Zoran Sulejmanov i Dejan Sulejmanov - Kricicnoprocesno pravo (p.568)

va kako za krivi~noto delo i krivi~nata odgovornost na obvinetiot,
taka i za imotnopravnite pobaruvawa), dvostepenost na sudeweto, zbornost
na sudeweto, voveduvawe porota i pravo na odbrana. 30
IV. ANGLISKA KRIVI^NA POSTAPKA
1. Osnovna karakteristika na angliskata krivi~na postapka e
deka nikoga{ nemala ikviziciona forma, odnosno postojano bila akuzatorna.
Vo nea trite osnovni funkcii: goneweto, odbranata i presuduvaweto
se strogo opredeleni i dovereni na oddelni subjekti.
Postapkata se poveduva po barawe na tu`itelot koj mo`e da
bide sekoj gra|anin (actio popularis). Vo pratikata me|utoa, gra|anite
naj~esto podnesuvaat prijava do policijata koja go prezema goneweto.
Obvinetiot e stranka vo postapkata na kogo mu se zagarantirani
prezumcijata na nevinost, pravoto na mol~ewe predo~eno u{te na
prviot raspit, pravoto na materijalna i formalna odbrana bez kakvi i
da e ograni~uvawa i sl.
[to se odnesuva do sudot, toj e pasiven vo tekot na celata postapka,
taka {to celata aktivnost okolu predlagaweto i izveduvaweto
dokazi im e prepu{tena na strankite.
Natamo{ni karakteristiki na angliskata krivi~na postapka e
nejzinata javnost vo site fazi na postapkata, kontradiktornost i porota
sostavena od dvanaeset gra|ani koja se izjasnuva samo po pra{awata
za vinata preku slobodna ocenka na dokazite.
2. Vo angliskata postapka postojat dva vida krivi~ni postapki.
Prvata e redovna koja se prezema za pote{ki krivi~ni dela, a vtorata,
sumarna postapka za polesni dela. Redovnata postapka ima tri fazi:
podgotvitelna postapka, stavawe pod obvinenie i glaven pretres so donesuvawe
presuda.
Podgotvitelnata postapka zapo~nuva so podnesuvawe prijava od
koj i da e gra|anin do mirovniot sudija (justice of peace) koj odlu~uva za
toa dali ima osnov prijavenoto lice da se povika pred sudot, a vo
odredeni slu~ai da naredi i negovo pritvorawe. Samata podgotvitelna
postapka pred mirovniot sudija se poveduva so davawe izvestuvawe od
strana na tu`itelot. Potoa, tu`itelot gi povikuva i gi soslu{uva
svedocite vo potkrepa na obvinenieto so toa {to i obvinetiot go ima
pravoto za nivno soslu{uvawe. Potoa obvinetiot se pra{uva dali
saka da zboruva i da predlaga dokazi.
Stavaweto pod obvinenie se sostoi vo podigawe na obvinitelen
akt {to se dostavuva do nadle`niot sud. Sudot go ispituva obvinenieto
i odlu~uva dali ima osnov za odr`uvawe na glaven pretres i soglasno
so toa go prifa}a ili go otfrla obvinenieto.
30
Panta, M. op. cit. str. 45.
41