Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

povod vo praktikata i {to nejzinoto podnesuvawe go obvrzuva javniot
obvinitel da donese odluka po nea.
4. Napred vidovme deka podnesuvawe na krivi~na prijava mo`e
da bide obligatorno ili dobrovolno (fakultativno, odnosno ostaveno
na slobodna dispozicija na gra|anite). Za obligatorna prijava stanuva
zbor vo slednite dva slu~ai:
1 0 Dr`avnite organi i instituciite i drugite pravni lica {to
vr{at javni ovlastuvawa se dol`ni da prijavat krivi~ni dela za koi
se goni po slu`bena dol`nost, za koi se izvesteni ili za koi doznale
na nekoj drug na~in (~l. 140 st. 1 ZKP). Takvata obvrska osobeno se
odnesuva na organite za vnatre{ni raboti, carinskata slu`ba i razni
inspekciski slu`bi (sanitarna, pazari{na i dr.) so ogled na
prirodata na rabotata {to ja vr{at. Podnesuvaj}i ja prijavata, ovie
organi se dol`ni da gi navedat dokazite {to im se poznati i da prezemat
merki zaradi so~uvuvawe na tragite od krivi~noto delo, predmetite
vrz koi ili so pomo{ na koi e storeno krivi~noto delo i drugite
dokazi (~l. 140 st. 2 ZKP).
2 0 Pokraj dr`avnite organi, obvrskata da prijavat izvr{eno
krivi~no delo vo odredeni slu~ai se odnesuva i na gra|anite, {to
uka`uva deka sekoj e dol`en da prijavi krivi~no delo za koe se goni po
slu`bena dol`nost (~l. 140 st. 3 ZKP), dodeka pak so zakon se propi{uvaat
slu~aite vo koi neprijavuvaweto na krivi~no delo pretstavuva
krivi~no delo (~l. 140 st. 4 ZKP). Taa obvrska proizleguva
ottamu {to vo to~no opredeleni slu~ai nepridr`uvaweto kon takvata
obvrska e sankcionirano. Toa e slu~aj so inkriminaciite neprijavuvawe
podgotvuvawe na krivi~no delo (~l. 336 KZ) i neprijavuvawe krivi~no
delo ili storitel (~l. 364 KZ). Poseben slu~aj na neprijavuvawe
na krivi~no delo e sodr`an i vo ~l. 268 st. 4 KZ - krivi~no delo
storeno od lice koe la`ni pari {to gi primilo kako vistinski }e gi
pu{ti vo optek ili koe{to znaelo deka se napraveni la`ni pari ili
deka la`ni pari se pu{teni vo optek, pa toa nema da go prijavi.
5. Toga{ koga podnesuvaweto na krivi~nata prijava e ostaveno
na slobodno raspolagawe na gra|anite, a toa e sekoga{ koga ne se raboti
za nekoi od prethodno navedenite slu~ai, ne povlekuva nikakva krivi~na
sankcija za neprijavuvawe na krivi~no delo ili na negoviot storitel,
no gra|anite ne gi osloboduava od moralnata odgovornost za takvoto
propu{tawe.
6. Poseben vid krivi~na prijava pretstavuva anonimna prijava
{to se zema vo postapkata so nu`na pretpazlivost i maksimalno zapazuvawe
na li~nosta protiv kogo se odnesuva. Najposle, kako izvor na
soznanie deka e storeno odredeno krivi~no delo, mo`e da se pojavi i
samoprijavuvaweto na storitelot na deloto, {to i ne pretstavuva retkost,
osobeno kaj krvnite prestapi.
7. Kaj krivi~nite dela {to se gonat po predlog na o{teteniot,
koga samiot o{teten ja podnel krivi~nata prijava (ili imotnopravno
302