Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

doa|a do ozna~uvawe na dokazite za fakti~kite tvrdewa i do stavawe
na predlozite na strankite za izveduvawe na dokazite.
2 0 Izveduvawe na dokazite zna~i deka prifatenite dokazi i nivnite
izvori se pribiraat na so zakon opredelen na~in
3 0 Proveruvawe na dokazite zna~i deka vo krivi~nata postapka
se ispituva kako verodostojnosta na dokaznite sredstva, taka i samiot
dokaz.
4 0 Ocena na dokazite e onaa ocena {to ja izrazuva sudot za vrednosta
na dokazite za vistinitosta ili nevistinitosta na sporniot
fakt, odnosno zemeno vo celina, za sporniot krivi~en predmet. 198
2. Doka`uvaweto e prisutno vo tekot na celata krivi~na postapka.
Vo nea pravo na predlagawe dokazi imaat obvinetiot i negoviot
branitel, ovlasteniot tu`itel i o{etetniot. Predlagaweto na dokazite
ne e vrzano so rokovi, {to zna~i nivnoto predlagawe e mo`no vo
sekoj stadium na postapkata, a pod opredeleni uslovi i po pravosilnosta
na presudata vo postapkata po pravni lekovi. Me|utoa, sepak mo`e
da se ka`e deka te`i{teto na doka`uvaweto e pomesteno vo istragata
i na glavniot pretres. 199 Imeno procesnite stranki i o{teteniot vo
ovie fazi na postapkata, po pravilo, naj~esto nastojuvaat da gi pru`at
dokazite. Pritoa nivnite predlozi za izveduvawe na dokazite mora da
bidat obrazlo`eni i mora da se navedat faktite koi so dokazot treba
da se utvrdat. Vo na{ata krivi~na postapka i sudot ima dokazna inicijativa,
a toa zna~i deka mo`e da pribavi dokazi na koi strankite i
o{teteniot ne se povikale ili od koi se otka`ale.
3. Doka`uvaweto vo logi~na i vo procesna smisla e naso~eno
kon utvrduvaweto na vistinata vo krivi~niot predmet. Od sistemot na
dokazite i na~inot na postapuvaweto so niv (doka`uvaweto), vo golema
mera zavisi ostvaruvaweto na celta na krivi~nata postapka: nikoj
nevin da ne bide osuden, a na vinovnikto da mu se odmeri zaslu`ena kazna.
A toa e potrebno da se ras~isti pra{aweto za nivnoto postoewe
ili nepostoewe, so {to se pribavuvaat i argumenti za edna sudska
odluka. Pritoa doa|aat predvid kako doka`ani taka i sporni fakti za
krivi~nopravniot nastan i negoviot storitel kako i site uslovi za
re{avawe na krivi~niot predmet. Istra`uvaweto se dvi`i od ona
{to e mo`no i verojatno do verodostojnoto i vistinitoto. Doka`u-
198
Dimitrijevi}, D. op. cit. str. 168.
199
"ZKP zboruva za dokazi vo prethodnata krivi~na postapka pod naslov
istra`ni dejstvija, a doka`uvaweto na glavnito pretres go pomestuva
pod naslovot dokazna postapka. Me|utoa, ovie naslovi ne nosat so sebe zna~ajni
razliki vo doka`uvaweto, za{to vo sekoj slu~aj se raboti za otkrivawe,
izveduvawe, proveruvawe i ocena na dokazite. Razlikata se sostoi samo vo toa
{to doka`uvaweto vo prethodnata krivi~na postapka se dvi`i do stepen na
verojatnost na spornite fakti, a na glavniot pretres do utvrduvawe na vistinata
vo krivi~niot predmet. Dimitrijevi}, D. op. cit. str. 183.
226