Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

Ova pravilo ne va`i dokolku postapkata bila zaprena poradi
nekoja procesna pre~ka koja podocna otpadnala, ili ako zapiraweto se
zasnova na presuda so koja obvinenieto se odbiva zatoa {to ne postoelo
barawe na ovlasteniot tu`itel, ili zatoa {to nemalo potreben
predlog ili odobrenie. Vo ovie slu~ai postapkata prodol`uva {tom
}e prestanat pri~inite poradi koi bila zaprena, odnosno poradi koi
obvinenieto so presuda bilo odbieno.
122
3.15. Ekskluziono na~elo
So ~l. 15 st. 2 ZKP, vo na{ata krivi~na postapka e pomesetno
edno sosema novo na~elo - na~elo na bezuslovno isklu~uvawe na pravno
nevalidni dokazi. Spored ova, nare~eno i kako ekskluziono na~elo
(lat: excludere - isklu~uva), zabranata e upotreba na dokazi pribaveni
na nezakonski na~in ili so kr{ewe na slobodite i pravata utvrdeni
so Ustavot, zakonot i ratifikuvanite me|unarodni dogovori, kako i
dokazite proizlezeni od niv. Takvite dokazite ne mo`at da se
koristat i vrz niv ne mo`e da se zasnova sudskata odluka. Zabrana
va`i i vo slu~aite koga se pribaveni sigurni dokazi, pa duri i toga{
koga poradi ekskluzijata mo`e da dojde do osloboduvawe na obvinetiot
vo ~ija vina sudot se uveril vrz osnova na dokazite {to ne smeat da se
upotrebat. 115 Zasnovaweto na presuda vrz ovie dokazi pretstavuva
bitna (su{testvena) povreda na odredbite na krivi~nata postapka (~l.
355 ZKP).
4. OGRANI^UVAWA NA SLOBODITE I PRAVATA NA SUBJEKTITE
VO KRIVI^NATA POSTAPKA
Vo prethodnite razgleduvawa uka`avme na odredeni na~ela na
krivi~noprocesnoto zakonodavstvo koi nu`no se povrzani so po~ituvaweto
na ~ovekovite prava i slobodi vo postapkata. Nivnoto razgleduvawe,
me|utoa, ne mo`e da bide celosno dokolku, barem vo najkusi
crti, ne se uka`e i na ograni~uvawata na slobodite i pravata na susamo
na pravosilno presudenite predmeti, tuku i na postapkata {to e vo tek
(litispendeto). Vasliljevi}, T. op. cit. str. 117.
115
Re{enieto e dosta strogo i se pribli`uva pove}e do amerikanskata
doktrina za "exclusionary rule"(vklu~uvaj}i go i u~eweto za plodovite na zatruenoto
ovo{je - fruits of the poisonous tree) odo{to na evropskata dokrtina za
odmeruvawe na protivstavenite interesi vo postapkata (Abwagungslehre). Vakviot
pristap ozna~uva opredelba efikasniot krivi~en progon ponekoga{ da
se `rtvuva vo korist na zakonitosta na postapkata i pravata na poedinecot, a
ima za cel i da gi "disciplinira" organite na progonot. Inaku, spored u~eweto
na plodovite na zatruenoto ovo{je, se otfrlaat ne samo nazakonito dobienite
dokazi, tuku i dokazite za koi se doznalo od niv.