Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

1 0 Vo korist na obvinetiot `alba mo`at da izjavat i negoviot
bra~en odnosno vonbra~en drugar, rodnina po krv vo prava linija, posvoitel,
posvoenik, brat, sestra i hranitel. Rokot za `alba i vo toj slu-
~aj te~e od denot koga na obvinetiot, odnosno na negoviot branitel mu
e dostaven prepisot od presudata (~l. 351 st. 2 ZKP).
Javniot obvinitel mo`e da izjavi `alba kako na {teta, taka i
vo korist na obvinetiot (~l. 351 st. 3 ZKP).
O{teteniot mo`e da ja pobiva presudata samo poradi odlukata
na sudot za tro{ocite na krivi~nata postapka, no ako javniot obvinitel
go prezel goneweto od o{teteniot kako tu`itel (~l. 59 st. 2 ZKP),
o{teteniot mo`e da izjavi `alba poradi site osnovi poradi koi mo`e
da se pobiva presudata od ~l. 354 (~l. 351 st. 4 ZKP).
@alba mo`e da izjavi i liceto ~ij predmet e odzemen ili od koe
e odzemena imotna korist pribavena so krivi~noto delo, kako i pravnoto
lice na koe mu e izre~eno odzemawe na imotnata korist (~l. 351
st. 5 ZKP).
Branitelot i licata od ~l. 351 st. 2 ZKP, mo`at da izjavat `alba
i bez osobeno ovlastuvawe od obvinetiot, me|utoa ne i protiv negovata
volja (~l. 351 st. 6 ZKP).
2 0 Protiv presudata donesena vo prv stepen ovlastenite lica
mo`at da izjavat `alba vo rok od 15 dena od denot na dostavuvaweto na
prepisot na presudata (~l. 350 st. 1 ZKP). Ovoj rok e prekluziven, {to
zna~i deka negovoto propu{tawe povlekuva gubewe na pravoto na strankite
na `alba. Isklu~ok od ova pravilo pretstavuvaat slu~aite koga
e dozvoleno da se bara restitutio in integrum.
3 0 Ovlastenite lica mo`at da se odre~at od pravoto na `alba, a
mo`at i da se otka`at od `albata.
a) Odre~uvawe od `alba e izjava od ovlasteno lice deka ja povlekuva
ve}e vlo`enata `alba. Tu`itelot i o{teteniot mo`at da se
odre~at od pravoto na `alba od momentot na objavuvaweto na presudata
do istekot na rokot za izjava na `alba, a mo`at do donesuvaweto na
odlukata na vtorostepeniot sud da se otka`at i od ve}e izjavenata `alba
(~l. 352 st. 2 ZKP).
Obvinetiot mo`e da se odre~e od pravoto na `alba samo otkako
mu e dostavena presudata. Obvinetiot i pred toa mo`e da se odre~e od
pravoto na `alba ako tu`itelot i o{teteniot koga ima pravo da izjavi
`alba poradi site osnovi (~l. 347 st. 4 ZKP), se odrekle od pravoto
na `alba, osven ako obvinetiot spored presudata bi trebalo da izdr-
`uva kazna zatvor (~l. 352 st. 1 ZKP).
b) Otka`uvawe od pravo na `alba e izjava na strankata deka taa
nema da go koristi svoeto pravo na `alba. Obvinetiot mo`e da se
otka`e od ve}e izjavenata `alba do donesuvaweto na odlukata na vtorostepeniot
sud. Obvinetiot mo`e da se otka`e i od `albata {to ja
izjavil negoviot branitel ili licata navedeni vo ~len 351 st. 2 ZKP
(~l. 352 st. 1 ZKP in fine).
412