zbrodnia i kara.pdf

Sonia włożyła chusteczkę na głowę, żakiecik i wyszła z domu, a po ósmej już wróciła.
Przyszła, idzie wprost do Katarzyny Iwanowny i wykłada jej na stół bez słowa całe
trzydzieści rubli. Ani słówkiem nie odezwała się, nie spojrzała nawet na nikogo, wzięła
tylko naszą dużą, zieloną chustkę kortową (mamy taką wspólną chustę rodzinną,
kortową), okryła się z głową i położyła się na łóżku, twarzyczką do ściany i tylko widać
było, jak drgają jej ramiona i cała się, biedactwo, trzęsie... A ja, jak i przedtem, leżałem w
tym samym stanie... I potem widziałem, młody człowieku, widziałem na własne oczy, jak
potem Katarzyna Iwanowna, też bez jednego słowa, podeszła do łóżka Soni i cały wieczór
klęczała u jej nóg, nogi jej całowała, podnieść się nie chciała, aż obie zasnęły, objąwszy
się... obie... obie... tak, tak... a ja... leżałem pijaniusieńki.
43
Marmieładow zamilkł, jak gdyby głos mu się urwał... Po chwili szybko nalał sobie wódki,
wypił i odchrząknął.
— Od pewnego czasu, mój panie — ciągnął po chwili milczenia — na skutek pewnego
przykrego przypadku i doniesienia niegodziwych ludzi — do czego głównie przyczyniła się
Daria Francewna, podobno dlatego, że jej za mało szacunku okazywano — od owego
czasu, powiadam, córka moja Sonia Siemionowna zmuszona była mieć żółtą książkę i z
tego powodu nie mogła już razem z nami zamieszkiwać. Albowiem ani gospodyni, Amalia
Lippewechsel pozwolić na to nie chciała (a sama przecież przedtem Darii Francewnie
pomagała), ani też pan Lebieziatnikow... hm... Właśnie całą tę awanturę z Katarzyną
Iwanowną miał o Sonię. Przedtem sam napastował Sonię, a tu od razu ambicja przez
niego przemówiła: „Jak to — powiada — ja, człowiek wykształcony, mam mieszkać z taką
pod jednym dachem?" A Katarzyna Iwanowną nie darowała mu tego, ujęła się za nią... i
tak się to zaczęło... A Sonieczka zachodzi do nas teraz przeważnie o zmroku, pomaga,
jak może, Katarzynie Iwanownie i pieniędzmi ją wspiera... Mieszka u krawca
Kapernaumowa jako sublokatorka, a ten Kapernaumow jest kulawy i jąka się, cała jego
bardzo liczna rodzina się jąka. I żona jego też się jąka... Gnieżdżą się w jednym pokoju, a
Sonia ma oddzielny, z przepierzeniem... Hm, tak... Nędzarze i jąkały... tak... Jak tylko
wstałem nazajutrz z rana, włożyłem swoje łachmany, uniosłem ręce ku niebu i udałem się
do jego ekscelencji Iwana Afanasjewicza. Zna pan ekscelencję Iwana Afanasjewicza?...
Nie? O, to nie zna pan człowieka Bożego! To wosk... wosk, jako świeczka przed obrazem
taje! Raczył mnie wysłuchać i nawet łzy miał w oczach. „No, Marmieładow, powiada, raz
już mnie zawiodłeś... Przyjmuję cię jeszcze raz na moją osobistą odpowiedzialność!... —
tak dosłownie powiedział. — Pamiętaj, a teraz idź już sobie!" Całowałem ślady stóp jego,
rozumie się, w myśli, bo naprawdę nie pozwoliłby, będąc wysokim dygnitarzem i
człowiekiem nowego, naukowego kierunku; wróciłem do domu i Boże, co tam się działo,
kiedy
44
powiedziałem, ze znowu zostałem przyjęty do pracy i będę otrzymywał pensję...
Marmieładow, silnie podekscytowany, znowu przerwał. W tej chwili wpadła z ulicy cała
grupa pijaków, już dobrze mających w czubie, a przy wejściu rozległy się dźwięki najętej
katarynki i ochrypły głosik siedmioletniego dziecka, które śpiewało Chutorek1. Zrobiło się
gwarno. Gospodarz i służba zajęli się gośćmi. Marmieładow, nie zwracając najmniejszej
uwagi na przybyłych, opowiadał dalej. Widać było, że bardzo osłabł. Im bardziej się upijał,
tym bardziej robił się gadatliwy. Wspomnienia o niedawnym powodzeniu w urzędzie
ożywiły go, nawet twarz mu się rozjaśniła. Raskolnikow słuchał uważnie.
— Było to więc, panie kochany, pięć tygodni temu. Tak... Jak tylko się obie o tym
dowiedziały, niby Katarzyna Iwanowna i Sonia... Boże święty, jakbym trafił do raju!
Dawniej traktowano mnie jak jakie bydlę, leżałem, a dokoła wymyślania i nic więcej. A
potem na paluszkach chodzą, dzieci uspokajają: „Ojciec zmęczył się w biurze,
odpoczywa, cicho, sza!" Kawunię mi z rana dają, śmietankę gotują! Prawdziwą śmietankę
zaczęły kupować, słyszy pan! I zupełnie nie rozumiałem, skąd wzięły na moje nowe