Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

{to mo`at da se re{avat vo krivi~nata postapka mora da se odnesuvaat
na materijalnoto krivi~no zakonodavstvo (pra{awata od ~ie re{avawe
zavisi primenata na odredbite na procesnoto zakonodavstvo ne
spa|aat vo prejudicielni pra{awa) i mo`at da bidat samo pravni pra-
{awa (brak, srodstvo, sopstvenost, svojstvo na slu`benik ili voeno
lice, dr`avjanstvo i sl), a nikoga{ fakti~kite pra{awa koi sekoga{
mora da se utvrdat od krivi~niot sud.
Raspravaweto za prejudicielnite pra{awa pred krivi~niot sud
se vr{i spored odredbite koi va`at za doka`uvaweto vo krivi~nata
postapka.
3. Isklu~oci od na~eloto na baraweto na vistinata. Fakt e
deka vo na{iot ZKP ima i takvi odredbi koi ne samo {to ne pridonesuvaat
za utvrduvawe na vistinata, tuku zgora na toa i go onevozmo-
`uvaat nejzinoto utvrduvawe. Toa proizleguva ottamu {to zakonot, zaradi
po~ituvawe na postignuvaweto na vistinata najprvin ne smee da
gi zapostavi za{titata i li~nosta na obvinetiot i gra|anite voop{to
(tendencija za so~uvuvawe na pravata na gra|anite vo postapkata). Pokraj
toa, zakonot ne smee da se zapostavi i ekonomi~nosta na postapkata.
So na~eloto na vistinata, vo krivi~nata postapka ne se bara da
se utvrduvaat site fakti koi mo`at da imaat kakvi i da e oddale~eni
koristi za predmetot na obvinenieto, tuku samo onie koi se va`ni za
pravilna primena na materijalnopravnite propisi, odnosno krivi~nopravno
zna~ewe vo konkretniot slu~aj. Najposle, zaradi striktnoto
po~ituvawe na vistinata ne smeat da se zapostavat i nekoi drugi na~ela
i kriminalnopoliti~ki interesi.
Takvi odredbi koi na sudot mu nalo`uva forma na postapuvawe
koja vo odredeni slu~ai mo`e da go pre~i ponao|aweto na vistinata se
odredbite od:
1 0 ~l. 3 st. 2, 210 st. 2, 308 st. 4 ZKP, spored koj obvinetiot ima
pravo na mol~ewe, i zgora na toa, pravo da se tolerira negoviot la`en
iskaz (so ogled na toa {to na{iot KZ ne poznava krivi~no delo la`en
iskaz na obvinetiot, toj ne e pravno obvrzan da ja zboruva vistinata).
2 0 ~l. 210 st. 7 i 211 st. 1 ZKP, so koi se zbranuva sprema obvinetiot
da se upotrebi sila (tortura) ili hemiski (narkoanaliza - "serum
na vistinata"), mehani~ki (lie-detector, poligraf), 71 medicinski (lobo-
71
Poligrafot se sostoi od tri aparati: pneumograf (so koj se ispituvaat
promenite na teloto), svigmokardiograf (so koj se ispituva krvotokot i
~ukaweto na srceto) i galvanograf (so koj se ispituva aktivnosta na potnite
`lezdi i otporot na ko`ata). Podatocite dobieni so upotreba na poligrafot
ne se dokaz, tuku soznanie za pravo relevantnite fakti koi mo`at da bidat
dokaz vo postapkata. Inaku, "upotrebata na ovaa aparatura (toa va`i i za narkoanalizata)
zna~i prefrluvawe na doka`uvaweto od tu`itelot vrz obvinetiot:
namesto tu`itelot da gi doka`uva navodite na odbranata, obvinetiot ja
doka`uva svojata nevinost. Dokolku poligrafot bi bil upotrebena bez sogla-
91