Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

sudot denes od razli~ni strani mu se zabele`uva deka zaostanuva zad
dvi`eweto na op{testvoto, deka ne odgovara vo celost na potrebite
na svoeto vreme i deka ne e vo sostojba da ja pru`i o~ekuvanata za{tita
na op{testvoto i poedinecot. Pritoa so pravo se doa|a do zaklu~ok
deka na dene{noto op{testvo mu e potrebno eden sosema poinakov, poefikasen,
poracionalen i pofunkcionalen sistem na sudstvo, {to
istovremeno }e obezbedi efikasno i pravilno odlu~uvawe.
XI. NA^ELO NA POVE]ESTEPENOST NA KRIVI^NATA
POSTAPKA
1. Spored ova na~elo eden krivi~en predmet se rasvetluva i za
nego se donesuva kone~na odluka od nadle`niot prvostepen sud, a potem
vo sukcesija do koja doa|a so upotreba na praven lek, za krivi~niot
predmet odlu~uvaat povisokite sudovi. Zada~ata na povisokiot (apelacioniot)
sud se sostoi vo preispituvawe na napadnatata odluka na poniskiot
(osnovniot) sud i donesuvawe na sopstvena odluka za krivi~niot
predmet. Vo postapkata na preispituvawe, apelacionito sud e dol`en
da utvrdi dali vo napadnatata odluka postoi nedostatok od procesna,
odnosno od krivi~nopravna priroda. Soglasno rezultatot na toa
preispituvawe, toj mo`e napadnata odluka da ja potvrdi, da ja preina~i
ili da ja ukine. Smislata na ova na~elo e sudska kontrola na rabotata
na pravosudstvoto, {to zna~i so posredstvo na pove}estepena
krivi~na postapka vo eden krivi~en predmet da se otstranat mo`nite
gre{ki na pravosudstvoto.
Na~eloto na pove}estepenost na krivi~nata postapka, po pravilo,
e vostanoveno zaradi obezbeduvawe vo eden krivi~en predmet da
mo`e da dojde do dvostepeno sudewe, a samo isklu~itelno i vo tret stepen.
Pove}estepenosta na krivi~nata postapka, pak, se obezbeduva so
posredstvo na sistemot na redovni pravni lekovi Me|utoa, sudskata
kontrola na rabotata na pravosudnite organi se nadopolnuva i so sistemot
na vonredni pravni lekovi.
2. Za pove}estepenosta e karakteristi~no deka e od fakultativna
priroda, odnosno deka do postapka pred sudot po pravniot lek doa|a
samo toga{ koga ovlastenoto lice upotrebi praven lek. Na{iot
ZKP ne poznava preispituvawe na sudskite odluki od strana na povisokiot
sud po slu`bena dol`nost.
3. Na{ata krivi~na postapka vo osnova e dvostepena, vo odredeni
slu~ai e dozvolen praven lek i protiv vtorostepenite presudi (~l.
391 ZKP).
XII. NA^ELO NA PRAVNA POMO[
1. Vo krivi~nata postapka ~esto se javuva potreba od prezemawe
na oddelni procesni dejstvija nadvor od teritorijalnata nadle`nost
97