Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

sti ~len na negovoto semejstvo ili blisko lice.
3 0 Pravo na kontrola na zakonitosta na li{uvaweto od sloboda
od strana na sudski organ. Kontrolata na sudot nad traeweto na
pritvorot kaj nas se vr{i spored ~l. 189, 190, 191, 345 i 377 st. 3 ZKP (a
vo postapkata so maloletnici spored ~l. 459 ZKP).
4 0 Pravoto na brzo sudewe ili pravo na obvinetiot da mu se
sudi vo razumen vremenski rok (~l. 4 st. 1 ZKP) e korelat na obvrskata
na sudot krivi~nata postapka da ja sprovede bez odlo`uvawe (~l. 13
ZKP). 99
3.2. Na~elo na ednakvost na site gra|ani vo za{titata na svoite prava
pred sudot i zakonot
Gra|anite na Republika Makedonija spored Ustavot se ednakvi
vo slobodite i pravata nezavisno od polot, rasata, bojata na ko`ata,
nacionalnoto i socijalnoto poteklo, politi~koto i verskoto uveruvawe,
imotnata i op{etstvenata polo`ba (~l. 9 st. 1 od Ustavot). Gra|anite
se isto taka ednakvi pred Ustavot i zakonite (~l. 9 st. 2 od Ustavot).
Pomesteno vo sferata na sudstvoto, toa najednostavno zna~i deka
site gra|ani pred zakonot se ednakvi kako vo odnos na svoite prava i
slobodi taka i vo odnos na svoite obvrski, odnosno sekoj ima pravo na
ednakva za{tita na svoite prava vo postapkata pred sudot. Ova pravo
vo osnova zna~i odbegnuvawe na sekakva isklu~ivost (ekskluzija) vo
odnos na gra|anite vo primenata na zakonot. 100
114
3.3. Na~elo prezumcija na nevinost
Na~eloto {to e pomesteno vo ~l. 13 st. 1 od Ustavot, ~l. 2 st. 1
ZKP, kako i vo brojni me|unarodni dokumenti, 101 e izrazeno so formulacijata:
liceto obvineto za krivi~no delo se smeta za nevino sî dodeka
negovata vina ne bide utvrdena so pravosilna sudska presuda. Toa
zna~i deka procesnopravnite formi i dejstvija na u~esnicite vo postapkata
treba da bidat soobrazeni so baraweto na ova na~elo. Smislata
na ova na~elo zna~i i toa deka obvinetiot ne e dol`en da ja doka`uva
svojata nevinost so pobivawe na navodite vo obvinenieto. 102
Najseriozno otstapuvawe od ova na~elo pretstavuva odreduvawe
pritvor na obvinetiot.
99
Vidi ~l. 5 st. 3 EKP^ i ~l. 14 st. 3 t. c) od MPGPP.
100
Vidi: ~l. 10 UDP^ od 1948.
101
Vidi: ~l. 8 od francuskata Deklaracijata za pravata na ~ovekot i
gra|aninot od 1978, ~l. 11. st 1 UDP^, ~l. 14 st. 2 MPGPP (1966), ~l. 6 st. 2
EKP^.
102
Proevski, J - Krckovski, M. Zakon za krivi~nata postapka, Akademik,
Skopje, 1997, str. 9.