Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

eduvawe na krivi~nata postapka. Tie aktivnosti gi so~inuvaat najrazli~ni
dejstvija na organite za vnatre{ni raboti za koi ne se propi-
{ani procesni formi. Toa se neformalni dejstvija so koi se doa|a do
informacii {to se od posredna korist za ocena dali pribavenite podatoci
za faktite {to se odnesuvaat na krivi~noto delo i storitelot
go opravduvaat poveduvaweto na krivi~nata postapka vo vistinska formalna
smisla.
Vo ovoj del na tn. pretkrivi~na postapka se vbrojuvaat i odredeni
formalni procesni dejstvija koi pod opredeleni zakonski uslovi
mo`at da gi vr{at i organite na vnatre{ni raboti i istra`niot sudija
spored sopstvena odluka (~l. 147 i 149 ZKP) ili na barawe od javniot
obvinitel (~l. 148 ZKP). Me|utoa, so ogled na toa {to tie dejstvija
mora da se sprovedat so po~ituvawe na odredena pravna forma (v.
~l. 149 st. 3 i ~l. 156 ZKP), za niv va`i seto ona {to i za procesnite
dejnosti vo formalniot del na postapkata, ili poprecizno vo istragata.
Vo tekot na istragata, pak, vo koj site dejstvija gi vr{i istra`en
sudija, a organite za vnatre{ni raboti samo odredeni dejstvija i toa
isklu~ivo po delegacija na istra`niot sudija, procesna vrednost
imaat samo dokazite koi se rezultat od rabotata na tie organi i toa
dokolku se prezemeni so po~ituvawe na propi{anata procesna forma.
Nakratko, pretkrivi~nata postapka pretstavuva pravno regulirano
i nau~no prifatlivo otkrivawe na krivi~noto delo i negoviot
storitel i ima za cel so fakti da go osvetli krivi~niot nastan, odnosno
da gi potkrepi osnovite na somnevawe, imeno, osnovanosta deka e
vo pra{awe odredeno krivi~no delo i negoviot storitel i na toj na-
~in da ovozmo`i podigaweto na obvinenieto i poveduvaweto na krivi-
~nata postapka. 251
2. Pretkrivi~nata postapka e isklu~ena vo skratena postapka, a
pod odredeni uslovi mo`e da izostane i kaj krivi~nite dela za koja
inaku e propi{ana: krivi~nite dela {to se izvr{eni pred sudot
(presente iudice) ili {to se otkrieni pred sudot dokolku obvinenieto e
pro{ireno i na tie dela i ako vedna{ se sudat (~l. 330 ZKP), ili pak
mo`e da otpadne samo istragata (neposredno obvinenie ~l. 153 ZKP).
2. POVODI ZA POVEDUVAWE NA KRIVI^NATA POSTAPKA
Za na{ata krivi~na postapka od me{ovit vid, kako {to imavme
pove}epati prilika da vidime, e karakteristi~no deka funkcijata na
krivi~noto gonewe ja vr{i poseben i od sudot nezavisen organ - javen
obvinitel. Toj ja zapo~nuva i ja vodi krivi~nata postapka po slu`bena
dol`nost bez ogled na toa dali o{teteniot go saka ili ne go saka goneweto
na obvinetiot (na~elo na oficielnost). Me|utoa, za javniot
obvinitel da mo`e da go prezema krivi~noto gonewe, mora da dojde do
251
Dimitrijevi}, D. op. cit. str. 238.
300