Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

G l a v a I
POIM, PREDMET I ZADA^I NA KRIVI^NOTO PROCESNO
PRAVO
I. POIM NA KRIVI^NOTO PROCESNO PRAVO
1. Vo sovremenite op{testva dr`avata raspolaga so isklu~iva
represivna vlast vo pogled na suzbivaweto na kriminalitetot (ius
puniendi). Taa represivna vlast se izrazuva vo propi{uvaweto na krivi~ni
dela i sankcii za izvr{itelite na krivi~nite dela. Propi{uvaweto
na krivi~nite dela i krivi~nite sankcii e zada~a na materijalnoto
krivi~no pravo. Me|utoa, so samiot fakt {to e storeno edno
krivi~no delo, negoviot storitel ne mo`e vedna{ da se podlo`i na
krivi~na sankcija. Uslov za kaznuvawe na storitelot na krivi~noto
delo e toj, vo postapka opredelena so zakon od strana na nadle`en
organ, da bide oglasen za vinoven i osuden. Spored toa, me|u storenoto
krivi~no delo i negoviot storitel od edna i krivi~nata sankcija {to
se izrekuva od druga strana, mora da se nao|a so zakon propi{ana krivi~na
postapka. Propi{uvaweto na krivi~nata postapka e dejnost na
krivi~noto procesno zakonodavstvo. Spored toa, krivi~noto procesno
zakonodavstvo go so~inuva sistem na pravni normi {to go opredeluvaat
na~inot na postapuvawe vo otkrivaweto na krivi~nite dela i
ovozmo`uvaat na nivnite storiteli da im bidat izre~eni krivi~ni sankcii.
2. Za poveduvawe na krivi~nata postapka e potrebno da postoi
osnovano somnenie deka e storeno krivi~no delo. Od momentot na pojavata
na takvoto somnenie, odredeni dr`avni organi se dol`ni vedna{
da ja zapo~nat svojata aktivost {to se sostoi vo prezemawe na odredeni
procesni dejstvija. Vo izvr{uvaweto na svojata dol`nost tie organi
se ovlasteni da izlezat na mestoto na izvr{uvaweto na krivi~noto
delo za da gi otkrijat i utvrdat tragite na krivi~noto delo i da prezemat
drugi merki so cel da se otkrie storitelot na krivi~noto delo.
Ovoj vid procesno dejstvie e poznat pod imeto uvid. Za istata cel
dr`avnite organi se ovlasteni da go izvr{at procesnoto dejstvie pretres
na dom i lice. Natamu, vo slu~ai koga somnevaweto e pomesteno na
odredeno i identifikuvano lice, organite se ovlasteni da go prezemat
procesnoto dejstvie povikuvawe na raspit na toa lice. Ovie i site
drugi dejstvija {to se prezemaat vo krivi~nata postapka, spored nivnata
sodr`ina i cel se klasificiraat vo tri osnovni grupi: procesni
dejstvija vo funkcija na krivi~noto gonewe, procesni dejstvija vo
19