Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

nitel podnese barawe za povtoruvawe na postapkata vo rok od edna godina
od denot koga osudeniot doznal za presudata so koja e osuden vo
otsustvo (~l. 398 st. 1 ZKP).
3.8. Na~elo favor libertatis
Ova na~elo vo procesnoto pravo se ogleda vo negoviot osnoven
princi favor rei - vo slu~aj na somnenie me|u jus puniendi na dr`avata i
jus libertatis na poedinecot, prednost }e mu se dade na vtorito princip
(in dubio pro reo). So drugi zborovi, na pretpostavkata na nevinost mu se
dava primat vo odnos na pretpostavkata na vinata. Iako ne e izre~no
predvideno, ova na~elo ili pravilo mo`e da se izvede od ZKP, {to
zna~i deka postoi i vo na{eto krivi~noprocesno zakonodavstvo.
Inaku in dubio pro reo (vo slu~aj na somnenie vo korist na obvinetiot)
pretstavuva pravilo spored koe, koga postoi dvoumewe vo pogled
na postoeweto ili nepostoeweto na odredeni fakti, sudot treba
da re{i na na~in {to e popovolen za obvinetiot. Ili poprecizno: sekoe
dvoumewe vo pogled na postoeweto na faktite }e se odrazi vo korist
na obvinetiot - vo slu~aj na dvoumewe, sudot go utvrduva postoeweto
ili nepostoeweto na faktite {to go ~inat obele`jeto na krivi~noto
delo ili od koi zavisi primenata na nekoja odredba od Krivi~niot
zakonik, na na~in popovolen za obinetiot. Na~eloto doa|a predvid
duri ottkako sudot gi iscrpel site mo`nosti da se utvrdat pravno
relevantnite fakti.
Vo vrska so ova pravilo vo teorijata se postavuva pra{aweto za
dosegot na negovoto va`ewe. Vo taa smisla, spored edni avtori praviloto
va`i samo za faktite {to za obvinetiot se nepovolni (na primer,
faktite vrz {to se zanova nekoj uslov za krivi~nata odgovornost),
a spored drugi i za faktite koi za obvinetiot se povolni (na
primer, onie vrz {to se zasnova nekoja osnova za isklu~uvawe na protivpravnosta).
Spored vtoriot stav, koj i za nas e prifatliv, na~eloto
in dubio pro reo, ne se sostoi vo toa deka sudot vo slu~aj na somnenie
(dubioznost, dvoumewe) dali stoi nekoj fakt na {teta na obvinetiot
mora da zeme deka toj ne stoi. Toa bi bila samo primena na op{toto
pravilo za doka`uvaweto, deka se dodeka kaj organot koj gi ocenuva
dokazite postoi somenenie vo pogled na postoeweto na nekoj fakt, toj
ne mo`e da se zeme kako utvrden, a ne primena na posebnoto na~elo in
dubio pro reo. Sudot, ednostavno spored pravilata na logikata ne mo`e
da go zeme za doka`ano toa {to ne e doka`ano, vo mera vo koja zakonot
bara da bide doka`ano. Na~eloto, vsu{nost, se sostoi vo toa deka
sudot vo slu~aj na somnenie dali stoi nekoj fakt {to e vo korist na
obvinetiot }e zeme deka toj fakt stoi, nasproti op{toto pravilo deka
117