Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

dokazi i na toj na~in pridonesuva za celosno utvrduvawe na vistinata.
Tovarot na iznao|awe i predlagawe na dokazi od strana na sudot e
svrzan so na~eloto na otkrivawe na vistinata i na~eloto na aktivnost
na sudot vo postapkata. Toj e dol`en da ja vr{i ovaa aktivnost nezavisno
od dokazite {to gi podnele procesnite stranki, {to zna~i deka
i toj e ovlasten da predlaga dokazi vo krivi~nata postapka.Taka, na
primer, vo istragata, po donesuvawe na re{enie za sproveduvawe na
istraga istra`niot sudija i bez predlog na strankite gi prezema site
dejstvija za koi smeta deka se potrebni za utvrduvawe na krivi~noto
delo i krivi~nata odgovornost na storitelot i za pribirawe i
obezbeduvawe na dokazi, t.e. za uspe{no vodewe na postapkata (~l. 159
ZKP). Na glavniot pretres vo dokaznata postapka, sovetot mo`e da
odlu~i da se izvedat i dokazi koi ne se predlo`eni ili od koi
predlaga~ot se otka`al (~l. 314 st 6 ZKP). Od navedenoto proizleguva
deka vo izvesen stepen tovarot na doka`uvaweto vo na{ata krivi~na
postapka pa|a i vrz sudot.
Kraen zaklu~ok e deka vo na{ata krivi~na postapka tovarot na
doka`uvaweto pa|a vrz site subjekti {to se nositeli na osnovnite
procesni funkcii bez kakva i da e formalna delba me|u niv na obvrskata
na doka`uvaweto. Pritoa, ne smee da se prenebregne okolnosta,
deka aktivnosta vo otkrivaweto na dokazite od strana na samiot sud e
sepak od dopolnitelna priroda. Toa zna~i deka glavniot tovar na pru-
`aweto na dokazite, soglasno optu`no - raspravniot karakter na postapkata,
e pomesten vrz krivi~noprocesnite stranki. Kon seto toa
treba u{te edna{ da se naglasi deka vo na{ata krivi~na postapka
nema prekluzija vo predlagaweto na dokazite, ottamu {to nivnoto
stavawe ne e vrzano so stadumi i so kakvi i da e rokovi.
1.2. Izveduvawe i obezbeduvawe na dokazi
1. Izveduvaweto na dokazite se sostoi vo aktivnost na nadle-
`niot dr`aven organ za utvrduvawe na nivnata sodr`ina i koristewe
vo postapkata. Taka, na primer, ako se raboti za svedok, izveduvaweto
na dokazot se sostoi vo zemawe na negoviot iskaz, ili ako se raboti za
pismena isprava, izveduvaweto na dokazot se sostoi vo nejzinoto ~itawe
za da se doznae nejzinata sodr`ina. Izveduvaweto na dokazite se
vr{i na na~in opredelen so zakon za sekoj oddelen dokaz. Na~inot na
koj se vr{i izveduvaweto na dokazite, vsu{nost, zavisi od nivniot
vid: svedocite se soslu{uvaat, pismenite ispravi se ~itaat, vrz materijalnite
dokazi se vr{i uvid, itn.
2. Vo ovaa faza od doka`uvaweto se vr{i i obezbeduvawe na sodr`inata
na dokazite, isto taka na na~in i vo forma opredeleni so zakon
od strana na ovlastenite organi: istra`niot sudija ili organot na
vnatre{ni raboti - vo prethodnata postapka, odnosno sudskiot sovet -
na glavniot pretres. Kon obezbeduvaweto na dokazi se pristapuva koga
235