Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

soben za prezemawe procesni dejstvija. Privatniot tu`itel i o{teteniot
kako tu`itel, ako ne se sposobni za vr{ewe procesni dejstvija,
a toa e slu~aj ako se maloletni ili lica li{eni od delovna sposobnost,
dobivaat zastapnici. Obvinetiot koj e sposoben da bide stranka
ednovremeno e sposoben da prezema i pocesni dejstvija, no ako e maloleten
ili nepresmetliv, sekoga{ dobiva pomo{nik vo stru~en branitel.
Ako pak, obvinetiot du{evno zaboli vo tekot na postapkata,
toa zaboluvawe ja onevozmo`uva negovata odbrana. Vo toj slu~aj liceto
ne mo`e da prezema procesni dejstvija samostojno, nitu pak mo`e da
postapuva preku zastapnik, zatoa {to vo krivi~nata postapka procesnoto
zastapuvawe e od ~ista li~na priroda i po pravilo ne e mo`no.
Toga{ postapkata se zapira poradi toa {to nedostasuva sposobnost za
odbrana.
4. Pokraj subjektite na krivi~noprocesniot odnos: ovlasteniot
tu`itel, obvinetiot i sudot, vo krivi~nata postapka postojat i drugi
subjekti koi ne vr{at nitu edna od funkciite {to im se dovereni na
poso~enite subjekti. Tuka, kako {to ve}e imavme prilika da vidime,
spa|aat o{teteniot so krivi~noto delo, organite na vnatre{ni raboti.
Toa se sporedni procesni subjekti ili u~esnici vo krivi~nata postapka.
156
II. JAVEN OBVINITEL
1. POIM NA JAVNO OBVINITELSTVO I JAVEN OBVINITEL
1. Javnoto obvinitelstvo e edinstven i samostoen dr`aven organ
koj gi goni storitelite na krivi~nite dela i na drugi so zakon utvrdeni
kaznivi dela i vr{i i drugi raboti utvrdeni so zakon (~l. 106 st.
1 od Ustavot). Spored toa javnoto obvinitelstvo e isklu~iv subjekt povikan
i dol`en vo imeto na dr`avata i op{testvoto i vo niven interes
da dava inicijativa za poveduvawe na krivi~no gonewe, da se gri`i
za navremeno i efikasno otkrivawe na krivi~ni i drugi kaznivi dela
i nivnite storiteli, da podnesuva barawe za poveduvawe na krivi~na
postapka i postapka po drugi kaznivi dela, i vo ramkite na zakonot da
prezema merki i aktivnosti zaradi pravilno naso~uvawe na postapkata,
da zastapuva obvinenie, izjavuva redovni i vonredni pravni
sredstva i dr.
Institucijata na javnoto obvinitelstvo e povrzana so prifa}aweto
na akuzatornoto na~elo vo krivi~nata postapka, spored koe funkcijata
na sudeweto i obvinuvaweto (goneweto) se razdeluvaat vo
interes na objektivnoto sudewe i sozdavaweto mo`nosti za donesuvawe
zakoniti odluki. Funkcijata na javnoto obvinitelstvo ne se sveduva
samo na gonewe na storitelite na krivi~ni dela i na ulogata na zastapnik
na javniot poredok, tuku i na ostvaruvaweto na edinstvenata
primena na zakonite i na za{titata na ustavnosta i zakonitosta. Za