i rezultatite na
ovoj eksperiment se sostoi vo slednoto. Za vreme na edno predavawe vo
predavalnata vlegla `ena, se upatila kon katedrata i fingirala napad
na profesorot Gardner, koj potoa ja iznesol od predvalnata dodeka taa
vikala: "]e vidite {to }e vi storam." Soslu{uvaweto po ovoj nastan
na site 34 lica po odnos na li~niot opis na napa|a~ot gi poka`ale
slednive rezultati. Vistinskata visinata na `enata ja pogodile samo -
dve lica. Vozrasta, samo ~etvorica (rasponot na godinite vo izjavata
bil 20 godini). Vo odnos na kosata, 9 lica izjavile deka ne se se}avaat,
6 lica dale sosema pogre{ni podatoci, a kosata pravilno ja opi{ale
19 lica. Za op{tiot izgled na liceto - 13 lica ja uskratile izjavata, a
site ostanati dale pogre{en opis. O~ite ne mo`ele da gi opi{at 30
lica, trojca dale neto~ni podatoci, a samo eden ja pogodil bojata na
o~ite. [apkata voop{to ne ja videle 9, pribli`no go opi{ale 10, a 15
lica dale pogre{en opis. Fustanot ne mo`el to~no da go opi{e nitu
ednen slu{atel. Za kondurite (se rabotelo za dve razli~ni konduri),
25 lica ne mo`ele da dadat kakov i da e opis, a ostanatite toa go storile
pogre{no. Rakavicite voop{to ne gi videle 18, trojca dale to~en
opis, a 13 neto~en opis. ^antata voop{to ne ja zabele`ale 18 lica,
dvajca dale to~en, a 14 neto~en odgovor. Oru`jeto (obi~en otvora~ za
pivo), 14 lica ne go videle, 13 lica videle dvi`ewe so rakata, 7 lica
dale pogre{en odgovor. Vistinskata boja na kosata ne mo`el da ja odredi
nitu eden slu{atel.
Inaku, samiot nastan trael 17 sekundi, a izjavite na prisutnite
se dvi`ele vo vremensko rastojanie od 5 do 120 sekundi.
Na pra{aweto postaveno na slu{atelite dali bi mo`ele da go
identifikuvaat toa lice dokolku povtorno bi go videle, 31 lice od
slu{atelite odgovorile negativno, eden pozitivno, a dvajca se dvoumele.
Po {est sedmici e izvr{en obid za prepoznavawe me|u 6 drugi
`eni razli~ni od vistinskoto lice. Od 34 slu{ateli samo trojca uspealeda
go identifikuvaat vistinskoto lice, a me|u niv samo eden bil
celosno siguren.
Vakvi i sli~ni eksperimenti se vr{eni i vo drugi zemji i site
dale pribli`no isti rezultati, so {to e zacvrstena nedoverbata vo
iskazite na svedocite, odnosno vo zacvrstuvaweto na stavot deka tie
219
Markovi}, T. op. cit. str. 474-475.
253