zbrodnia i kara.pdf

zderzyli się głowami. Przez krótką chwilę stali, mierząc się wzrokiem. Razumichin był
ogromnie zdziwiony, ale nagle gniew, prawdziwy, srogi gniew błysnął w jego oczach.
— Toś ty tutaj! — wrzasnął na całe gardło. — Z łóżka uciekłeś! A ja cię tam szukałem,
nawet zaglądałem pod kanapę! Omal nie stłukłem przez ciebie Nastazji... A ten spaceruje
sobie! Rodia! Co to ma znaczyć? Mów całą prawdę! Przyznaj się! Słyszysz?
— Znaczy to tylko tyle, żeście mi zbrzydli śmiertelnie i chcę być sam — spokojnie
odparował Raskolnikow.
— Sam? Patrzcie go: ledwo łazi, twarz blada jak płótno, oddychać nie może... Idioto! Coś
ty robił w „Kryształowym Pałacu"? Mów natychmiast!
— Puść mnie! — krzyknął Raskolnikow i chciał go wyminąć.
To już ostatecznie wyprowadziło Razumichina z równowagi; schwycił go mocno za ramię.
— Puścić? Jak śmiesz mówić, żeby cię puścić, po tym, co zrobiłeś? Czy wiesz, co z tobą
teraz zrobię? Zwiążę cię, zaniosę do domu i zamknę na klucz!
211
— Mucnaj, Kazumicnm — zaczai KasKomiKow cicnym i na pozór zupełnie spokojnym
głosem — czy ty naprawdę nie widzisz, że nie chcę wcale twych dobrodziejstw? Co to za
przyjemność wyświadczać przysługi ludziom, którzy plują na to? Ludziom, którzy
naprawdę nie mogą tego znieść? Po co odszukałeś mnie, kiedy leżałem chory? A może
wolałbym umrzeć? Czy nie okazałem ci dziś wyraźnie, że mnie męczysz, że mi... się
znudziłeś! Jaką przyjemność sprawia ci dręczenie ludzi? Zapewniam cię, że to
przeszkadza memu wyzdrowieniu, bo ciągle mnie denerwuje. Przecież Zosimow poszedł
sobie wtedy, żeby mnie nie denerwować. Zaklinam cię na Boga, daj mi wreszcie spokój!
Kto ci dał prawo zatrzymywać mnie przemocą? Czy ty naprawdę nie widzisz, że jestem
już przy zdrowych zmysłach? Powiedz mi, jak, w jaki sposób mam cię ubłagać, żebyś dał
mi wreszcie spokój i nie naprzykrzał się ze swoimi dobrodziejstwami? Nazwijcie mnie
podłym niewdzięcznikiem, ale dajcie mi nareszcie święty spokój...
Raskolnikow z początku mówił spokojnie, ciesząc się z góry na myśl o przykrości, jaką
chciał wyrządzić Razumichinowi, ale skończył w ogromnym podnieceniu, dusząc się z
wściekłości, podobnie jak w rozmowie z Łużynem.
Razumichin stał przez chwilę niezdecydowany i zamyślony, potem puścił rękę
Raskolnikowa.
— W takim razie idź do diabła! — powiedział cichym, prawie melancholijnym głosem. —
Stój! — ryknął nagle, gdy Raskolnikow chciał odejść. — Słuchaj! Oświadczam ci, że
wszyscy wy jak jeden mąż jesteście straszne ględy i fanfarony1. Macie jakieś drobne
zmartwienia, a cackacie się z nimi jak kura z jajkiem! I tu też wzorujecie się na obcych
autorach! Nie ma w was nawet krzty samodzielnego życia. Jesteście zrobieni z wazeliny,
a zamiast krwi macie serwatkę! Ani jednemu z was nie wierzę! Dla was najważniejszą
rzeczą jest, żeby nigdy, w żadnych okolicznościach, nie być podobnym do człowieka!
1 Ględy i fanfarony — gaduły i samochwały.
212
Stój, czekaj! — wrzasnął ze zdwojoną wściekłością, zauważywszy, że Raskolnikow znów
zbiera się do odejścia. — Wysłuchaj do końca! Wiesz, mam dziś gości, będą oblewać
moje nowe mieszkanie, może nawet już się zebrali, a ja tam zostawiłem wujka, żeby
przyjmował gości. Więc właśnie, gdybyś nie był durniem, pospolitym durniem,
skończonym idiotą, naśladowcą tłumaczonym z obcego języka... wiem, Rodia, rozumiem,
że z ciebie mądry chłop, ale jesteś idiotą, niestety! Więc właśnie gdybyś nie był durniem,
to lepiej przyszedłbyś dzisiaj do mnie spędzić wieczór zamiast zdzierać buty na ulicy.
Wszystko jedno, już wyszedłeś z domu. Posadzę cię na miękkim fotelu, gospodyni ma
taki... Herbatka, towarzystwo... A jeśli nie chcesz, położę cię na kanapie, bądź co bądź
będziesz wśród swoich... Zosimow też będzie. Przyjdziesz?
— Nie.