Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

no vremeto vo koe ne smee da se prezeme edno procesno dejstvie (dilatorni
rokovi). Taka, na primer, glavniot pretres ne mo`e da se odr`i
pred izminuvawe na 8 dena otkako obvinetiot ja primil pokanata (~l.
273 st. 3 ZKP).
Me|u zakonskite rokovi treba da se pomestat i instruktivnite
(ordinatorni, monitorni) rokovi so koi se odreduva periodot na vreme
vo koj e dopu{teno ili propi{ano izvr{uvaweto na odredeno
procesno dejstvie, me|utoa nivnoto propu{tawe, za razlika od prethodnite
rokovi, ne povlekuva nikakva sankcija. Takov rok, na primer,
e deka javniot obvinitel e dol`en vo rok od 15 dena po priemot na spisite
od istra`niot sudija da stavi predlog za dopolnuvawe na istragata
ili da podigne obvinitelen akt ili da dade izjava deka se otka`uva
od goneweto (~l. 167 st. 2 ZKP), ili deka objavenata presuda mora pismeno
da se izraboti vo rok od 15, odnosno po isklu~ok 60 dena (~l. 347
st. 1 ZKP). Za ovie rokovi so koi, vsu{nost, ne se opredeluva vremeto
vo koe opredeleno procesno dejstvie mora da se prezeme, tuku pretstavuvaat
upatstvo za dejstvuvawe otkako }e nastane odredena situacija,
ZKP naj~esto go upotrebuva izrazot "vedna{," 175 a poretko i
izrazot "bez odlagawe." 176
b) Sudski rokovi pretstavuvaat vremenski periodi opredeleni
od strana na sudot vo koi mora da se prezeme edno procesno dejstvie.
Sudot samostojno go opredeluva vremetraeweto na ovie rokovi. Takvi
se, na primer, rokot vo koj treba da se izvr{i ve{ta~ewe, rokot vo koj
strankite treba da prezentiraat novi dokazi i sl.
2 0 Spored svoeto dejstvo, odnosno efektite {to gi predizvikuvaat,
rokovite mo`at da se podelat na: a) prekluzivni i b) neprekluzivni.
a) Prekluzivnite rokovi se onie ~ie traewe ne mo`e da se prodol`i
i ako toj rok se propu{ti za prezemaweto na edno procesno
dejstvie, se gubi pravoto na negovoto prezemawe. Imeto na ovie rokovi
poteknuva od poimot prekluzija (lat. praecludere - zatvora), i zna~i
gubewe na pravoto na vr{ewe na procesno dejstvie poradi propu{tawe
na odredeni rokovi. Negova cel e vo krivi~nata postapka da se obezbedi
procesna disciplina. Site zakonski rokovi po pravilo imaat
prekluzivno dejstvo (~l. 83 st. 1 ZKP). Isklu~ok od ova pravilo e, na
primer, slu~ajot koga iako soglasno ~l 261 st. 2 ZKP, tu`itelot vo
rok od 3 dena e dol`en da postapi po baraweto na sudot za ispravawe
na nedostatocite od obvinitlniot akt, od opravdani pri~ini, sudot
mo`e toj rok da go prodol`i.
175
Taka na primer: ~l. 3 st. 1, 4 st. 2, 38 st. 2, 40, 44, 57 st. 1, 79 st. 1, 80
st. 3, 128 st. 1, 141 st. 4, 147 st 2, 152 st. 6, 164 st. 3, 176 st. 4, 185 st. 5, 186 st. 1 i
4, 187 st. 2, 188 st. 1 i 2, 200 st. 1, 210 st. 1, 239, 255 st. 2, 257 st. 1, 258 st.3, itn.
176
Toa e slu~aj so: ~l. 3 st. 3, 186 st. 2, 258 st. 1, 361 st. 1, 395 st. 3, 506 i
512 st. 4.
201