Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

tuku samo po inicijativa na ovlasteniot tu`itel. Poradi zadr`uvaweto
na objektivniot stav na sudot, vo akuzatornata krivi~na postapka,
dokazite po pravilo gi izveduvaat strankite i niv vo tekot na raspravata
im e prepu{teno ispituvaweto na svedocite i ve{tacite. Od
praviloto deka dokazite gi iznesuvaat strankite a ne sudot, vo sovremenata
akuzatorna krivi~na postapka postoi isklu~ok vo taa smisla
{to toj, sepak, smee i po sopstvena inicijativa da gi izveduva onie dokazi
{to smeta deka se potrebni.
5. Na krajot, kako zna~ajni karakteristiki na akuzatornata
krivi~na postapka treba da se istaknat i negovata javnost - raspravata
se ostvaruva javno vo prisustvo na gra|anite, usmena rasprava na
strankite - usmeno iznesuvawe na site dokazi pred sudot, neposrednost
- neposredno iznesuvawe na dokazite, kako i negovata kontradiktornost
- site procesni dejstvija se ostvaruvaat vo prisustvo na dvete
straki vo sporot.
6. Od dosega navedenoto lesno proizleguva deka, za razlika od
ikvizicionata postapka kade {to inkvirentot, koj go vodi najva`niot
del na krivi~nata postapka i vo svoi race gi soedinuva site funkcii
na postapkata, vo akuzatornata postapka funkcijata na goneweto, odbranata
i sudeweto se me|usebno podeleni i sekoja od niv mu e doverena
na poseben procesen subjekt.
II. INKVIZICIONA KRIVI^NA POSTAPKA
1. Ikvizicionata postapka koja se javila najprvin vo italijanskite
gradovi vo XIII vek, a ottamu bila prifatena vo cela Evropa,
osven vo Anglija, se deli na dva dela: 1 0 istraga i, 2 0 sudewe.
1 0 Istragata ja sproveduva poseben istra`en organ koj vo periodot
na najgolemiot podem na ikvizicionata postapka se narekuval
inkvirent. Inkvirentot ja zapo~nuva istragata po soznavaweto deka
postoi verojatnost deka e storeno krivi~no delo koe ne e od malo zna-
~ewe. Na po~etokot toj go stava obvinetiot koj se narekuva inkvizit
vo istra`en zatvor koj vo site slu~ai e obligatoren. Vo tekot na samata
istraga toj go ispituva inkvizitot, svedocite i ve{tite lica so
cel da go rasvetli krivi~niot predmet vo mera {to mo`e da poslu`i
za donesuvawe na presudata. Inkvirentot samostojno odlu~uva za faktite
{to treba da se soberat i dokazite so koi tie }e se utvrdat. Isto
taka, samostojno gi sobira i izveduva ite dokazi. Pritoa e osobeno
zna~ajno deka vo ikvizicionata krivi~nata postapka va`ele posebni
dokazni pravila, odnosno inkvizicionoto pravo to~no propi{uvalo
kolku i kakvi dokazi se potrebni za osudata. Spored tie pravila, za
pote{ki krivi~ni dela osuditelna presuda mo`ela da se donese samo
ako inkvizitot priznael deka e vinoven. Po pravilo, ne mo`elo da se
35