Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

2. TEORIJA NA SLOBODNA OCENA NA DOKAZITE
Su{tinata na teorijata na slobodna ocena na dokazite koja e
prifatena od site sovremeni krivi~noprocesni zakonodavstva se sostoi
vo slobodno sudisko uveruvawe. Imeno sudijata koj vr{i ocena na
izvedenite dokazi za postoewe na odredeni fakti, istite gi podveduva
na sopstvena sovesna i gri`liva, logi~ka i psiholo{ka analiza i pritoa
ne e vrzan za kakvi i da e zakonski dokazni pravila. Poradi prifatlivosta
na ova u~ewe, negovite osnovi se prifateni i pomesteni vo
~l. 15 st. 1 od na{iot ZKP. Soglasno taa odredba, pri ocenuvaweto na
postoeweto ili nepostoeweto na faktite, sudijata ne e vrzan nitu ograni~en
so kakvi i da e pravila, {to zna~i deka zakonot ne ja odreduva
vrednosta na oddelni dokazi, nitu na nekoi od niv im dava bilo kakva
prednost. Pritoa edinstvena obvrska na sudijata e vo obrazlo`enieto
na presudata podrobno da gi navede pri~inite za svojata odluka, koja
{to presuda pak, od svoja strana, po izjavena `alba podle`i na ocena
od povisokiot sud.
Obvrskata na sudot da ja obrazlo`i svojata odluka taka {to }e
gi navede faktite koi gi zel za doka`ani i pri~inite za{to niv gi zel
v predvid, e garancija od samovolieto na sudot. Na toj na~in ocenata na
dokazite po slobodno sudisko uveruvawe ne se sveduva samo na vnatre-
{noto uverenie na sudijata (intime conviction), tuku stanuva i objetivizirana
vistina za toa na koj na~in sudijata do{ol tokmu do takvoto
uveruvawe. Va`nosta na obrazlo`enieto na presudata se potvrduva i
so faktot deka opredeleni nedostatoci vo nego pretstavuvaat apsolutna
povreda na krivi~nata postapka.
Predmet na ocenka na dokazite po slobodno sudisko uveruvawe
e sekoj dokaz posebno i site dokazi zaedno (~l. 318 st. 2 ZKP). Inaku,
samiot metod na ocenka na dokazite po slobodno sudisko uveruvawe se
sostoi od analiza na dokazite, nivno sporeduvawe so drugi dokazi i soedinuvawe
vo edna celina (sinteza).
Kone~no, no ne i spored svoeto zna~ewe bitno e i toa deka sudot
mo`e slobodno da gi ceni samo onie dokazi koi se izvedeni vo krivi-
~nata postapka na na~in {to za toa e propi{an vo postapkata (~l. 338
st 1 ZKP).
241