21.11.2015 Views

Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

Uchebnik

Uchebnik

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

G l a v a II<br />

ISTORISKI OSVRT NA KRIVI^NATA POSTAPKA<br />

Dokolku se napravi obid za posmatrawe na krivi~nata postapka<br />

niz istorijata, taa vo osnova mo`e da se svede na eden od slednive tri<br />

vida: 1. akuzatorna, 2 ikviziciona, i 3. me{ovita: inkvizitorno-akuzatorna<br />

ili akuzatorno-ikviziciona postapka.<br />

I. AKUZATORNA (STRANE^KA) KRIVI^NA POSTAPKA<br />

1. Su{testvena karakteristika na akuzatornata krivi~na postapka<br />

23 e deka zapo~nuva samo na inicijativa na ovlasten tu`itel i se<br />

ostvaruva vo forma na spor na dve ramnopravni stranki pred sudot<br />

{to go re{ava sporot. Kako stranki vo ovoj spor nastapuvaat ovlasteniot<br />

tu`itel i obvinetiot.<br />

2. Sporot, ili poto~no krivi~niot predmet, go poveduva ovlasetniot<br />

tu`itel so tu`ba pred sudot. So taa tu`ba, bez koja ovlasteniot<br />

tu`itel ne mo`e da ja povede postapkata, toj obvinuva konkretno lice<br />

zaradi izvr{eno konkretno krivi~no delo i bara sudot da go kazni<br />

obvinetiot.<br />

Kako ovlasten tu`itel koj so svoja inicijativa (tu`ba) ja poveduva<br />

krivi~nata postapka, vo razli~ni istoriski periodi i vo razli-<br />

~ni vidovi na akuzatorna postapka nastapuvaat razli~ni subjekti. Vo<br />

opredeleni periodi (vo srednovekovnata germanska postapka, na primer)<br />

kako ovlasten tu`itel se smetalo liceto koe e povredeno, odnosno<br />

o{teteno so krivi~noto delo. Toa e sistem na privatna tu`ba.<br />

Nasproti toa, postoele periodi (na primer, vo rimskata krivi~na postapka<br />

od vremeto na republikata), a toa e slu~aj i denes (na primer,<br />

vo angliskata krivi~na postapka), koga kako ovlasteniot tu`itel mo-<br />

`el, odnosno mo`e da se javi sekoj gra|anin (quivis ex populo). Toa e sistem<br />

na popularna tu`ba. Vo ~istiot vid na akuzatornata postapka<br />

javniot obvinitel kako dr`aven organ vo uloga na ovlasten tu`itel se<br />

sre}ava mnogu retko.<br />

23<br />

Poimot akuzatorna postapka proizleguva od latinskiot zbor accusator<br />

- accusatoris, koj zna~i obvinitel - obvinuva. Od akuzatornata postapka<br />

treba da se razlikuva na~eloto na akuzatornost {to zna~i deka fukcijata na<br />

goneweto vo krivi~nata postapka e oddelena od funkcijata na utvrduvaweto<br />

na faktite i mu e doverena na poseben procesen subjekt - na tu`itelot.<br />

33

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!