Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

duvawe na fakti vo postapkata, obezbeduvawe prisutnost na lica, privremeno
predavawe na lice li{eno od sloboda vo zamolenata dr`ava
na dr`avata molitel zaradi svedo~ewe ili soo~uvawe, dostavuvawe na
dokumenti i sudski odluki, dostavuvawe izvodi od kaznenata evidencija
i razmena na drugi podatoci me|u nadle`nite organi i sl.
Ovoj vid na me|unarodna sorabotka me|u sudovite se pojavuva
kako aktivna pomo{ (koga doma{nite sudovi baraat pravna pomo{ od
stranski sudovi) i pasivna pomo{ (koga takva pomo{ im se dava na stranski
sudovi) me|u sudovite.
2. POSTAPKA ZA PRU@AWE "MALA" ME\UNARODNA
KRIVI^NOPRAVNA POMO[
1. I pokraj toa {to organizacijata i nadle`nosta na sudovite
za uka`uvawe na me|unarodna krivi~nopravna pomo{ se ureduva so Zakonot
za sudovite, opredeleni pra{awa na nadle`nosta se reguliraat
i vo ZKP. Vo nego izre~no se propi{uva deka me|unarodnata krivi-
~nopravna pomo{ ja uka`uvaat sudovite i deka za izvr{uvaweto na
ovie raboti mo`e da se opredeli eden sud za site sudovi od opredeleno
podra~je (~l. 503 st. 3 ZKP) i deka za dozvolenosta i na~inot na izvr-
{uvaweto na dejstvijata koi se predmet na baraweto na stranskiot
organ odlu~uva sudot (~l. 504 st. 3 ZKP). Koga so molbata se bara vra-
~uvawe na nekakov dokument, ili nekoe lice treba da se ispita ili da
se soo~i, ili da se sprovede nekoe drugo istra`no dejstvie, opredelena
e nadle`nosta na sudot na ~ie podra~je takvoto lice ima prestojuvali-
{te (~l. 504 st. 1 ZKP). I najposle so ~l. 505 st. 3 i 4 ZKP se opredeluva
mesnata i stvarnata nadle`nost na sudovite vo uka`uvaweto na
pravnata pomo{ vo krivi~nite predmeti. Mesnata nadle`nost na sudot
se opredeluva spored poslednoto `iveali{te na osudenoto lice na
Republika Makedonija - spored mestoto na ra|awe. Toga{ pak, koga
osudenoto lice nemalo `iveali{te nitu e rodeno vo Republika Makedonija,
Vrhovniot sud opredeluva eden od stvarno nadle`nite sudovi
pred koj }e se sprovede postapkata.
[to se odnesuva do stvarnata nadle`nost na sudovite vo ~l. 505
st. 4, odnosno ~l 32 od Zakonot za sudovite, e propi{ano deka me|unarodno
pravnata pomo{ ja uka`uvaat osnovnite sudovi.
2. Dejstvijata ili oblicite na pravna pomo{ za koi se moli se
raznovidni. Me|u brojnite dejstvija na "malata" me|unarodna krivi-
~nopravna pomo{ naj~esto se pomesteni:
1 0 dostavuvawe na dokumenti (pokani za glaven pretres, presudi,
re{enija, izvod od kaznenata evidencija), izvr{uvaweto na opredeleni
istra`ni dejstvija (soslu{uvawe na obvinetiot, soo~uvawe, uvid,
ve{ta~ewe, obdukcija, ekshumacija, istraga, zaplenuvawe na predmeti,
pretres na dom), uka`uvawe na izvestuvawa i sl.
521