Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

2. Ispituvaweto na obvinetiot kako dokazno sredstvo i kako
mo`nost za ostvaruvawe na odbranata ima razli~en doseg vo razli~ni
fazi na krivi~nata postapka. Mo`e, na primer, da stane zbor za prvoto
ispituvawe na lice li{eno od sloboda (~l. 186 ZKP), za ispituvawe
na obvinetiot vo fazata na poveduvawe na krivi~nata postapka (~l.
152 st. 2), vo tekot na istragata (~l. 210 ZKP) i pred vtorostepeniot
sud (~l. 369 ZKP). Razliki spored neposrednite zada~i se javuvaat me|u
prvoto i podocne`nite ispituvawe. Za seto ova sudot mora da vodi
smetka. Prvoto ispituvawe e najblisku do krivi~niot nastan i ako
ispituvanoto lice ne e vo isklu~itelno raspolo`enie, negoviot iskaz
}e se odlikuva so vistinitost i celosno prika`uvawe na samiot
nastan. Kaj sekoe podocne`no ispituvawe se sre}ava izvesno vremensko
rastojanie me|u nastanot i iskazot, pa ottamu i razliki celosnosta
i vistinitosta na iskazot. Sekoe ispituvawe ima i svoi neposredni
zada~i koi treba da se ostvarat, bez da se gubi od vid i mo`nosta od
dobivawe priznanie ili poreknuvawe. Neposrednite zada~i mo`at da
bidat, na primer, odreduvawe na pritvor, poveduvawe na krivi~nata
postapka, sproveduvawe istraga, podigawe obvinenie itn., so toa deka
krajnata zada~a vo sekoj slu~aj e presuduvawe na krivi~niot predmet.
Ovaa krajna cel istovremeno e i neposredna zada~a na ispituvawe na
obvinetiot na glavniot pretres. Za stepenosta na dosegot i zada~ite
kaj ispituvaweto, zakonot vo vrska so priznanieto istaknuva deka sudot
vo prethodnata krivi~na postapka, ako priznanieto e jasno i celosno,
a pokraj toa potkrepeno i so drugi dokazi, natamo{noto pribirawe
na dokazite }e go vr{i samo na predlog na tu`itelot (~l. 233
ZKP), dodeka vo slu~aj na priznanie na glavniot pretres sekoga{ }e se
izveduvaat i drugi dokazi (~l. 323 ZKP). 155
3. Zakonot uka`uva na brojni podatoci koi treba da se priberat
vo postapkata na utvrduvaweto na karakteristikite na li~nosta na
obvinetiot. Vo taa smisla najprvin se opredeluvaat okolnostite od
zna~ewe za utvrduvawe na identitetot na obvinetiot kako {to se
negovoto ime i prezime, prekarot (ako go ima), imeto i prezimeto na
roditelite, mominskoto semejno ime na majkata, kade e roden, kade
`ivee, den, mesec i godina na ra|aweto, kako i negovata nacionalnost
e dr`avjanstvo. Po ova sleduvaat podatocite koi se od zna~ewe za utvrduvawe
na biopsihosocijalnata struktura na li~nosta na obvinetiot
koi se odnesuvaat na toa: so {to se zanimava, kakvi mu se semejnite
priliki, vid na obrazovanie, dali slu`el vojska, koga i kade, dali se
vodi vo voena evidencija, dali e odlikuvan, kakva mu e imotnata sostojba,
dali, koga i zo{to e osuduvan, dali i koga ja izdr`al izre~enata
kazna, dali protiv nego se vodi postapka za nekoe drugo krivi~no delo,
a ako e maloleten koj mu e zakonski zastapnik (~l. 210 st. 1).
Zakonot isto taka opredeluva deka pred zavr{enata istraga
155
Dimitrijevi}, D. op. cit. str. 226.
174