Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

tuvaweto na li~nosta na delinkventot da zapo~ne u{te vo prethodnata
postapka "pred zavr{uvaweto na istragata" (~l. 165 ZKP). Vakviot
stav na zakonodavecot predizvika mnogubrojni dilemi vo teorijata. 159
Smetame deka e najispravno ona stojali{te {to se zalaga za ispituvawe
na li~nosta duri po zavr{uvaweto na istragata 160 za{to na toj na-
~in, koga verojatnosta deka storitelot e vinoven e najgolema, se namaluva
rizikot od zloupotebi na pravata i slobodite na gra|anite, a vo
isto vreme se ovozmo`uva individualizacijata na vidot i visinata na
krivi~nite sankcii.
2 0 Izborot i odmeruvaweto na krivi~nite sankcii sprema storitelite
na krivi~nite dela ja pretstavuvaat najzna~ajnata dejnost na
sudot so koja zavr{uva krivi~nata postapka i voedno se ostvaruva funkcijata
na krivi~noto zakonodavstvo. Odmeruvaweto na adekvatna
(pravilna) sankcija e te{ka i slo`ena zada~a ne samo poradi izrekuvaweto
na sankcijata koja }e mu odgovara na barawata na op{testvenata
zaednica, tuku i poradi potrebata sprema storitelot na krivi~noto
delo da se primeni krivi~nopravna prisilba samo vo onaa mera koja so
ogled na karakterot na negovata li~nost, e nu`na za suzbuvawe na op{-
testveno negativnite povedenija. Ispituvaweto na li~nosta na obvinetiot
vo krivi~nata postapka e mo{ne slo`ena zada~a ottamu {to so
sigurnost treba da se objasni zo{to edno lice so opredelena biopsiholo{ka
konstitucija i opredeleno minato, pod opredeleni okolnosti
izvr{ilo krivi~no delo i koi se individualnite pri~ini vlijaele vrz
negovata konkretna odluka. Me|utoa, mo`nostite za temelno ispituvawe
na li~nosta vo krivi~nata postapka se mnogu ograni~eni, pa duri i
skromni, taka {to so pravo se postavuvaat dve pra{awa: a) pra{aweto
za obemot vo koj toa se pravi i b) pra{aweto za obemot vo koj toa
realno mo`e da se stori.
a) [to se odnesuva do problemot obimot na utvrduvaweto na
okolnostite vo pravosudnata praktika mo`e slobodno da se ka`e deka
kaj ubistvata i te{kite krivi~ni dela kaj koi se projavuvaat pogolemi
iskol~enosti na li~nosta na obvinetiot, sudovite gi utvrduvaat okolnostite
vo po{irok obem. Kaj bagatelniot kriminalitet i drugite
polesni krivi~ni dela pri individualizacijata na sankciite sudovite
gi utvrduvaat okolnostite vo zna~itelno pomala mera. Kaj soobra}ajnite
i drugite krivi~ni dela od nebre`nost sudovite vo prv red gi
159
Postojat avtori {to se soglasuvaat so postojnoto re{enie na ZKP.
Taka na primer, Proevski V. Ulogata na sudot vo zapoznavaweto na li~nosta
na storitelot na krivi~noto delo, Zbornik od sovetuvaweto vo Skopje odr`ano
na 11 i 12 maj 1978 g. str. 38-39.
160
Taka: Petrovi}-Coti}, Ekspertiza li~nosti punoletnih okrivljenih lica pre
izricanja krivi~ne sankcije, Zbornik IKSI, Beograd, 1974/3, str. 150 i Cari}, A. Tretman
prema multirecidivistima, Zbornik radova pravnog fakulteta u Splitu, Split,
1963, str. 66.
176