Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

g) Spored kriteriumot vozrast odbranata e zadol`itelna ako
obvinetiot e maloletno lice (~l. 440 st. 1 ZKP).
Branitelot opredelen po slu`bena dol`nost kaj zadol`itelnata
odbrana go postavuva pretsedatelot na sudot, a vo postapkata
sprema maloletnivci - sudijata za maloletnici (~l. 440 st. 2 ZKP).
2 0 Odbranata e fakultativna toga{ koga od voljata na samiot
obvinet zavisi dali }e zeme branitel ili nema da go koristi toa
pravo.
3 0 Kako specifi~en vid odbrana se smeta i tn. odbrana na siroma{ni
lica. Za takva odbrana stanuva zbor koga ne postojat uslovi za
zadol`itelna odbrana, a postapkata se vodi za krivi~no delo za koe so
zakon e propi{ana kazna zatvor nad tri godini, na obvinetiot mo`e,
po negovo barawe, da mu se postavi branitel, ako spored svojata imotna
sostojba ne mo`e da gi podnesuva tro{ocite na odbranata. Baraweto za
nazna~uvawe branitel na ovoj na~in mo`e da se stavi samo po podignatiot
obvinitelen akt. Za baraweto odlu~uva pretsedatelot na sovetot,
a branitelot go nazna~uva pretsedatelot na sudot (~l. 67 ZKP).
2. Kaj site vidovi na odbrana va`i na~eloto spored koe obvientiot
vo prv red samiot odlu~uva koj }e bide negoviot branitel, a duri
potoa, ako toa samiot ne go stori, mu se odreduva branitel po slu`bena
dol`nost. Opravdanosta na ova na~elot proizleguva ottamu {to me|u
obvinetiot i negoviot branitel sekoga{ treba da postoi odnos na celosna
zaemna doverba, {to se pojavuva kako neophoden uslov za efikasnosta
na sekoja odbrana. Od tie pri~ini zakonodavecot gi opredeluva
slu~aite vo koi e isklu~ena mo`nosta opredeleno lice da se javi kako
branitel na obvinetiot. Tie lica spored ~l. 65 ZKP se slednite:
1 0 o{teteniot, bra~niot odnosno vonbra~niot drugar na o{teteniot
ili na tu`itelot, nivni rodnina po krv vo prava linija do koj i
da e stepen, vo strani~na linija do ~etvrtiot stepen ili po svatovstvo
do vtoriot stepen,
2 0 lice {to e povikano kako svedok vo postapkata, osven ako e
oslobodeno od dol`nosta za svedo~ewe i izjavilo deka nema da svedo~i
ili ako branitelot se soslu{uva kako svedok vo slu~ajot od ~l. 218 t. 2
ZKP, i
3 0 lice koe vo istiot predmet postapuvalo kako sudija ili kako
javen obvinitel.
182
2.3. Postavuvawe branitel
1. Vo krivi~nata postapka branitel na obvinetiot mo`e da
bide samo advokat (~l. 63 st 4 ZKP). Vo Imenikot na advokatite mo`e
da se zapi{e dr`avjanin na Republika Makedonija, koj gi ispolnuva
op{tite uslovi za zasnovawe raboten odnos, diplomiran pravnik so
polo`en pravosuden ispit i koj u`iva ugled za vr{ewe na advokatskata
dejnost (~l. 12 ZA).